Trung tâm chính trị hành chính TP Hải Phòng mới sau sáp nhập.
Theo đó, TP Hải Phòng và tỉnh Hải Dương sau sáp nhập có diện tích tự nhiên 3.194,7 km2 với dân số hơn 4 triệu người, quy mô kinh tế lên tới gần 660 nghìn tỷ đồng. Nhìn chung trước thời điểm sáp nhập, cả 2 địa phương đều tương đồng về kinh tế với tỷ lệ ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ đều đạt trên 74%. Đặc biệt, trong những năm qua, Hải Phòng và Hải Dương luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Năm 2024, tăng trưởng kinh tế của TP Hải Phòng là hơn 11%, xếp thứ nhất, Hải Dương đạt hơn 10%, xếp thứ 3/11 địa phương vùng đồng bằng sông Hồng. Quý 1/2025, cả Hải Phòng và Hải Dương đều ở trong tốp 9 địa phương tăng trưởng 2 con số của cả nước.
Thực tế, cả 2 địa phương Hải Phòng, Hải Dương đều có những điểm chung nhưng sở hữu thế mạnh riêng. Trong đó TP Hải Phòng là trung tâm sản xuất công nghiệp, cảng biển lớn với tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số trong 10 năm liền. Chỉ tính về phát triển công nghiệp, đến nay Hải Phòng thu hút hơn 1.000 dự án FDI từ 42 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng số vốn đạt 33,6 tỷ USD. Trong khi đó, tỉnh Hải Dương hiện có 610 dự án FDI với tổng vốn hơn 11 tỷ USD, cùng nhiều khu công nghiệp lớn đang thu hút mạnh mẽ nhà đầu tư.
Những con số này cho thấy, sau hợp nhất Hải Phòng, Hải Dương không chỉ tăng diện tích, quy mô dân số, tăng quy mô kinh tế mà sẽ phát huy tiềm năng, lợi thế của nhau, làm tăng khả năng cạnh tranh, thu hút đầu tư và mở rộng không gian phát triển.
Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, việc tái cấu trúc không gian phát triển vùng, nâng cao hiệu quả liên kết liên tỉnh, liên ngành trở thành yêu cầu cấp thiết. Mục tiêu là phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của từng địa phương trong tổng thể phát triển chung của quốc gia. Việc đề xuất và thực hiện phương án sáp nhập TP Hải Phòng và tỉnh Hải Dương không chỉ là sự thay đổi đơn thuần về địa giới hành chính, mà còn là một bước ngoặt mang tính chiến lược, mở ra kỷ nguyên phát triển mới cho cả vùng duyên hải Bắc bộ.
Điều dễ nhận thấy nhất chính là tiềm năng và tiềm lực phát triển kinh tế biển, có độ mở về hội nhập quốc tế sâu rộng của Hải Phòng, với vai trò trung tâm đã được Bộ Chính trị thể chế hóa trong Nghị quyết 45-NQ/TW. Đáng chú ý là hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, hạ tầng kinh tế đồng bộ, quy hoạch phát triển tổng thể theo hướng văn minh, bền vững đã được Chính phủ phê duyệt.
Trong khi tỉnh Hải Dương, bên cạnh quy mô phát triển công nghiệp nêu trên, còn có nền nông nghiệp xanh phát triển khá mạnh, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung tiềm lực, thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế cho thành phố Hải Phòng. Đặc biệt, sau sáp nhập, những cơ chế, chính sách đặc thù được Trung ương áp dụng trước đây cơ bản không thay đổi, sẽ tạo cơ hội cho 2 địa phương thụ hưởng để tăng tốc bứt phá hướng đến những mục tiêu mới cao hơn.
Cầu Quang Thanh kết nối Hải Phòng - Hải Dương.
Tại hội thảo “70 năm xây dựng và phát triển Hải Phòng – Thành tựu và khát vọng vươn mình”, do Thành ủy Hải Phòng tổ chức vừa qua, PGS.TS Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển Việt Nam cho rằng, với vị trí địa kinh tế, địa chính trị sau sáp nhập, cùng với phát huy phẩm chất “đoàn kết, nghĩa tình, năng động, sáng tạo”, TP Hải Phòng mới sẽ tiếp tục duy trì thành quả phát triển bùng nổ, xứng đáng là hình mẫu tiên phong của cả nước.
Như vậy, việc sáp nhập Hải Phòng và Hải Dương không chỉ xuất phát từ định hướng của Đảng, mà còn là cơ hội để TP Hải Phòng mới mở ra không gian phát triển mới, tối ưu hóa nguồn lực, phát huy vai trò động lực vùng kinh tế trọng điểm, trung tâm công nghiệp, dịch vụ logistics hiện đại, phát triển bền vững và nâng cao đời sống của nhân dân.
Trước đó, để khẳng định động lực tăng trưởng của vùng, Hải Phòng và Hải Dương đã rất thành công trong hợp tác liên kết phát triển, nhất là chú trọng xây dựng kết nối hạ tầng giao thông. Điểm nhấn là xây dựng cầu Dinh, cầu Quang Thanh, không chỉ là bước tạo đà cho sự phát triển đồng nhất, khép kín bản đồ kinh tế khu vực, mà còn là cầu nối giao lưu văn hóa, xã hội giữa cộng đồng dân cư 2 địa phương.
Là người dân của miền đất xứ Đông, bà Lương Vân Anh (huyện Nam Sách, Hải Dương) háo hức chia sẻ: “Nghe tin Hải Dương sáp nhập Hải Phòng, chúng tôi rất vui mừng và từng ngày mong mỏi ngày ấy thành hiện thực…”. Cũng như bà Lương Vân Anh, nhiều người dân tại Hải Dương cũng bày tỏ sự phấn khởi khi chứng kiến những đổi thay, bứt phá mạnh mẽ của Hải Phòng trong những năm gần đây và tự hào được trở thành công dân của TP Cảng.
Tại cuộc làm việc giữa Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương bàn về cơ chế sáp nhập, lãnh đạo 2 địa phương đều thống nhất cho rằng: Chủ trương sáp nhập là đúng đắn, có tính chiến lược lâu dài trong bối cảnh đất nước chuẩn bị bước vào kỷ nguyên phát triển mới, góp phần phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của, hướng tới xây dựng một trung tâm phát triển toàn diện - đô thị đặc biệt thứ ba của cả nước sau Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Đây cũng là cơ hội để kiến tạo không gian phát triển hiện đại, bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Trên cơ sở chỉ tiêu tăng trưởng được xác định trước khi hợp nhất, mục tiêu tăng trưởng của TP Hải Phòng mới được đề ra khoảng 12%/năm. Để đạt mục tiêu này, theo Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu, lãnh đạo 2 địa phương đã chủ động nghiên cứu các quy hoạch xây dựng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đề xuất các dự án hạ tầng chiến lược về giao thông, công nghiệp, đô thị để biến lợi thế của cả 2 địa phương, thành dư địa và động lực phát triển mới trong tương lai, tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng ưu tiên chất lượng, chiều sâu.
Lãnh đạo 2 địa phương cũng tin tưởng rằng, trước cơ hội lớn, dẫu phía trước vẫn có nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với quyết tâm chính trị cao, quá trình sáp nhập sẽ diễn ra thành công, tạo nên một đô thị Hải Phòng mới lớn hơn, hiện đại hơn, văn minh hơn, phát triển bền vững hơn, xứng đáng là trung tâm vùng Đồng bằng Bắc bộ và là động lực phát triển mới của cả nước.
V.Huy