TP.HCM: Khó xếp hạng di tích đối với công trình ở khu vực trung tâm, nằm trên đất 'vàng'

5 giờ trướcBài gốc

Tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM tổ chức chiều ngày 23.10, đại diện Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM cho biết trong quy trình xếp hạng di tích, khó khăn đầu tiên rơi vào nhóm công trình kiến trúc đô thị nằm tại khu vực trung tâm thành phố, có vị trí “vàng”, thuộc các cơ quan trung ương quản lý, có giá trị thương mại cao, khó bảo tồn do áp lực phát triển đô thị.

Bưu điện Trung tâm Thành phố là công trình có tuổi đời hơn một thế kỷ, hiện đang hoàn tất hồ sơ để công nhận di tích. Ảnh: Trung Dũng

Nhóm thứ hai gặp khó khăn chính là nhóm công trình tôn giáo như nhà thờ, chùa. Đây là những công trình có tính chất đặc thù về chủ thể sở hữu, quản lý, có nhiều băn khoăn e ngại việc xếp hạng di tích sẽ có khó khăn trong thống nhất phạm vi các khu vực bảo vệ, các thủ tục pháp lý sửa chữa, cải tạo hoặc xây dựng.

Nhóm còn lại gặp khó khăn khi xếp hạng chính là nhóm di tích lịch sử. Nguyên do là vì nhiều nhân chứng thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ hiện nay đã lớn tuổi, nhiều người không còn nhớ rõ, hoặc trí nhớ hạn chế về các thông tin liên quan, trong khi các tài liệu, tư liệu, hiện vật gốc bị thất lạc qua thời gian và chiến tranh. Những vấn đề này khiến việc việc xác minh nguồn tư liệu và bổ sung hồ sơ khoa học phục vụ xếp hạng di tích gặp nhiều khó khăn, hạn chế.

Hiện Sở Văn hóa và Thể thao đang đề xuất và chủ động khai triển một số giải pháp đối với những đơn vị khó tiếp cận hoặc không chịu sự đồng thuận xếp hạng di tích.

Đại diện sở Văn hóa và Thể thao cho biết hiện cơ quan này đang tổ chức các buổi làm việc, trao đổi, lắng nghe ý kiến của các tổ chức, cá nhân có liên quan cũng như ban hành các văn bản tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa và giá trị của việc bảo tồn di sản.

Đồng thời, Sở phối hợp với các nhà khoa học, cơ quan báo chí, truyền thông để tạo sự lan tỏa, đồng thuận xã hội. Sở tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học đối với các di tích lịch sử, nhằm bổ sung, ghi nhận và khẳng định thêm giá trị lịch sử – văn hóa – khoa học của các công trình, địa điểm.

Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn nằm trong danh mục kiểm kê Di tích. Ảnh Lan Chi

Về cơ chế, chính sách hỗ trợ, Sở Văn hóa và Thể thao tạo điều kiện cho các chủ sở hữu, chủ đầu tư thực hiện tu bổ, tôn tạo di tích theo hướng hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, đảm bảo phù hợp với quy hoạch và pháp luật hiện hành.

Đối với những di tích thuộc sở hữu ngoài nhà nước đã có xếp hạng, ngoài phần trợ cấp theo chính sách của thành phố dành cho những người trông coi chăm sóc từ năm 2011, Sở đang tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách mới nhằm tăng cường hỗ trợ cho công tác bảo tồn di tích, như bố trí nguồn vốn ngân sách cho hoạt động tu bổ, tôn tạo và xây dựng Quỹ bảo tồn di sản văn hóa để kịp thời hỗ trợ các di tích bị xuống cấp.

Theo Sở Văn hóa và Thể thao, tính đến nay, TP.HCM mới có tổng cộng 321 di tích đã được xếp hạng, bao gồm 4 di tích quốc gia đặc biệt, 99 di tích cấp quốc gia và 218 di tích cấp tỉnh-thành phố.

Các di tích này được phân bố tại 3 khu vực: Khu vực 1 có 207 di tích, gồm 2 di tích quốc gia đặc biệt, 58 cấp quốc gia, 147 cấp thành phố; Khu vực 2 có 66 di tích, trong đó có 13 cấp quốc gia, 53 cấp tỉnh; Khu vực 3 có 48 di tích, gồm 2 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 28 cấp quốc gia, 18 cấp tỉnh.

Ngoài ra, trong Danh mục kiểm kê di tích (khu vực 1 và 3) hiện có 231 công trình, địa điểm chưa được xếp hạng, cụ thể:

Khu vực 1: còn lại 133 công trình, địa điểm chưa được xếp hạng. (Theo Quyết định số 1156/QĐ-UBND ngày 30.8.2025: có 140 công trình, như đã xếp hạng được hạng 7 di tích);

Khu vực 3 còn lại 98 chưa được xếp hạng. (theo Quyết định số 3508/QĐ-UBND ngày 26.12.2024, có 141 công trình, đến nay đã xếp hạng được 48);

Trong khi đó, tại Khu vực 2, cơ quan chức năng sẽ kiểm kê, phê duyệt và công bố danh mục kiểm kê trong năm 2026.

Năm 2025, Ủy ban nhân dân Thành phố (UBND TP) ban hành 14 Quyết định đề ngày 18.3.2025 của UBND TP xếp hạng di tích cấp Thành phố, cho các di tích, gồm: Chợ Tân Định; Đình Thần An Khánh; Đình Thần Long Bình; Trường Đại học Sài Gòn; Đình Long Hòa; Đền Bà Mariamman; Trường THPT Trưng Vương; Căn cứ của Tỉnh ủy Chợ Lớn, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn tại Vườn Thơm; Đền thờ họ Trương và Khu mộ ông bà Trương Minh Thành; Đình Tân Phước; Đình Thần Phú An; Công viên Khu mộ cổ Gò Quéo; Khu tưởng niệm Vườn Cau Đỏ; Trường Trung học Phổ thông Ernst Thälmanns.

Nguồn Người Đô Thị : https://nguoidothi.net.vn/tp-hcm-kho-xep-hang-di-tich-doi-voi-cong-trinh-o-khu-vuc-trung-tam-nam-tren-dat-vang-50344.html