Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh giá cả hàng hóa tại các cửa hàng tạp hóa ở Mỹ tăng cao, gây áp lực lên đời sống của người dân, nhất là tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp vốn đã bị ảnh hưởng bởi lạm phát cao kỷ lục trong những năm gần đây.
Nhiều nhà phân phối thịt bò, cà phê, chocolate và các mặt hàng thực phẩm thông dụng khác đã không còn lựa chọn nào khác ngoài tăng giá sản phẩm sau khi ông Trump mạnh tay áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu năm nay.
Quyết định của ông Trump cũng cũng giảm thuế quan cho cho một loạt các loại trái cây bao gồm cà chua, bơ, dừa, cam và dứa. Ngoài ra, việc giảm thuế còn áp dụng cho trà đen và trà xanh, cũng như các loại gia vị như quế và nhục đậu khấu.
Động thái này đánh dấu một sự “quay xe” đáng kể trong chính sách của ông Trump, người đã luôn khẳng định rằng thuế quan là cần thiết để bảo vệ các doanh nghiệp và người lao động Mỹ. Ông vốn cho rằng người tiêu dùng cuối cùng ở Mỹ sẽ không phải chịu chi phí do thuế quan tăng.
Các biện pháp miễn trừ thuế quan nói trên được đưa ra chỉ một ngày sau khi Trump đạt được các thỏa thuận khung thương mại với bốn quốc gia Mỹ Latin - bao gồm mức thuế 10% đối với hầu hết các hàng hóa từ Argentina, Guatemala và El Salvador, và 15% đối với hàng hóa từ Ecuador. Cùng ngày, Mỹ và Thụy Sỹ cũng tuyên bố đạt thỏa thuận thương mại, trong đó Mỹ giảm thuế quan cho hàng hóa Thụy Sỹ từ 39% về 15%.
Quyết định về thuế quan nông sản của ông Trump cũng loại bỏ các mức thuế quan áp riêng đối với các sản phẩm không được trồng hoặc sản xuất đủ số lượng tại Mỹ, như chuối và cà phê.
Giá thực phẩm tăng cao đã gây khó khăn cho các hộ gia đình Mỹ trong mấy năm trở lại đây. Dữ liệu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cho thấy giá thực phẩm tiêu thụ tại nhà đã tăng khoảng 2,7% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 9 năm nay.
Việc giảm thuế quan có thể giúp giảm bớt áp lực chi phí sinh hoạt đối với người Mỹ, nhưng giới chuyên gia cảnh báo rằng các yếu tố khác như thiếu hụt nguồn cung toàn cầu cũng ảnh hưởng đến giá cả, đặc biệt là đối với cà phê và thịt bò.
Trong năm qua, Mỹ đã áp thuế cao đối với các nhà cung cấp thịt bò chính bao gồm Brazil, Australia, New Zealand và Uruguay. Brazil - nước sản xuất thịt bò lớn thứ hai thế giới - đã phải đối mặt với mức thuế quan hơn 75% tại thị trường Mỹ, khiến nhập khẩu thịt bò Brazil vào Mỹ giảm sút đúng lúc đàn bò của Mỹ giảm xuống mức thấp nhất trong gần 75 năm.
Số liệu thống kê cho thấy sự thiếu hụt nguồn cung đã thúc đẩy giá các sản phẩm thịt bò chưa nấu chín tại các cửa hàng thực phẩm ở Mỹ tăng 12%-18% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngành công nghiệp cà phê cũng không nằm ngoài vòng ảnh hưởng. Giá cà phê rang xay tại Mỹ đã đạt mức 8,41 USD mỗi pound vào tháng 7, mức cao kỷ lục và tăng 33% so với năm trước. Mức thuế 50% mà ông Trump áp lên cà phê Brazil - nước cung cấp khoảng 1/3 lượng cà phê nhập khẩu của Mỹ - đã đẩy chi phí lên cao trong toàn bộ chuỗi cung ứng rang xay và bán lẻ. Việt Nam, Colombia và các nhà xuất khẩu cà phê lớn khác cũng bị cuốn vào vòng xoáy thuế quan của chính quyền ông Trump
Các nhà rang xay và quán cà phê ở Mỹ cho biết họ không có cách nào để tránh các mức thuế này vì Mỹ hầu như không sản xuất được cà phê trong nước. Báo cáo CPI tháng 9 cho thấy giá cà phê tại tiệm đã tăng gần 21% trong tháng 8 so với cùng kỳ với năm trước. Đó là mức tăng lớn nhất kể từ những năm 1990.
Ngành công nghiệp cacao đối mặt với áp lực giá tương tự. Ngay cả sau một đợt bán tháo mạnh vào mùa thu này, giá cacao giao sau tại Mỹ vẫn cao hơn gấp đôi so với mức trước đại dịch, hiện ở mức khoảng 5.300 USD/tấn, do thuế quan và do mất mùa cacao vì thời tiết bất lợi trong suốt 3 năm liên tiếp ở Bờ Biển Ngà và Ghana.
Bình Minh