Cuối tháng 12.2025, TP.HCM sẽ tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân trên địa bàn, với kịch bản giả định xảy ra sự cố trong quá trình vận chuyển nguồn phóng xạ tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM. Đây là hoạt động chuyên môn nhằm kiểm tra năng lực chỉ huy điều hành, khả năng phối hợp liên ngành và mức độ sẵn sàng của hệ thống ứng phó sự cố bức xạ trong điều kiện thực tế đô thị đông dân.
Theo kế hoạch đã được Ủy ban nhân dân TP.HCM phê duyệt, chương trình diễn tập do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM chủ trì, phối hợp với các sở ngành và lực lượng chức năng liên quan. Diễn tập được triển khai theo đúng quy định của Luật Năng lượng nguyên tử và các thông tư hướng dẫn về chuẩn bị, tổ chức ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân.
Diễn tập ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân tại Đà Nẵng (năm 2019) - Ảnh: L.Đ
Hoạt động diễn tập được chia thành ba giai đoạn. Giai đoạn đầu là tập huấn và phổ biến kịch bản diễn tập cho các lực lượng tham gia, tập trung vào việc trang bị kiến thức về an toàn bức xạ, nguyên tắc kiểm soát liều chiếu, nhận diện nguy cơ nhiễm bẩn phóng xạ và quy trình phối hợp xử lý tình huống. Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng nhằm bảo đảm các lực lượng nắm rõ vai trò, nhiệm vụ và trình tự hành động khi bước vào diễn tập thực tế.
Giai đoạn tiếp theo là luyện tập và tổng duyệt, diễn ra trực tiếp tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, nơi được chọn làm địa điểm giả định xảy ra sự cố. Trong giai đoạn này, các lực lượng tiến hành rà soát phương án khoanh vùng, sơ tán, kiểm soát hiện trường, xử lý nguồn phóng xạ và bảo đảm an toàn cho nhân viên y tế, người bệnh cũng như khu vực dân cư xung quanh. Việc tổng duyệt nhằm kiểm tra sự đồng bộ giữa các khâu, từ chỉ huy hiện trường đến triển khai kỹ thuật và hậu cần.
Buổi diễn tập chính thức dự kiến diễn ra vào sáng 27.12.2025. Kịch bản đặt ra tình huống va chạm trong quá trình vận chuyển nguồn phóng xạ Ir 192, một loại nguồn thường được sử dụng trong y tế và công nghiệp. Từ tình huống giả định này, các lực lượng sẽ triển khai hàng loạt biện pháp ứng phó như phong tỏa khu vực, đo đạc mức độ phóng xạ, thu hồi và cô lập nguồn phóng xạ, sơ cấp cứu người bị ảnh hưởng, đồng thời bảo đảm an ninh trật tự và an toàn giao thông.
Lực lượng quân đội sẽ tham gia diễn tập ứng phó với sự cố bức xạ hạt nhân - Ảnh: T.L
Tham gia diễn tập là nhiều lực lượng chuyên trách và hỗ trợ, gồm Bộ Tư lệnh TP.HCM, Công an TP.HCM, lực lượng phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, ngành y tế, trung tâm cấp cứu, đơn vị điện lực và các tổ chức kỹ thuật về an toàn bức xạ. Các phương tiện, trang thiết bị chuyên dụng như xe cứu thương, xe chuyên chở nguồn phóng xạ, thiết bị đo suất liều, liều kế cá nhân, trang phục bảo hộ và phương tiện khoanh vùng được huy động theo phương án đã xây dựng.
Theo đại diện Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, diễn tập không chỉ nhằm kiểm tra kỹ năng xử lý tình huống của từng lực lượng riêng lẻ mà còn đánh giá khả năng phối hợp liên ngành trong bối cảnh đô thị phức tạp. TP.HCM hiện là địa bàn tập trung nhiều cơ sở y tế, công nghiệp và nghiên cứu có sử dụng nguồn phóng xạ, do đó yêu cầu về an toàn bức xạ và năng lực ứng phó sự cố luôn được đặt ở mức cao.
Một mục tiêu quan trọng khác của đợt diễn tập là rà soát tính phù hợp của kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân đã được phê duyệt từ những năm trước, từ đó phát hiện các điểm cần điều chỉnh, cập nhật để phù hợp với điều kiện thực tiễn hiện nay. Kết quả đánh giá sau diễn tập sẽ là cơ sở để hoàn thiện phương án, nâng cao tính chủ động và khả năng huy động lực lượng khi xảy ra sự cố thật.
Diễn tập có sự tham gia của nhiều lực lượng phối hợp
Trong quá trình tổ chức, các cơ quan chức năng nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người dân và các lực lượng tham gia, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến hoạt động khám chữa bệnh cũng như sinh hoạt của khu vực xung quanh. Việc diễn tập được tổ chức có kiểm soát, theo đúng kịch bản và phương án kỹ thuật, nhằm tránh gây hoang mang cho cộng đồng.
Diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân năm 2025 được xem là một bước kiểm tra quan trọng trong công tác quản lý rủi ro công nghệ cao tại TP.HCM, góp phần nâng cao năng lực phòng ngừa, sẵn sàng ứng phó và bảo đảm an toàn cho đô thị lớn nhất cả nước trong bối cảnh ngày càng gia tăng các hoạt động sử dụng công nghệ bức xạ.
Tiểu Vũ