TP.HCM đang tập trung cao độ tháo gỡ những vướng mắc kéo dài của dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1- còn gọi là Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng) với vốn đầu tư gần 10.000 tỷ đồng, nhằm đưa công trình này hoàn thành và đưa vào vận hành trong năm 2026.
Bởi dự án được khởi công từ năm 2016, công trình được kỳ vọng kiểm soát ngập do triều cho diện tích rộng tới 570 km2, phục vụ gần 6,5 triệu cư dân ở bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm TP.HCM.
Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng đã thi công được hơn 90% khối lượng công việc nhưng phải tạm dừng do gặp vướng mắc.
Tuy nhiên, sau khi thi công đạt hơn 90% khối lượng công việc, dự án phải tạm dừng từ năm 2020 vì vướng mắc pháp lý trong thanh toán cho nhà đầu tư theo hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao). Những khó khăn chính là xác định giá trị quỹ đất thanh toán và hoàn thiện các thủ tục điều chỉnh hợp đồng theo quy định mới của pháp luật PPP (đối tác công – tư).
Trong bối cảnh đó, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM vừa được Quốc hội thông qua là cơ sở pháp lý rõ ràng để xử lý các hợp đồng BT ký trước khi Luật PPP có hiệu lực nhưng chưa thanh toán.
Theo nghị quyết, nhà đầu tư được thanh toán bằng quỹ đất hoặc tài sản công theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; quỹ đất thu hồi hoặc do Nhà nước quản lý theo Luật Đất đai; hoặc kết hợp các quỹ đất này. Nếu quỹ đất có phần do cơ quan Nhà nước quản lý, UBND TPHCM thu hồi toàn bộ khu đất để giao hoặc cho thuê, không đấu giá và không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
UBND TP.HCM quyết định quỹ đất dùng để thanh toán, đàm phán và ký phụ lục hợp đồng BT với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Nếu hợp đồng BT chưa được giao hoặc cho thuê đất, UBND TPHCM sẽ giao hoặc cho thuê đất trên cơ sở giá trị khối lượng đã nghiệm thu và kiểm toán. Giá đất tính tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất được xác định theo pháp luật về đất đai và pháp luật về đầu tư theo phương thức PPP.
Theo TS Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TP.HCM, việc Quốc hội cho phép thanh toán quỹ đất cho các dự án BT là “bước ngoặt pháp lý” tháo gỡ điểm nghẽn lớn nhất của dự án ngăn triều gần 10.000 tỷ đồng.
“Nghị quyết điều chỉnh, bổ sung Nghị quyết 98 tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, tháo gỡ những lo ngại tồn tại nhiều năm. Theo đó, UBND TP.HCM được quyền ký phụ lục hợp đồng và bổ sung quỹ đất thanh toán mà không phải thông qua đấu giá” - ông Thắng nói.
Nếu hoàn thành đúng tiến độ, dự án góp phần giải quyết tình trạng ngập úng do triều cường và biến đổi khí hậu.
Tại Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM khóa I, nhiệm kỳ 2025-2030 (mở rộng) vừa được tổ chức, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cũng chỉ đạo Sở Tài nguyên Môi trường cần triển khai quyết liệt các giải pháp tháo gỡ vướng mắc đối với dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng. Đồng thời mở rộng các giải pháp chống ngập tổng thể, kể cả phương án mời gọi hợp tác với đối tác nước ngoài.
Theo Chủ tịch UBND TP.HCM, đây là dự án được triển khai từ nhiều năm nhưng vẫn chưa hoàn thiện. Lãnh đạo Chính phủ và TP.HCM đều rất quan tâm, đã chỉ đạo quyết liệt để sớm hoàn thành.
Thời gian qua, UBND TP.HCM tổ chức nhiều cuộc họp để nghe báo cáo, đưa ra phương án giải quyết. Hiện nay, thành phố thực hiện theo đúng quy định pháp luật, sẽ thanh toán theo đúng hợp đồng BT đã ký trước đây. Đồng thời, kiểm toán cũng vào cuộc thực hiện kiểm toán dự án. Sau kiểm toán, thành phố sẽ thực hiện thanh toán hợp đồng BT. Mục tiêu đặt ra là giải quyết dứt điểm dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng trong năm 2026.
Đến nay, những nút thắt cuối cùng tại Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng đang có tín hiệu “hồi sinh”. Nếu đúng tiến độ, đến năm 2026, TP.HCM sẽ hoàn thành dự án, góp phần giải quyết tình trạng ngập úng do triều cường và biến đổi khí hậu.
Việt Dũng