TP.HCM: Kiên quyết xử lý chung cư mini vi phạm trật tự xây dựng

5 giờ trướcBài gốc

Nhằm thanh tra, kiểm tra về tình hình hoạt động quản lý xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini, phòng trọ cho thuê) trên địa bàn TP.HCM, trước đây Thanh tra Bộ Xây dựng đã ban hành quyết định thanh tra đối với TP.HCM.

Mới đây nhất, Kết luận thanh tra số 41 của Bộ Xây dựng đã chỉ ra vẫn còn tồn tại nhiều công trình vi phạm trật tự xây dựng, đặc biệt là các chung cư mini.

Yêu cầu xử lý nghiêm vi phạm

Ngày 4-6, UBND quận Tân Bình đã có thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND quận Đoàn Văn Đủ về việc thực hiện Kết luận thanh tra số 41 của Bộ Xây dựng.

Theo đó, việc xử lý các công trình sai phạm và xử lý trách nhiệm của các cá nhân liên quan để xảy ra sai phạm còn chậm trễ. Từ đó, UBND quận Tân Bình giao chủ tịch UBND các phường khẩn trương chỉ đạo xử lý vi phạm về trật tự xây dựng đối với các công trình được nêu tại phụ lục trong kết luận thanh tra.

Trên cơ sở đó, tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng của các công trình này (gửi kết quả kiểm điểm về Phòng Nội vụ).

Tòa nhà trong hẻm đường Cộng Hòa với 109 phòng trọ đã xây tăng diện tích sử dụng khoảng 300 m2. Ảnh: NHƯ Ý

UBND quận Tân Bình giao Phòng Nội vụ tổng hợp kết quả kiểm điểm của các đơn vị, phối hợp với Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị nghiên cứu, tham mưu đề xuất UBND quận về việc kiểm điểm đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân để xảy ra các tồn tại, thiếu sót, vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra.

Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị là cơ quan đầu mối của UBND quận Tân Bình phối hợp với Phòng Nội vụ theo dõi đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện, tổng hợp tham mưu UBND quận báo cáo kết quả thực hiện sau thanh tra gửi Sở Xây dựng và UBND TP để tổng hợp báo cáo Thanh tra Bộ Xây dựng theo quy định.

Thực hiện Kết luận thanh tra số 41 của Bộ Xây dựng, UBND TP.HCM cũng đã ban hành kế hoạch để quán triệt, chấp hành và xử lý kịp thời những nội dung đã nêu tại kết luận thanh tra.

Theo đó, UBND TP giao Sở Nội vụ tham mưu UBND TP tổ chức thực hiện kiểm điểm trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân để xảy ra các tồn tại, thiếu sót, vi phạm trật tự xây dựng.

UBND TP giao UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, các cơ quan có liên quan xử lý vi phạm về trật tự xây dựng. Đồng thời, tổ chức thực hiện và yêu cầu các tổ chức, cá nhân khắc phục những tồn tại, thiếu sót, xử lý theo quy định.

Nhiều chung cư mini xây sai phép núp hẻm

Thông báo của UBND quận Tân Bình là để thực hiện theo Kết luận thanh tra số 41 (tháng 2-2025) của Bộ Xây dựng. Kết luận chỉ rõ trên địa bàn quận Tân Bình có 21 công trình là các tòa nhà là chung cư mini cho thuê phòng trọ/nhà ngăn phòng cho thuê trọ vi phạm trật tự xây dựng. Đáng chú ý trong danh sách vi phạm này có những tòa nhà với hàng trăm phòng trọ, xây tăng diện tích hàng ngàn mét vuông so với giấy phép xây dựng.

Cụ thể, tại tòa nhà trong hẻm 506 đường Trường Chinh, phường 13 được cấp phép xây dựng vào năm 2019 với quy mô hầm, sáu tầng và lửng. Quá trình xây dựng đội thanh tra địa bàn phối hợp với UBND phường kiểm tra bốn lần và ghi nhận công trình đúng giấy phép được cấp.

“Siêu nhà trọ” (dấu X) tại hẻm đường Trường Chinh với 316 phòng trọ đã xây tăng diện tích khoảng 1.800 m2. Ảnh: NHƯ Ý

Tuy nhiên, kết quả thanh tra lại cho thấy hiện trạng xây dựng phát sinh: Ô thông tầng xây kín, diện tích sai phạm tăng khoảng 668,06 m2. Tầng lửng xây dựng kín, diện tích sai tăng khoảng 74,426 m2. Tầng 6 đổ mái bê tông cốt thép đến chỉ giới xây dựng, diện tích sai tăng khoảng 76,57 m2.

Cũng tại phường 13, tòa nhà trong hẻm 622 đường Cộng Hòa được cấp phép bảy tầng với quy mô 109 phòng cho thuê. Hiện trạng xây dựng phát sinh: Xây dựng phòng vào diện tích sân phía sau, diện tích sai tăng tạm tính khoảng 152,77 m². Tầng lửng xây dựng kín, diện tích sai tăng tạm tính khoảng 208,87 m².Tổng diện tích sai tăng cả công trình tạm tính khoảng 300,24 m2.

Còn “siêu nhà trọ” trong hẻm 449 đường Trường Chinh, phường 14, khi kiểm tra hiện trạng thể hiện có 316 phòng cho thuê, hiện trạng xây dựng phát sinh thêm: Xây vào các ô thông tầng diện tích sai tăng 1.833 m2. Sân thượng xây thành phòng diện tích sai tăng 330,17 m2. Tầng lửng xây dựng kín, diện tích sai tăng 119,72 m2. Xây sai tăng chiều cao công trình 7,2 m2...

Tại phường 15, tòa nhà trong hẻm 83 đường Phạm Văn Bạch có quy mô 289 phòng cho thuê cũng xây bít kín các ô thông tầng, diện tích sai tăng khoảng 1.492 m2.

Còn tại phường 9, tòa nhà trong hẻm 144 đường Âu Cơ có 158 phòng cho thuê. Hiện trạng xây dựng phát sinh: Tầng sân thượng xây kín, diện tích sai tăng tạm tính khoảng 169,56 m², ô thông tầng phía sau xây còn trống 3,24 m², ô thông tầng còn lại xây kín, diện tích sai tăng tạm tính khoảng 566,67 m².

Đối với 16 công trình vi phạm trật tự xây dựng còn lại đều là các tòa nhà/nhà ngăn phòng cho thuê có quy mô từ vài chục phòng đến 100 phòng với diện tích xây dựng mỗi công trình sai tăng hàng trăm mét vuông. Sai phạm chủ yếu là xây bít các ô thông tầng; tầng thượng xây thành phòng; sân trước/sau xây thành phòng; tầng lửng xây thành phòng.

Theo ghi nhận thực tế tại các công trình như trong các hẻm 144 đường Âu Cơ, phường 9; 508 đường Trường Chinh, phường 13; 405 đường Trường Chinh, phường 14 đều là các tòa nhà hình khối kín mít, hành lang đi chung giữa các phòng trong cùng một tầng rộng chưa đầy 1 m (chủ đầu tư xây lấp vào các ô thông tầng để tăng tối đa diện tích sử dụng). Bên cạnh đó là các cầu thang thoát hiểm được lắp đặt ngay trước mặt tiền của các tòa nhà (khắc phục về PCCC khi chủ đầu tư bị yêu cầu).

Nhiều công trình chậm khắc phục

Sau khi kết luận thanh tra chỉ ra 21 công trình vi phạm trật tự xây dựng, các phòng ban chuyên môn, đội thanh tra địa bàn (thuộc Thanh tra Sở Xây dựng) quận Tân Bình đã tiến hành rà soát, báo cáo về quá trình xử lý sai phạm đối với từng công trình.

Theo ghi nhận kết quả xử lý của từng công trình, có thể thấy đa số công trình này đều được phát hiện và bị lập biên bản vi phạm hành chính cách đây 3-5 năm nhưng đến nay (đầu tháng 6) vẫn còn nhiều công trình chậm xử lý, tháo dỡ phần diện tích xây sai phép/xây tăng thêm.

Cụ thể, đối với siêu nhà trọ 316 phòng trong hẻm 449 đường Trường Chinh, phường 14, vào tháng 11-2021 bị UBND quận Tân Bình ra quyết định cưỡng chế thi hành biện pháp khắc phục hậu quả. Ngày 13-1-2025, UBND quận Tân Bình phê duyệt phương án phá dỡ. Đến ngày 15-4, Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị mới tham mưu UBND quận Tân Bình ban hành kế hoạch cưỡng chế.

Hai công trình tại phường 13 (trong hẻm 506 đường Trường Chinh và trong hẻm 622 đường Cộng Hòa) tại thời điểm thanh tra (tháng 12-2023) chưa lập hồ sơ xử lý vi phạm, đến nay cũng chậm xử lý. Tương tự, công trình trong hẻm 144 đường Âu Cơ, phường 9 đến đầu tháng 6-2025 vẫn chưa chấp hành xử lý vi phạm theo chỉ đạo của UBND quận.

Đối với tòa nhà trên đường Trần Khánh Dư, phường 13: Tháng 10-2020, công trình này bị lập biên bản, hai ngày sau được ban hành quyết định xử phạt hành chính. Tháng 11-2020, UBND quận ban hành quyết định cưỡng chế tháo dỡ phần vi phạm. Đến khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6 theo báo cáo mới nhất của đội thanh tra địa bàn, công trình này vẫn chưa bị tháo dỡ phần diện tích vi phạm.

Đối với tòa nhà trong hẻm 83 đường Phạm Văn Bạch, phường 15 thì tính đến ngày 14-4, khi tổ công tác của UBND quận phối hợp với UBND phường 15 kiểm tra ghi nhận chủ đầu tư đã phá dỡ một phần diện tích xây dựng và phá dỡ góc gỗ của 37/282 phòng trọ. Hiện chủ đầu tư đang tiếp tục xử lý công trình vi phạm.

Về trách nhiệm của những cán bộ, cá nhân liên quan, báo cáo của đội thanh tra địa bàn chỉ ra đa số công trình đã xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều năm, chưa xác định thời điểm phát sinh vi phạm. Do đó, đội thanh tra địa bàn chưa có căn cứ để xác định hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân liên quan.

Thậm chí còn có những công trình như trong hẻm 144 đường Âu Cơ, phường 9; 40 Hoàng Bật Đạt, 135-137-139 Trần Thị Trọng (cùng phường 15), UBND các phường này mới phát hành văn bản (ngày 30-5) để tổ chức xem xét, kiểm điểm các cá nhân liên quan.•

Vừa qua, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã ký quyết định phê duyệt đề án quản lý, hỗ trợ nhà ở riêng lẻ hiện cho thuê để ở trên địa bàn TP.HCM.

Theo đó, đề án nhằm đưa đối tượng nhà ở riêng lẻ hiện cho thuê để ở vào quản lý chặt chẽ. Đồng thời đề xuất giải pháp hỗ trợ, bảo vệ sự an toàn của người dân. Ngoài ra, nhà ở riêng lẻ cho thuê để ở phải đảm bảo các yêu cầu về PCCC, vệ sinh môi trường, an toàn sử dụng. Bên cạnh đó là loại hình này phải đáp ứng các tiêu chí, tiện ích tối thiểu cho người thuê trọ.

Cụ thể, đề án xây dựng tiêu chí tối thiểu về diện tích sàn sử dụng bình quân để kiểm soát và giới hạn số lượng người/phòng và số lượng phòng trong mỗi công trình nhà để ở không tập trung quá đông người. Đề án tạm đề xuất diện tích sàn tối thiểu áp dụng cho nhà ở riêng lẻ hiện đang cho thuê để ở là 4 m2/người để lấy ý kiến của sở, ngành, quận, huyện.

Ngoài ra, đề án còn đưa ra tiêu chí về PCCC. Tiêu chí nêu rõ hẻm xây dựng nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê để ở phải có chiều rộng đủ để các phương tiện chữa cháy, xe chữa cháy mini của lực lượng PCCC tại chỗ tiếp cận khi xảy ra sự cố cháy nổ là 2,5 m; trường hợp hẻm không thỏa điều kiện thì khoảng cách xa nhất tính từ nhà đến nơi tiếp cận được với xe chữa cháy là 150-300 m.

Nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê để ở phải đáp ứng một số yêu cầu tối thiểu gồm mọi phòng ở trong nhà phải đảm bảo dẫn ra lối thoát nạn; mỗi nhà phải có ít nhất một lối thoát nạn an toàn...

ThS NGÔ GIA HOÀNG, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM

Cần tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ

Luật Nhà ở 2023, có hiệu lực từ ngày 1-8-2024, đã lần đầu tiên quy định cụ thể về loại hình nhà ở thường được gọi là chung cư mini. Theo Điều 57 của luật này, chung cư mini được hiểu là nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ do cá nhân xây dựng để bán, cho thuê mua hoặc cho thuê.

Nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ là nhà ở có từ hai tầng trở lên được thiết kế, xây dựng với mục đích để bán, cho thuê mua hoặc kết hợp bán, cho thuê mua, cho thuê hoặc chỉ để cho thuê đối với từng căn hộ.

Theo đó, cá nhân phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án nhà ở và tuân thủ pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở nếu xây dựng nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ để cho thuê, để bán hoặc kết hợp bán, cho thuê, cho thuê mua hoặc có quy mô từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê.

Trường hợp xây dựng nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ mà có quy mô dưới 20 căn hộ để cho thuê thì việc xây dựng nhà ở này phải thực hiện theo quy định về xây dựng nhà ở riêng lẻ của cá nhân, bao gồm yêu cầu về thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng, cấp giấy phép xây dựng, quản lý, giám sát thi công xây dựng và các yêu cầu về an toàn PCCC theo quy định của pháp luật.

Việc quản lý, vận hành nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ để bán, cho thuê mua hoặc cho thuê phải tuân theo quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư do bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành. UBND các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra việc đáp ứng yêu cầu, điều kiện trong bán, cho thuê mua hoặc cho thuê nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ.

Hiện có nhiều cá nhân lợi dụng nhu cầu thuê nhà cao, nhất là khu vực đô thị lớn như TP.HCM để xây dựng chung cư mini trá hình dưới hình thức nhà ở riêng lẻ ngăn phòng trọ, không tuân thủ quy hoạch, không lập dự án dù đáp ứng các điều kiện theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 95/2024/NĐ-CP.

Khoản 6 Điều 57 Luật Nhà ở 2023 quy định UBND các cấp có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra việc đáp ứng yêu cầu, điều kiện xây dựng nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ của cá nhân xây dựng.

Trách nhiệm này còn được quy định cụ thể hơn trong Luật Xây dựng (Điều 164): UBND cấp huyện, cấp xã có trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động đầu tư xây dựng trên địa bàn theo phân cấp; phối hợp, hỗ trợ UBND cấp trên tổ chức triển khai thực hiện, theo dõi, kiểm tra và giám sát các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn do mình quản lý.

Vì vậy, việc để tồn tại hàng loạt chung cư mini vi phạm mà không bị xử lý kịp thời là biểu hiện của sự thiếu quyết liệt trong thực thi pháp luật. Tuy nhiên, cũng cần thừa nhận rằng cũng khó phát hiện và xử lý triệt để các vi phạm ở chung cư mini do vừa thiếu nguồn lực, thiếu công cụ, không có lực lượng thanh tra xây dựng chuyên trách ở xã, phường...

Nhiều chủ đầu tư xin phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, sau đó tự chia thành nhiều căn hộ hoặc tăng tầng, tăng diện tích so với giấy phép. Quá trình thi công thường diễn ra lén lút, thậm chí xây dựng ban đêm rất khó phát hiện. Khi chính quyền phát hiện thì công trình đã hoàn thiện, việc cưỡng chế tháo dỡ sẽ gây ra xáo trộn xã hội (do đã có người thuê/ở).

Các vi phạm xảy ra tại các chung cư mini sẽ khó giải quyết dứt điểm khi mà nguồn cung nhà ở giá rẻ vẫn thiếu hụt trầm trọng, mà nhu cầu thuê nhà của người dân lao động lại khá cao, nhất là khu vực đô thị lớn như TP.HCM, dẫn đến tình trạng vi phạm sẽ tiếp tục phát sinh, bất chấp chế tài.

Do đó, giải pháp lâu dài không chỉ là xử phạt, cưỡng chế mà cần có giải pháp tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội và ưu đãi đầu tư, hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật và pháp lý phù hợp, đồng thời tăng cường quản lý, giám sát xây dựng và xử lý nghiêm cán bộ thiếu trách nhiệm để vừa đáp ứng nhu cầu thuê nhà của người lao động vừa kiểm soát chặt chẽ trật tự xây dựng.

TS NGUYỄN HỮU NGUYÊN, Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP.HCM:

Tăng cường kiểm tra chung cư mini

Hiện nay vẫn có hiện tượng chung cư mini cho thuê phòng trọ/nhà ngăn phòng cho thuê trọ nhiều nơi không đảm bảo PCCC. Để giải quyết thực trạng này cần tăng cường quản lý của cơ quan chức năng, việc này là vô cùng cần thiết.

Việc kiểm tra trước khi cho thuê chung cư mini cần phải làm là thực hiện toàn diện, ngoài kiểm tra kết cấu, cách xây dựng... thì cần phải kiểm tra con đường, lối thoát hiểm bên ngoài đi vào, để xem xét xe chữa cháy có vào được không nếu không may xảy ra cháy nổ. Nếu chung cư không đủ tiêu chuẩn thì phải chuyển đổi công năng.

Nhìn chung, loại hình chung cư mini cần phải được kiểm tra về PCCC kiểm tra thường xuyên, định kỳ, đột xuất.

Ở Hà Nội và TP.HCM chúng ta thấy thường xuyên thông tin là cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra các chung cư mini.

Nhiều trường hợp cơ quan chức năng yêu cầu người cho thuê chung cư mini phải bổ sung các yêu cầu để đáp ứng các tiêu chuẩn về PCCC, an toàn... Tuy nhiên sau khi yêu cầu thì cơ quan chức năng vẫn cần kiểm tra sau đó để đảm bảo các chung cư mini đã khắc phục sai phạm.•

THIÊN Ý - NGUYỄN CHÂU

Nguồn PLO : https://plo.vn/tphcm-kien-quyet-xu-ly-chung-cu-mini-vi-pham-trat-tu-xay-dung-post856614.html