Tuyến metro số 1 có chiều dài hơn 29 km, toàn bộ được thiết kế đi trên cao, với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 46.725 tỷ đồng. Điểm đầu tuyến tại ga S1 (trung tâm khu đô thị mới Bình Dương), kết thúc tại ga Suối Tiên, nơi kết nối với tuyến metro số 1 hiện hữu (Bến Thành - Suối Tiên). Tuyến dự kiến gồm 17 nhà ga và sử dụng chung depot Long Bình thuộc tuyến metro số 1 của TP.HCM.
Hiện nay, dự án đã được Hội đồng thẩm định Nhà nước hoàn tất việc thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và trình Chính phủ xem xét. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, ký tờ trình gửi Quốc hội để xem xét theo thẩm quyền.
Tuyến metro số 2 có chiều dài khoảng 21,8 km, cũng được thiết kế đi trên cao với 13 nhà ga. Tổng vốn đầu tư dự kiến là 50.425 tỷ đồng. Tuyến sẽ sử dụng chung depot với tuyến metro số 3 của TP.HCM, đặt tại khu vực Hiệp Bình Phước (nay là phường Hiệp Bình, TP. Thủ Đức). Dự án đã được Hội đồng thẩm định nội bộ địa phương tiến hành thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.
Tuy nhiên, hiện tuyến metro số 1 kết nối TP mới Bình Dương - Suối Tiên vẫn đang trong giai đoạn chờ trình Quốc hội, trong khi tuyến metro số 2 Thủ Dầu Một - TP.HCM chưa thực hiện thủ tục trình quyết định chủ trương đầu tư.
Việc Quốc hội thông qua Luật Đường sắt sửa đổi năm 2025, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã mở ra những cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực đường sắt, trong đó có đường sắt đô thị.
Theo quy định mới, các dự án đường sắt địa phương, đặc biệt là dự án triển khai theo mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), sẽ do UBND cấp tỉnh có thẩm quyền tổ chức lập, thẩm định, quyết định đầu tư và điều chỉnh theo trình tự của dự án nhóm A do địa phương quản lý.
Như vậy, khi Luật mới có hiệu lực, hai tuyến metro nêu trên không còn phải thực hiện thủ tục trình quyết định chủ trương đầu tư, giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị và tạo thuận lợi trong quá trình triển khai.
Trên cơ sở các quy định pháp lý mới, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM kiến nghị UBND TP.HCM giao nhiệm vụ tổ chức triển khai công tác chuẩn bị đầu tư cho cả hai dự án.
Đồng thời, đề nghị Sở Tài chính tham mưu UBND TP.HCM trình HĐND TP.HCM xem xét bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và kế hoạch vốn năm 2025 để phục vụ công tác chuẩn bị đầu tư.
Trong giai đoạn trước mắt, Ban Quản lý đề xuất cấp 10 tỷ đồng cho mỗi dự án để triển khai các công việc chuẩn bị cần thiết, làm cơ sở cho các bước tiếp theo trong quy trình đầu tư xây dựng hệ thống metro kết nối liên vùng TP.HCM - Bình Dương.
Đ.T