Trong bài phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, ông Zelensky đã cảnh báo các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và nguyên thủ quốc gia về việc an ninh châu Âu đang gặp nguy hiểm. Ông lưu ý những động thái đầu tiên của ông Trump với tư cách là tổng thống, bao gồm tạm dừng lệnh cấm TikTok, tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở biên giới quốc gia và từ bỏ các mục tiêu về khí hậu, là những dấu hiệu cho thấy sự ưu tiên của ông không đặt vào châu Âu.
Ông Zelensky bày tỏ sự lo lắng về việc liệu ông Trump có coi trọng NATO và tôn trọng các thể chế của Liên minh châu Âu hay không. Ông nhấn mạnh trong khi Washington có thể không lo lắng về việc châu Âu rời bỏ Mỹ, thì ngược lại, châu Âu đang cảm thấy lo lắng rằng Mỹ có thể từ bỏ họ vào thời điểm quan trọng.
Tổng thống Zelensky lo ngại về tương lai châu Âu sau khi ông Trump nhậm chức. Ảnh: The New York Times
"Châu Âu không thể đứng thứ hai hoặc thứ ba trong danh sách đồng minh của Mỹ. Nếu điều đó xảy ra, thế giới sẽ bắt đầu tiến lên mà không có châu Âu" – ông Zelensky khẳng định, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của châu Âu trong việc khẳng định vai trò lãnh đạo của mình trên trường quốc tế.
Một nền hòa bình 'công bằng'
Ông Zelensky cũng tận dụng cơ hội tại Davos để thúc đẩy các đề xuất hòa bình của Ukraine, giữa lúc có những lo ngại về việc chính quyền ông Trump có thể tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn với Nga mà không tính đến lợi ích của Kiev.
Tháng 2 sẽ đánh dấu kỷ niệm ba năm xung đột Nga-Ukraine, và các đồng minh phương Tây ngày càng mệt mỏi do căng thẳng kéo dài. Trong khi các quốc gia châu Âu cam kết tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine, thì ông Trump tỏ ra không cam kết rõ ràng và đã từng tuyên bố ông có thể chấm dứt xung đột trong vòng 24 giờ nếu trở thành tổng thống.
Các đối tác châu Âu của Ukraine lo ngại việc Kiev có thể bị ép buộc chấp nhận một thỏa thuận bất lợi với Moscow, trong đó Ukraine sẽ phải từ bỏ các vùng lãnh thổ đang bị Nga chiếm đóng. Các nhà phê bình cho rằng một thỏa thuận như vậy có thể tạo điều kiện cho Nga củng cố lực lượng và trở lại trong tương lai.
Trong bài phát biểu của mình, ông Zelensky cảnh báo châu Âu có thể bị loại khỏi các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai giữa Mỹ và Nga, đặc biệt nếu Washington theo đuổi các cuộc đàm phán đơn phương với Moscow và Bắc Kinh.
"Liệu Tổng thống Trump có lắng nghe châu Âu hay ông sẽ đàm phán với Nga và Trung Quốc mà không cần tham vấn với các đồng minh châu Âu?" ông đặt câu hỏi.
Ông Trump đã gợi ý về khả năng gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tương lai gần, khiến châu Âu càng lo ngại hơn về việc Mỹ có thể thỏa hiệp với Nga mà không tính đến lợi ích của Ukraine. Trong khi đó, mối quan hệ của ông Trump với ông Zelensky vẫn còn nhiều mâu thuẫn.
Các quan chức Ukraine nhận thức được tình thế khó khăn và đang cố gắng thiết lập mối quan hệ tích cực với ông Trump. Ông Zelensky đã chúc mừng ông Trump trên nền tảng mạng xã hội X, bày tỏ hy vọng về hợp tác để đạt được hòa bình và ghi nhận cam kết của ông Trump đối với chính sách "hòa bình thông qua sức mạnh".
Tùng Lâm