TP.HCM bắt đầu thử nghiệm AI trong điều hành giao thông

3 giờ trướcBài gốc

Đây được xem là bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển giao thông thông minh của thành phố.

Việc ứng dụng công nghệ AI trong điều tiết giao thông được TP.HCM khởi động với các mô hình thử nghiệm tại nhiều nút giao có lưu lượng phương tiện lớn. Thay vì sử dụng chu kỳ đèn tín hiệu cố định, hệ thống mới kết hợp dữ liệu từ camera và cảm biến để phân tích tình trạng giao thông theo thời gian thực, từ đó tự động điều chỉnh chu kỳ đèn phù hợp.

Cách tiếp cận này giúp phân bổ thời gian chờ tại các hướng đi một cách linh hoạt, giảm nguy cơ ùn ứ cục bộ trong giờ cao điểm. Đặc biệt, AI có thể đưa ra phản ứng nhanh hơn khi lưu lượng tăng đột biến do các sự kiện bất thường như tai nạn, thời tiết xấu hay lượng xe tăng cao đột ngột.

Các ứng dụng định vị GPS sử dụng AI để đề xuất lựa chọn đường đi tối ưu, cung cấp hướng dẫn lái xe dựa trên tình hình giao thông thời gian thực và thậm chí điều hướng tránh tắc nghẽn

Trong những tháng đầu năm 2025, trung tâm điều hành giao thông thành phố đã ghi nhận kết quả tích cực từ các điểm thí điểm. Tại một số nút giao trên các trục chính như Võ Văn Kiệt, Mai Chí Thọ, Phạm Văn Đồng, tình trạng ùn ứ giảm rõ rệt, đặc biệt vào giờ cao điểm sáng và chiều. Điều này cho thấy AI có khả năng bổ trợ đáng kể cho công tác điều hành, vốn trước đây phụ thuộc nhiều vào phương pháp thủ công và các khung giờ cứng nhắc.

Không chỉ dừng ở điều khiển đèn tín hiệu, thành phố còn triển khai hệ thống cảm biến đo lưu lượng và camera AI để giám sát tình hình giao thông. Các thiết bị này không chỉ ghi nhận số lượng phương tiện mà còn phân loại được xe máy, ô tô, xe tải, xe buýt hay xe đạp điện, từ đó cung cấp dữ liệu chi tiết cho hệ thống phân tích. Việc nhận diện đa dạng loại phương tiện là cơ sở để AI đưa ra quyết định điều khiển tối ưu, do đặc thù giao thông tại TP.HCM có sự khác biệt lớn so với các đô thị khác với tỷ lệ xe máy chiếm đa số.

Một trong những điểm đáng chú ý là việc TP.HCM hợp tác với Đại học Monash (Úc) trong nghiên cứu và triển khai công nghệ điều hành giao thông thông minh. Sự phối hợp này giúp thành phố tiếp cận các mô hình quốc tế về phân tích dữ liệu lớn, mô phỏng đô thị số (Digital Twin) và dự báo ùn tắc. Hướng đi này được kỳ vọng sẽ không chỉ dừng ở phản ứng tức thời mà còn xây dựng khả năng dự báo, qua đó nâng cao năng lực quản lý vĩ mô toàn bộ mạng lưới giao thông đô thị.

Theo kế hoạch, trong năm 2025, thành phố sẽ thay thế khoảng 200 tủ tín hiệu giao thông để đồng bộ và kết nối trực tiếp với trung tâm điều hành. Song song đó, hệ thống camera đo đếm và camera giám sát bằng AI sẽ tiếp tục được lắp đặt thêm nhằm mở rộng vùng bao phủ. Việc tích hợp nhiều nguồn dữ liệu sẽ hình thành cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) phục vụ điều hành giao thông, đồng thời tạo tiền đề để triển khai các ứng dụng dự báo và mô hình mô phỏng trong tương lai. Với nền tảng này, TP.HCM có thể hình thành hệ thống cảnh báo sớm sự cố, tai nạn hoặc ùn tắc, giúp lực lượng chức năng kịp thời ứng phó.

Tuy vậy, quá trình triển khai cũng gặp không ít thách thức. Trước hết, AI chỉ phát huy hiệu quả khi có nguồn dữ liệu đầu vào phong phú, chính xác và liên tục. Nếu dữ liệu thu thập còn hạn chế hoặc chưa phản ánh đầy đủ các yếu tố thực tế như thời tiết, sự kiện đặc thù, hành vi người tham gia giao thông, khả năng dự báo sẽ chưa đạt độ tin cậy cao.

Ngoài ra, hệ thống camera và cảm biến hiện có mới chủ yếu tập trung ở một số tuyến đường lớn, chưa đủ để bao phủ toàn bộ mạng lưới đường phố phức tạp của thành phố. Do đó, việc mở rộng phạm vi giám sát là yêu cầu bắt buộc nếu muốn nâng cao hiệu quả điều tiết bằng AI.

Một thách thức khác là chi phí đầu tư và duy trì hệ thống. Để AI vận hành ổn định, thành phố phải liên tục nâng cấp thiết bị, cập nhật phần mềm và bảo trì định kỳ. Mức đầu tư này khá lớn, đòi hỏi sự cân nhắc giữa chi phí và hiệu quả đạt được. Ngoài ra, bài toán tích hợp nhiều hệ thống khác nhau từ các nhà cung cấp, bao gồm cảm biến, camera, tủ tín hiệu và nền tảng phân tích dữ liệu, cũng đặt ra yêu cầu kỹ thuật cao. Nếu không có sự kết nối đồng bộ, hệ thống khó có thể vận hành trơn tru.

Dù còn khó khăn, việc TP.HCM mạnh dạn đưa AI vào điều tiết giao thông cho thấy quyết tâm của thành phố trong việc ứng dụng công nghệ mới để giải quyết bài toán ùn tắc đô thị. Đây cũng là bước đi phù hợp với xu hướng quốc tế, khi nhiều thành phố lớn trên thế giới đã và đang triển khai giao thông thông minh dựa trên trí tuệ nhân tạo. Từ thực tiễn thí điểm, thành phố sẽ có cơ sở để đánh giá mức độ hiệu quả, từ đó quyết định phạm vi mở rộng cũng như lộ trình đầu tư trong các giai đoạn tiếp theo.

Việc áp dụng AI trong giao thông còn mở ra khả năng tích hợp với nhiều lĩnh vực khác. Dữ liệu thu thập từ hệ thống giao thông có thể được kết nối với quy hoạch đô thị, quản lý môi trường, thậm chí phục vụ công tác cứu hộ cứu nạn khi có sự cố. Nhờ đó, TP.HCM không chỉ cải thiện được tình hình giao thông hiện tại mà còn hướng tới một mô hình đô thị thông minh toàn diện, trong đó công nghệ đóng vai trò then chốt.

Có thể thấy, việc thí điểm ứng dụng AI trong điều tiết giao thông của TP.HCM là bước khởi đầu quan trọng, vừa mang tính thử nghiệm, vừa thể hiện tầm nhìn dài hạn. Nếu thành công, mô hình này không chỉ giảm ùn tắc, tiết kiệm thời gian và chi phí xã hội mà còn tạo tiền đề để thành phố tiến nhanh hơn trên con đường xây dựng đô thị hiện đại, bền vững và thông minh.

Nguyễn Tuyết

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tp-hcm-bat-dau-thu-nghiem-ai-trong-dieu-hanh-giao-thong-238152.html