“Nhờ có thỏa thuận thuế quan hai tuần trước, tình hình nhanh chóng ổn định trở lại và Trung Quốc quay lại hoạt động kinh tế như bình thường. Mọi người đều vui vẻ! Đó là tin tốt! Còn tin xấu là, và có lẽ không mấy ngạc nhiên, Trung Quốc đã hoàn toàn vi phạm thỏa thuận,” Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 30/5 nhưng không nêu cụ thể Trung Quốc đã vi phạm điều gì.
Theo người đứng đầu Nhà Trắng, trước khi Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận giảm 115% thuế quan vào ngày 12/5, Bắc Kinh “đang đối mặt với nguy cơ kinh tế nghiêm trọng”.
“Mức thuế rất cao mà tôi áp đặt đã khiến Trung Quốc gần như không thể xuất khẩu vào thị trường Mỹ — thị trường số một thế giới. Chúng tôi đã, trên thực tế, ‘cắt đứt hoàn toàn” với Trung Quốc, và điều đó thật sự là một cú sốc lớn đối với họ. Nhiều nhà máy đóng cửa và, nói một cách nhẹ nhàng, đã xảy ra bất ổn xã hội,” Tổng thống Donald Trump chia sẻ.
Ông Trump cho biết bản thân “không cảm thấy vui” về viễn cảnh trên và nhanh chóng đạt được thỏa thuận với Trung Quốc để “cứu” Bắc Kinh khỏi tình thế mà theo ông là sẽ trở nên “rất tồi tệ”.
Tính đến thời điểm hiện tại, Bắc Kinh chưa đưa ra phản hồi chính thức nào về phát biểu trên của Tổng thống Trump.
Tổng thống Trump tại bang Maryland ngày 23/5. Ảnh: Getty
Trước đó vào ngày 12/5, tại cuộc họp báo diễn ra ở Geneva (Thụy Sỹ), Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận giảm 115% mức thuế quan mà hai bên áp dụng trong vòng 90 ngày, tính từ ngày 14/5.
Cụ thể, mức thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ được giảm từ 145% xuống còn 30%. Ở chiều ngược lại, theo thông cáo được Tân Hoa xã đăng tải, Trung Quốc cũng hạ mức thuế quan đang áp dụng đối với hàng hóa Mỹ từ 125% xuống còn 10%.
Trong tuyên bố chung được Mỹ và Trung Quốc công bố, hai nước cam kết sẽ thực hiện các biện pháp thuế quan này trong bối cảnh đối thoại tiếp tục, với tinh thần “mở cửa, duy trì trao đổi, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau”.
Về phía Trung Quốc, theo Tân Hoa xã, Phó Thủ tướng nước này, ông Hà Lập Phong cho biết hai bên tiến hành trao đổi một cách “sâu sắc, thẳng thắn và mang tính xây dựng” về việc triển khai những đồng thuận quan trọng để đi đến một loạt nhất trí lớn.
Bộ trưởng Scott Bessent tại Geneva ngày 12/5. Ảnh: AFP
Tuy nhiên đến ngày 29/5, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thừa nhận các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc “đang đình trệ”.
“Tôi cho rằng chúng đang bị đình trệ một chút. Tôi tin rằng chúng tôi sẽ có nhiều cuộc đàm phán hơn với họ trong vài tuần tới và tôi cũng tin rằng tại một thời điểm nào đó, sẽ có một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình," ông Bessent chia sẻ với Fox News.
Tùng Dương