Tổng Thư ký NATO Mark Rutte phát biểu trong cuộc họp báo tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh NATO tại La Haye (Hà Lan), Tổng Thư ký Rutte khẳng định đây là một “bước nhảy vọt đầy tham vọng, mang tính lịch sử và có ý nghĩa then chốt đối với an ninh tập thể”. Theo ông Rutte, các nước đồng minh sẽ đầu tư vào hàng nghìn xe tăng và xe bọc thép mới, đồng thời tăng gấp 5 lần năng lực phòng không. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường năng lực sản xuất quốc phòng trong mục tiêu nâng cao khả năng răn đe của NATO.
Tổng Thư ký NATO nhấn mạnh tổ chức này không chấp nhận các cơ chế ngoại lệ hay thỏa thuận song phương và tất cả các thành viên, kể cả Tây Ban Nha, đã cam kết thực hiện mục tiêu chi tiêu mới.
Trước đó, Tây Ban Nha cho rằng mức tăng trên “không chỉ vô lý mà còn phản tác dụng” đối với nước này, đồng thời nhấn mạnh ngay cả với mức 2,1% GDP, Madrid vẫn có thể đáp ứng các yêu cầu về lực lượng và trang thiết bị mà NATO đề ra cho mỗi quốc gia thành viên.
Trong bối cảnh trên, các nguồn tin ngày 23/6 cho biết Đức đang chuẩn bị tăng mạnh ngân sách quốc phòng như một phần trong nỗ lực thúc đẩy năng lực tự chủ chiến lược. Cụ thể, Berlin dự kiến nâng tỷ lệ chi tiêu quốc phòng từ 2,4% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong năm 2025 lên 3,5% GDP vào năm 2029. Theo đó, chi tiêu quốc phòng của Đức sẽ tăng từ 95 tỷ euro (tương đương 108,89 tỷ USD) trong dự thảo ngân sách năm 2025 lên 162 tỷ euro trong khuôn khổ ngân sách năm 2029.
Việc điều chỉnh này sẽ được hỗ trợ bởi cải cách cơ chế giới hạn nợ (debt brake), cho phép Đức vay tới 378,1 tỷ euro cho quốc phòng trong giai đoạn 2025–2029. Dự thảo ngân sách năm 2025 và khung ngân sách năm 2026 dự kiến được nội các thông qua vào ngày 24/6, với mức đầu tư kỷ lục lần lượt là 115,7 tỷ euro trong năm 2025 và 123,6 tỷ euro trong năm 2026, tăng mạnh so với mức 74,5 tỷ euro của năm 2024.
Theo các nguồn tin, tổng mức vay trong ngân sách liên bang sẽ tăng từ 33,3 tỷ euro trong năm 2024 lên 126,1 tỷ euro vào năm 2029. Nhờ cải cách cơ chế giới hạn nợ được thông qua từ tháng 3, Đức sẽ có thể vay tổng cộng 378,1 tỷ euro cho lĩnh vực quốc phòng trong giai đoạn 2025–2029. Ngoài ra, một quỹ đặc biệt dành cho cơ sở hạ tầng – vốn không bị giới hạn bởi “phanh nợ” của Đức vốn chỉ cho phép vay tối đa 0,35% GDP – sẽ cho phép chính phủ vay thêm 37,2 tỷ euro trong năm 2025 và 57,9 tỷ euro trong năm 2026.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các nước thành viên tăng ngân sách quốc phòng từ mức 2% lên 5% GDP. Đề xuất này sau đó được điều chỉnh thành 3,5% GDP cho chi tiêu quốc phòng thuần túy, cùng 1,5% cho cơ sở hạ tầng và các dịch vụ liên quan, bao gồm xây dựng cầu chống xe tăng và mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng – an ninh mạng.
Hoàng Châu (TTXVN)