Ngày 21-10, Báo Người Lao Động tổ chức hội thảo "Biến rác thải thành năng lượng sạch: Giải pháp cho phát triển bền vững".
Được biết, hiện nay TP.HCM đang triển khai hai dự án đốt rác phát điện với quy mô lớn và theo quy hoạch, dự kiến có ba đơn vị tham gia đầu tư trong lĩnh vực này.
Các dự án đốt rác phát điện còn gặp khó khăn
Phát biểu tại hội thảo, ông Tô Đình Tuân, Tổng biên tập Báo Người Lao Động cho rằng, vấn đề rác thải không còn là chuyện riêng của ngành môi trường mà là bài toán phát triển của quốc gia.
Hy vọng trong thời gian tới, nhiều địa phương sẽ tiên phong ứng dụng công nghệ xử lý rác hiện đại để góp phần biến rác thải thành năng lượng sạch.
Ông Tô Đình Tuân, Tổng biên tập Báo Người Lao Động hy vọng nhiều địa phương sẽ đầu tư các dự án đốt rác phát điện. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
Ông Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Giám đốc Sở NN&MT TP.HCM cho biết, sau sáp nhập, tổng lượng rác sinh hoạt phát sinh trên toàn địa bàn TP.HCM là khoảng 14.000 tấn/ngày.
Hiện địa bàn TP.HCM cũ vẫn chủ yếu xử lý rác bằng phương pháp chôn lấp, một phần nhỏ được đốt. Bình Dương cũ có đầu tư xử lý rác thành phân compost; Bà Rịa - Vũng Tàu cũ cũng chủ yếu chôn lấp.
Thời gian tới, Sở NN&MT sẽ tiếp tục tham mưu thực hiện các nhiệm vụ theo Nghị quyết 28/2003 của HĐND TP về quy định tiêu chí, tiêu chuẩn và lộ trình chuyển đổi công nghệ xử lý rác sinh hoạt từ chôn lấp sang công nghệ có thu hồi năng lượng. Sở sẽ tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư lĩnh vực này trên địa bàn TP.
Ông Nguyễn Hồng Nguyên, Phó giám đốc Sở NN&MT TP.HCM cho biết hiện TP đang triển khai hai dự án đốt rác phát điện với quy mô lớn. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
"TP.HCM đang triển khai hai dự án đốt rác phát điện với quy mô lớn là nhà máy đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa có công suất xử lý khoảng 2.000–2.600 tấn rác/ngày và nhà máy Vietstar với công suất xử lý khoảng 2.000 tấn/ngày.
Ngoài ra, trong quy hoạch của TP.HCM dự kiến có ba đơn vị tiềm năng tham gia đầu tư lĩnh vực này. Hiện các đơn vị đang trong giai đoạn hoàn thiện các thủ tục liên quan. Dự kiến trong năm 2025, TP sẽ lựa chọn đơn vị đáp ứng điều kiện để triển khai"- ông Nguyên nói.
Cần sự hỗ trợ mạnh về công nghệ
Theo PGS. TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam, trong 20 năm gần đây, Việt Nam có khoảng 20 dự án đầu tư nhà máy đốt rác phát điện đã và đang được triển khai.
Các dự án xử lý chất thải rắn thành năng lượng (Waste to Energy – WtE) còn gặp nhiều khó khăn về công nghệ và kỹ thuật, hiệu quả kinh tế thấp. Chỉ đạt khoảng 20 - 25%, thấp hơn nhiều so với đầu tư nhà máy nhiệt điện than hay khí hóa lỏng thông thường (hiệu quả đạt từ 40 - 42%). Chi phí đầu tư nhà máy điện rác lớn và thời gian thu hồi vốn lại kéo dài, thường từ 10 - 20 năm.
Ông đánh giá cơ sở pháp lý về đốt rác phát điện còn mang tính định hướng chung chung, chưa có hướng dẫn cụ thể, nhiều nội dung còn chồng chéo tại các Luật, Nghị định khác nhau.
Hơn nữa, mặc dù đã được hỗ trợ về giá mua điện nhưng các dự án xử lý chất thải rắn thành năng lượng (Waste to Energy – WtE) phải theo quy hoạch ngành điện, điều này dẫn tới việc triển khai gặp rất nhiều khó khăn.
TP.HCM vẫn chủ yếu xử lý rác bằng phương pháp chôn lấp. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
"Thời gian tới cần ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích WtE. Nhà nước phải xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng, phù hợp, cụ thể hóa cơ chế chính sách để phát triển công nghệ điện rác, bao gồm những chính sách về quy hoạch đầu tư, giá mua điện..." - PGS. TS Phùng Chí Sỹ đề xuất.
Phân tích thêm về công nghệ, ông Sietse Agema, Giám đốc công nghệ Công ty Harvest Waste B.V - Hà Lan chia sẻ: Năm 2008, tại Amsterdam, Hà Lan đã ra đời thế hệ thứ tư của công nghệ đốt rác phát điện.
Ông Sietse Agema, Giám đốc công nghệ Công ty Harvest Waste B.V - Hà Lan chia sẻ về công nghệ đốt rác phát điện. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
Theo đó, nhà máy đốt rác phát điện hiệu suất cao đã được thiết kế để tối đa hóa việc thu hồi tài nguyên, trở thành một phần trong nền kinh tế tuần hoàn.
Công nghệ thế hệ thứ tư mang lại lợi ích về sức khỏe cộng đồng. Hiệu quả về chi phí khi tạo ra nhiều hơn 30% điện năng với cùng lượng rác đầu vào.
Công nghệ này cũng đáp ứng tiêu chuẩn khí thải khắt khe của châu Âu và có độ tin cậy cao. Về lợi ích về môi trường, công nghệ thế hệ này cũng giúp giảm chi phí xã hội thấp nhất và cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe người dân.
"Nguồn thu dựa vào bán điện cho bên mua, thu phí xử lý rác theo tấn. Về cấu trúc tài chính, 80% vốn vay và 20% vốn chủ sở hữu. Chúng tôi mang trên mình tầm nhìn và triết lý "Cùng nhau phát triển vì hành tinh xanh". Do đó, đơn vị mong muốn được đầu tư cho nền kinh tế địa phương Việt Nam" - ông Sietse Agema bày tỏ.
NGUYỄN CHÂU