TP HCM: Hoàn thiện dự thảo Nghị quyết chuyển đổi xe buýt xăng sang xe điện

2 giờ trướcBài gốc

Cần thêm nhiều ưu đãi

Theo đại diện Trung tâm quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng), để thực hiện mục tiêu đến năm 2030 toàn bộ hơn 3.200 xe buýt tại TP chuyển sang sử dụng điện, năng lượng xanh, tổng kinh phí dự kiến hơn 13.500 tỷ đồng.

Theo lộ trình, bắt đầu từ 2025 toàn bộ các tuyến buýt mở mới ở TP sẽ sử dụng ô tô điện, trước khi chuyển toàn bộ mạng lưới này sang xe điện, năng lượng xanh từ 2030. Với yêu cầu trên, trong 5 năm tới tại TP sẽ có gần 3.200 xe buýt điện, năng lượng xanh cần chuyển đổi, gồm cả tuyến hiện hữu và mở mới với tổng kinh phí đầu tư ước tính khoảng 13.511 tỷ đồng.

Đây là nguồn vốn rất lớn, nên để thu hút các đơn vị vận tải tham gia chuyển đổi, TP dự kiến hỗ trợ họ vay vốn thông qua Cty Đầu tư Tài chính Nhà nước (HFIC) với mức tối đa 85% tổng mức đầu tư và không quá 300 tỷ đồng/dự án. DN được hưởng lãi suất 3% mỗi năm, kéo dài tối đa 7 năm.

Song song chuyển đổi xe buýt, hạ tầng trạm sạc cũng được lên kế hoạch đầu tư. Ngoài hệ thống trạm tại các bến xe, bãi đỗ do Nhà nước quản lý triển khai bằng vốn ngân sách, các DN khi tham gia được hỗ trợ lãi vay cho khoản tối đa 200 tỷ đồng/dự án. Trong đó, phần xây dựng công trình được hỗ trợ 70%, công nghệ và thiết bị được hỗ trợ 85%. Chủ đầu tư trả lãi vay bằng 50% lãi suất.

Với các chính sách này, Trung tâm dự kiến ngân sách TP cần chi hơn 3.600 tỷ đồng. Trong đó, hơn 2.000 tỷ dành cho hỗ trợ lãi vay chuyển đổi xe buýt, còn lại đầu tư trạm sạc và chính sách hỗ trợ lãi vay cho DN xây trạm.

Nêu ý kiến tại Hội nghị, bà Ung Thị Xuân Hương, Chủ tịch Hội Luật gia TP cho rằng, báo cáo dự thảo hiện chưa có đánh giá đầy đủ về tác động với DN, những đơn vị trực tiếp chịu ảnh hưởng khi phải thay xe, đổi công nghệ. Đặc biệt, vấn đề xử lý xe cũ, nhất là những xe mới đầu tư nhưng chưa hết niên hạn... chưa được đề cập.

Về hỗ trợ, bà Hương nhận xét “chưa đủ hấp dẫn”. Nếu chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ lãi suất sẽ khó khuyến khích mạnh dạn đầu tư. TP cần bổ sung thêm các ưu đãi khác.

Cần tạo cơ hội cho DN nhỏ, hợp tác xã tham gia

Trong khi đó, Luật sư (LS) Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS TP đề xuất phải xây dựng một khung chính sách tài chính đa dạng thay vì chỉ tập trung vào hỗ trợ lãi suất. TP nên nâng mức vốn vay hỗ trợ để phù hợp chi phí đầu tư thực tế, đồng thời nghiên cứu các mô hình tài chính mới như cho thuê pin hay thuê tài chính, qua đó giảm gánh nặng chi phí ban đầu và tạo cơ hội cho DN nhỏ, hợp tác xã tham gia. LS Hậu nhấn mạnh cần gắn trách nhiệm xử lý pin thải với nhà sản xuất theo nguyên tắc “trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất”, buộc DN phải chịu trách nhiệm toàn bộ vòng đời sản phẩm, từ thu hồi, tái chế đến bảo hành pin dài hạn.

Liên quan vấn đề pin, bà Hoàng Thị Thu Liên, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Sài Gòn cho rằng, nên nghiên cứu thêm phương án pin dự phòng, cần tính toán kỹ quỹ đất dành cho hạ tầng và bảo đảm an toàn cho nguồn năng lượng điện. Nên thí điểm ở một số tuyến, khu vực trước, rút kinh nghiệm rồi mới nhân rộng toàn TP.

Ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho rằng, thực trạng ô nhiễm không khí tại TP đang ở mức báo động, trong đó giao thông đường bộ là nguồn phát thải lớn, đóng góp 40% lượng bụi mịn PM2.5. Nếu không có giải pháp quản lý và phát triển giao thông công cộng, tình trạng tắc nghẽn và ô nhiễm sẽ ngày càng nghiêm trọng. Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh, bên cạnh xe điện còn tính đến các giải pháp năng lượng mới như hydro.

Liên quan hạ tầng, ông An cho rằng, TP đã tính toán việc bố trí trạm sạc tại các bến, depot để không gây ách tắc, đồng thời đang phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng tiêu chuẩn chung cho công nghệ sạc, pin, bảo đảm an toàn và thuận tiện. Vấn đề thu mua, xử lý xe cũ cũng đang được nghiên cứu theo hướng tái chế, tái sử dụng, không bỏ mặc gây ô nhiễm. Lãnh đạo Sở Xây dựng khẳng định sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến phản biện tại Hội nghị, hoàn thiện dự thảo nghị quyết để trình HĐND TP.

Trên địa bàn TP HCM có 2.342 phương tiện vận tải hành khách công cộng là xe buýt. Trong đó, 50,7% xe buýt diesel (1.187 xe), 23,1% xe buýt CNG (542 xe), 26,2% xe buýt điện (613 xe).
Theo dự thảo nghị quyết, giai đoạn 2025 - 2029, với các tuyến xe buýt có trợ giá như các xe vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt khí CNG, nhiên liệu diesel, sẽ tiếp tục hoạt động đến khi hết hợp đồng đã ký kết. Xe buýt sử dụng nhiên liệu diesel được tiếp tục tham gia cung ứng dịch vụ đến năm 2029, nhưng phải bảo đảm không quá 15 năm sử dụng.
Với các tuyến xe buýt không trợ giá (bao gồm các tuyến nội đô và liên tỉnh): 100% xe buýt sẽ được thay thế và đầu tư mới sử dụng điện. Các tuyến xe buýt mở mới từ năm 2025 trở đi 100% sẽ sử dụng điện.

Bùi Yên - Hồng Cơ

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/tp-hcm-hoan-thien-du-thao-nghi-quyet-chuyen-doi-xe-buyt-xang-sang-xe-dien.html