Tổng thống Trump tìm hồi kết cho xung đột Ukraine và những biến số khó lường

5 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Trump nhanh chóng tìm hồi kết cho xung đột Ukraine

Giống như một tảng băng trôi với một phần nổi lên và phần còn lại vẫn chìm dưới nước, những nét chính, dù vẫn còn mơ hồ của kế hoạch hòa bình cho Ukraine, đang dần hình thành. Mặc dù chính quyền ông Trump khá im lặng trong các thông báo chính sách về cuộc xung đột này nhưng 2 tuần tới có thể chứng kiến những dấu mốc quan trọng. Tuy nhiên, việc chúng có thu hút được sự chú ý của Điện Kremlin hay không vẫn chưa rõ ràng.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức bổ nhiệm Tướng nghỉ hưu 80 tuổi Keith Kellogg làm đặc phái viên của ông về vấn đề Nga và Ukraine. Hành động đầu tiên của ông Kellogg gần như là tuyên bố ông sẽ thảo luận về tầm nhìn cho hòa bình Ukraine với các đồng minh tại Hội nghị An ninh Munich, diễn ra từ 14 - 16/2. Bốn ngày sau đó, dự kiến ông sẽ đến Kiev trong chuyến thăm đầu tiên được mong đợi từ lâu, các phương tiện truyền thông nhà nước Ukraine cho hay.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Mọi phát biểu của ông Kellogg đều được Kiev thận trọng phân tích. Đặc phái viên của ông Trump phản bác lại những gợi ý cho rằng hội nghị Munich sẽ chứng kiến bản phác thảo kế hoạch hòa bình được công khai, đồng thời nói với Newsmaz rằng: "Người trình bày kế hoạch là Tổng thống Mỹ, không phải Keith Kellogg". Có vẻ như ông Trump sẽ có tiết lộ lớn sau khi ông Kellogg tham vấn các đồng minh Đức.

Dường như ông Trump đã khởi động quá trình trên trong những ngày gần đây khi nói với tờ New York Post hôm 8/2 rằng ông đã nói chuyện với người đồng cấp Nga Vladimir Putin về việc chấm dứt xung đột nhưng không cung cấp thông tin chi tiết. Điện Kremlin từ chối xác nhận cuộc điện đàm nhưng Người phát ngôn Điện Kremlin nói với CNN rằng: "Có những điều mà tôi không biết".

Ông Trump đã nhiều lần đưa ra tuyên bố về nhu cầu chấm dứt xung đột ở Ukraine nhưng lại thiếu ý tưởng công khai. Ông đã đưa ra ý tưởng gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào tuần này, song vẫn chưa có ngày nào được ấn định.

Trên thực tế, chúng ta không biết có bao nhiêu điều đang diễn ra trong phạm vi riêng tư. Điện Kremlin đã ám chỉ đến các cuộc thảo luận "tăng cường" và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz thì nói về “rất nhiều cuộc trao đổi nhạy cảm đang diễn ra”.

Tuy nhiên, điều đáng nói là bản thiết kế hòa bình của ông Kellogg được công khai từ tháng 4, sẽ cung cấp một khuôn khổ tham chiếu ổn định để so sánh với bất kỳ chi tiết thực tế nào của thỏa thuận. Tóm lại, nó liên quan đến việc Ukraine nhận được nhiều viện trợ quân sự hơn với điều kiện chấp nhận các cuộc đàm phán hoặc một lệnh ngừng bắn, tiếp theo là lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu có thể được bố trí dọc tiền tuyến.

Ông Kellogg cũng gợi ý, một lệnh ngừng bắn ban đầu có thể là thời điểm diễn ra các cuộc bầu cử ở Ukraine. Bên cạnh đó, một mốc thời gian khác đã xuất hiện trên các phương tiện truyền thông Ukraine tuần này, gợi ý về lệnh ngừng bắn vào khoảng lễ Phục Sinh cuối tháng 4, một hội nghị hòa bình cũng như thỏa thuận rộng hơn vào tháng 5 và cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 8. Tuy nhiên, điều này đã bị chính Tổng thống bác bỏ là giả mạo.

Giới quan sát nhận định, lời kêu gọi bầu cử là một cách để ông Zelensky từ từ bước sang một bên và mở ra một lời đề nghị để đưa Điện Kremlin vào bàn đàm phán.

Những biến số khó lường

Việc thảo luận về các cuộc bầu cử đã làm dấy lên những đồn đoán không kiểm soát xung quanh Kiev về tương lai của ông Zelensky. Nhà lãnh đạo này đã có những cuộc trả lời phỏng vấn dài trong tuần qua, đôi khi tỏ ra tức giận và lo lắng rằng Ukraine có thể không phải trọng tâm của bất kỳ cuộc đàm phán nào. Trong bài phát biểu hàng ngày, ông Zelensky "chắc chắn" rằng "chưa có kế hoạch hòa bình chính thức nào". Theo ông: "Những gì được đăng tải trên một số ấn phẩm, có thể tôi đã sai nhưng một lần nữa tôi chắc chắn đây không phải là kế hoạch chính thức của Tổng thống Trump". Các nhân viên cấp cao của ông Zelensky đã trao đổi với ông Kellogg và ông Waltz trong những ngày gần đây.

Trên thực tế, Tổng thống Zelensky không còn là một nhân vật không thể vượt qua. Dẫn đầu một số cuộc thăm dò trong cuộc bầu cử tổng thống Ukraine tiềm năng là ông Valerii Zaluzhnyi - Chỉ huy quân đội đã bị ông Zelensky sa thải vào năm ngoái. Ông Zalyuzhnii hiện là Đại sứ Ukraine tại Vương quốc Anh và gần đây xuất hiện khi đang gặp Ngoại trưởng Anh David Lammy tại Kiev.

Các cuộc bầu cử ở Ukraine đã bị trì hoãn do lệnh thiết quân luật. Lập luận hợp lý cho điều đó là đất nước - đang chịu sự bắn phá liên tục, với hàng triệu người dân đang sống trong cảnh giao tranh hoặc tị nạn ở nước ngoài, không thể có một cuộc bầu cử tự do và công bằng cho đến khi có hòa bình.

Tuy nhiên, một lệnh ngừng bắn ban đầu có thể mang lại sự yên ổn tạm thời cho đất nước và thậm chí là cơ hội để ông Zelensky lùi lại, cũng như tạo cơ hội cho một gương mặt mới, vốn không có lịch sử bất đồng với nhiệm kỳ đầu của ông Trump như ông Zelensky nhằm đàm phán một thỏa thuận rộng hơn. Ông Zalzyuzhnii cũng có thể thúc đẩy tinh thần chiến đấu và lòng trung thành của lực lượng vũ trang Ukraine trong cuộc giao tranh không cân sức với Moscow.

Dù vậy, có nhiều điều có thể đi sai hướng. Sự hỗn loạn trong bầu cử có thể tạo ra một kết quả không hoàn hảo hoặc bị thách thức. Lập trường ủng hộ Nga có thể xuất hiện trên các lá phiếu. Mối đe dọa của các cuộc điều tra tham nhũng khiến nhiều quan chức lo ngại về số phận của chính họ. Đây là kiểu hỗn loạn dễ xảy ra trong thời kỳ xung đột và lý giải cho sự phức tạp của các cuộc bầu cử.

Ngoài ra, giới quan sát nhận định, một rào cản khác cho thỏa thuận là liệu Điện Kremlin có muốn hòa bình ngay bây giờ hay không giữa bối cảnh họ đang giành chiến thắng trên chiến trường. Các lực lượng của Moscow dường như đã chiếm được thành phố Toretsk và có thể sớm chiếm được Pokrovsk, cũng như tiến sâu hơn vào vùng Donetsk của Ukraine. Điều này cũng sẽ giúp họ kiểm soát được vùng lãnh thổ tương đối rộng mở cho đến tận các thành phố quan trọng là Dnipro và Zaporizhzhia. Khó có lý do nào để Nga đóng băng tiền tuyến khi mà theo lời một binh lính trên tiền tuyến, Ukraine không có nhiều lợi thế để có đủ tiếng nói.

Tuần này sẽ chứng kiến những mảnh ghép của kế hoạch hòa bình dần xuất hiện trước công chúng. Mỗi sắc thái đều ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người Ukraine và quyết định an ninh ở châu Âu trong nhiều thập kỷ.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: CNN

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/tong-thong-trump-tim-hoi-ket-cho-xung-dot-ukraine-va-nhung-bien-so-kho-luong-post1154002.vov