Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: AP.
Các nhà lập pháp Mỹ đang soạn thảo một dự luật nhằm trừng phạt các quốc gia mua dầu thô, khí đốt, và các hàng hóa - dịch vụ khác từ Nga, với mục tiêu cắt đứt nguồn thu chính của Moscow trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình cho Ukraine vẫn bế tắc.
Theo trang Euronews, dự luật được đề xuất tại Thượng viện Mỹ có thể áp mức thuế quan trừng phạt lên tới 500% đối với các quốc gia mua dầu khí Nga, bao gồm cả những khách mua lớn như Ấn Độ và Trung Quốc. Đây là một phần trong nỗ lực của Washington nhằm gây áp lực buộc Nga chấm dứt chiến tranh với Ukraine, và phương án này nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Donald Trump.
Phát biểu trước báo giới vào cuối tuần vừa rồi, ông Trump cho biết các thành viên Đảng Cộng hòa đang soạn thảo khung pháp lý cho các biện pháp trừng phạt bổ sung và ông nói thêm: "Việc này với tôi không có vấn đề gì”. Ông chủ Nhà Trắng còn nhấn mạnh: “Bất kỳ quốc gia nào làm ăn với Nga sẽ bị trừng phạt rất nghiêm khắc”, đồng thời cho biết thêm rằng "chúng tôi có thể bổ sung Iran vào công thức này”.
Để cắt đứt nguồn thu từ năng lượng của Nga, dự luật có tên gọi Đạo luật Trừng phạt Nga năm 2025 sẽ áp dụng mức thuế lên tới 500% đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia mua uranium hoặc các sản phẩm dầu mỏ của Nga và không tích cực ủng hộ Ukraine. Một mức thuế tương tự cũng có thể áp dụng đối với các nước mua các hàng hóa hoặc dịch vụ khác từ Nga.
Các Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham và Richard Blumenthal đã giới thiệu dự luật này vào tháng 4/2025. Trong một tuyên bố chung vào tháng 7, hai nghị sỹ cho biết: "Công cụ mạnh mẽ nhất để chấm dứt cuộc chiến này sẽ là đánh thuế các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil, những nước mua dầu và khí đốt giá rẻ của Nga”.
Theo dự luật, biện pháp thuế quan nói trên sẽ có hiệu lực nếu Tổng thống Mỹ xác định rằng Nga từ chối đàm phán một thỏa thuận hòa bình với Ukraine, vi phạm một thỏa thuận hòa bình, hoặc có các hành động gây hấn khác tại Ukraine.
Cho đến gần đây, ông Trump đã thể hiện sự do dự trong việc ủng hộ dự luật này, khi Washington tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga, bao gồm cả việc mời Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Alaska vào ngày 15/8/2025 và xem xét một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng tại Budapest. Mặc dù có những nỗ lực này, các cuộc đàm phán vẫn đang bế tắc.
Gần 4 năm sau khi xung đột nổ ra, điện Kremlin vẫn chưa có dấu hiệu rút lui, ngay cả sau một loạt biện pháp trừng phạt mới mà Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) áp lên Nga vào tháng 10 năm nay. Trong đó, Mỹ trừng phạt hai công ty dầu lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, đóng băng tài sản của các công ty này tại Mỹ và cấm các tổ chức, cá nhân Mỹ giao dịch với hai công ty này. Đồng thời, EU đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu được triển khai theo lộ trình đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga.
Tuy nhiên, các biện pháp này dường như không ảnh hưởng gì nhiều đến thương mại của Nga với các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc. Dự luật mà Thượng viện Mỹ đề xuất sẽ nhằm vào các quốc gia này bằng các mức thuế bổ sung, và thông tin này xuất hiện chỉ vài tuần sau khi Washington hoàn tất một thỏa thuận hòa hoãn thuế quan với Trung Quốc. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ sẽ giữ quyền miễn trừ cho các quốc gia, cũng như các hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể khỏi các biện pháp trừng phạt đó.
Để trở thành luật, dự luật phải được Thượng viện thông qua trước khi chuyển đến Hạ viện. Sau khi cả hai viện đồng ý với cùng một phiên bản, dự luật sẽ cần được Tổng thống Trump ký thành luật để có hiệu lực.
An Huy