TP.HCM: Kiểm định khí thải phương tiện để giảm ô nhiễm

6 giờ trướcBài gốc

Thiệt hại hơn 3.000 tỷ đồng mỗi năm do ô nhiễm

TP.HCM sau sáp nhập có quy mô dân số khoảng 14 triệu người, hơn 1 triệu ô tô và 7,3 triệu xe máy. Giao thông đường bộ là nguồn phát thải chính, đóng góp tới 88% NOx, 99%CO, 79% SO2, và 88% bụi so với tổng phát thải giao thông của thành phố, gây thiệt hại kinh tế ước tính trên 3.000 tỷ đồng mỗi năm (chiếm 0,25% GRDP).

TP.HCM có mức độ ô nhiễm không khí nghiêm trọng, cao gấp 6 lần so với mức WHO khuyến cáo. Ảnh: Mỹ Quỳnh

Cụ thể, kết quả đo lường cho thấy nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình năm ở TP. HCM là 31 mg/m3 cao gấp 6 lần so với khuyến cáo của WHO (5 mg/m3), trong đó, lĩnh vực giao thông vận tải đóng góp tới 40%. Đáng báo động hơn, phơi nhiễm bụi mịn được cho là nguyên nhân gián tiếp gây ra từ 1.840 đến 3.150 ca tử vong mỗi năm, con số này cao gấp 3 đến 5 lần số ca tử vong do tai nạn giao thông.

Tổng phát thải CO2 (tính cả gián tiếp và trực tiếp) từ hoạt động giao thông đường bộ năm 2024 ước tính là 10,8 triệu tấn CO2tđ. Đáng chú ý, phương tiện cá nhân (xe máy và xe con) đóng góp 49%, trong khi hoạt động vận tải hàng hóa bằng xe tải đóng góp tới 39,9% tổng lượng phát thải.

Ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng chia sẻ, tình trạng ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn cản trở mục tiêu phát triển bền vững, ảnh hưởng tới sức hấp dẫn đầu tư, du lịch và chất lượng sống của người dân.

Giao thông đường bộ là nguồn phát thải chính tại TP.HCM. Ảnh: Mỹ Quỳnh

Do đó, việc ban hành và triển khai Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP.HCM là một nhiệm vụ hết sức cấp thiết, có ý nghĩa cả trước mắt và lâu dài.

Đề án sẽ thực hiện trong hai giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 tập trung vào việc xây dựng lộ trình và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện và năng lượng xanh. Đây là bước đi tiên phong, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Thành phố trong việc giảm phát thải khí nhà kính.

Ở giai đoạn 2 sẽ mở rộng phạm vi sang toàn bộ các loại phương tiện còn lại như taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách, xe tải, ô tô cá nhân và phương tiện thuộc các đơn vị hành chính công, doanh nghiệp nhà nước cũng như tư nhân.

Từ 2026 sẽ kiểm định khí thải xe máy

TP.HCM xác định nhóm phương tiện công cộng sẽ là đối tượng chuyển đổi xanh đầu tiên có thể chi phối về mặt quản lý. Đây cũng là nhóm tiên phong trong việc chuyển đổi nhằm giảm khí thải.

TP.HCM phấn đấu đến năm 2030 sẽ chuyển đổi 100% xe buýt sang điện. Ảnh: Mỹ Quỳnh

Theo lộ trình, 32 tuyến xe buýt sử dụng nhiên liệu diesel (572 xe) sẽ tiếp tục được đấu thầu, thời gian thực hiện gói thầu là 2 năm. Từ năm 2027, toàn bộ số tuyến này sẽ chuyển sang xe buýt điện. Năm 2026, 15 tuyến xe buýt sử dụng nhiên liệu diesel (310 xe) tiếp tục đấu thầu trong 2 năm. Đến năm 2028, sẽ chuyển đổi hoàn toàn sang xe buýt điện.

Năm 2027: 6 tuyến xe buýt (84 xe) kết thúc hợp đồng đấu thầu và tiếp tục thực hiện đấu thầu mới trong 2 năm, và năm 2029 chuyển sang xe buýt điện. Năm 2029, 19 tuyến xe buýt (268 xe) hết hợp đồng vào cuối năm 2028, được thay thế bằng xe buýt điện. Đến năm 2030, 17 tuyến xe buýt (138 xe) hết hợp đồng vào cuối năm 2029. Từ năm 2030, chuyển đổi toàn bộ sang xe buýt điện.

Đối với phương tiện cá nhân (xe máy, ô tô của hộ gia đình), TP sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về phương tiện xe máy trên địa bàn trong năm 2025.

Năm 2026 bắt đầu triển khai kiểm định khí thải xe máy tại khu vực trung tâm TP.HCM, huyện Cần Giờ và Côn Đảo. Chu kỳ kiểm định khí thải của xe mô tô, xe gắn máy được thực hiện theo Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT.

Đồng thời, thiết lập vùng phát thải thấp tại khu vực trung tâm TP.HCM và phân vùng kiểm soát lưu thông trên tuyến đường Rừng Sác (đoạn từ phà Bình Khánh đến đường Duyên Hải).

Giai đoạn 2027 – 2030 mở rộng kiểm định khí thải xe máy trên toàn địa bàn; hạn chế lưu thông ô tô dưới tiêu chuẩn khí thải Mức 4 và xe máy, mô tô dưới tiêu chuẩn khí thải Mức 2.

Năm 2031 mở rộng vùng phát thải thấp ra phạm vi vành đai 1. Từ năm 2032 trở đi, TP sẽ nâng cao tiêu chuẩn khí thải đối với các phương tiện ô tô, mô tô, xe gắn máy khi lưu thông vào vùng phát thải thấp.

Đối với phương tiện kinh doanh, hợp tác xã (taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng...). Từ năm 2026 trở đi sẽ hạn chế hoạt động của các phương tiện dưới tiêu chuẩn khí thải quy định trong vùng phát thải thấp tại trung tâm TP.HCM và trên tuyến đường Rừng Sác.

Từ tháng 12/2029 yêu cầu ngừng hoàn toàn hoạt động của xe máy xăng trong dịch vụ gọi xe công nghệ.

Theo đề án, TP.HCM sẽ tập trung hạn chế các phương tiện gây ô nhiễm với Mức 4 cho ô tô và Mức 2 cho xe máy/mô tô làm ngưỡng kiểm soát. Đây là các tiêu chuẩn kỹ thuật về khí thải được quy định tại Quyết định 49/2011/QĐ-TTg và cụ thể hóa trong các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia như QCVN 86:2024/BGTVT (ô tô) và QCVN 04:2024/BGTVT (xe máy) do Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) ban hành.

Cụ thể, ô tô dưới tiêu chuẩn Mức 4 (Euro 4): Là những xe được sản xuất hoặc nhập khẩu trước năm 2017. Các xe này sử dụng công nghệ động cơ cũ hơn, có giới hạn phát thải các chất độc hại như Monoxit Carbon (CO) và Oxyt Nitơ (NOx) cao hơn nhiều so với xe Mức 4 trở lên. Việc hạn chế xe dưới Mức 4 nhằm loại bỏ nhóm ô tô cũ kỹ, giảm đáng kể nguồn ô nhiễm chính từ đường bộ.

Xe máy/mô tô dưới tiêu chuẩn Mức 2 (Euro 2): Đây là mức tiêu chuẩn tối thiểu hiện hành đối với xe máy đang lưu thông. Các xe không đạt Mức 2 thường là những xe đã sử dụng quá lâu năm, động cơ xuống cấp hoặc đã bị can thiệp, khiến lượng khí thải vượt quá mức cho phép.

TP.HCM sẽ áp dụng kiểm định và hạn chế xe dưới Mức 2 để loại bỏ nhóm xe máy gây ô nhiễm nặng nhất, đặc biệt khi đi vào các vùng phát thải thấp (LEZ).

Mỹ Quỳnh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/tphcm-kiem-dinh-khi-thai-phuong-tien-de-giam-o-nhiem-192251008204609349.htm