TP.HCM: Những giải pháp ứng dụng chuyển đổi xanh cho ngành logistics

3 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh hội nhập, tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trở thành yêu cầu bắt buộc, TP.HCM – trung tâm kinh tế lớn nhất nước, đặt mục tiêu phát triển logistics theo hướng xanh và bền vững. Đây là chiến lược nhằm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, giảm phát thải, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Sau sáp nhập, TP.HCM mới có lợi thế kết nối vùng lớn hơn, thuận lợi cho quy hoạch hạ tầng logistics hiện đại. Ngành này đóng góp khoảng 8% GDP của TP nhưng cũng chiếm 7 - 8% tổng phát thải CO₂ quốc gia. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 trên 60% doanh nghiệp logistics áp dụng giải pháp xanh, từng bước hình thành chuỗi cung ứng phát thải thấp.

Bên cạnh hành vi tiêu dùng, công nghệ đang đóng vai trò then chốt trong việc xanh hóa logistics-Ảnh: Internet

Logistics xanh là toàn bộ hoạt động vận chuyển, lưu kho, đóng gói, phân phối theo hướng tiết kiệm năng lượng, giảm khí nhà kính, tận dụng nguồn lực. Giải pháp bao gồm phương tiện vận tải thân thiện môi trường, tối ưu hành trình bằng công nghệ định vị, quản lý kho thông minh tiết kiệm điện, bao bì tái chế và năng lượng tái tạo như điện mặt trời.

Thực tế tại cảng và kho ở TP.HCM cho thấy nhiều biện pháp nhanh có thể triển khai ngay: thay diesel bằng điện cho cẩu bờ, xe nâng; lắp điện mặt trời mái kho để cấp điện cho trạm sạc nhanh; thay đèn kho bằng LED thông minh; chuẩn hóa tem nhãn phát thải; áp dụng định tuyến theo thời gian thực; thử nghiệm nhiên liệu thay thế trong vận tải thủy và biển.

Nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM đã triển khai thực tiễn: sử dụng xe máy điện với hệ thống đổi pin nhanh, lắp đặt điện mặt trời áp mái tại kho bãi, áp dụng phần mềm quản lý chuỗi cung ứng tích hợp AI và IoT để tối ưu tuyến đường, giảm quãng đường trống và tiết kiệm nhiên liệu.

Tháng 8.2025, Sở Khoa học - Công nghệ cùng Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB) tổ chức hội thảo về logistics xanh, tập trung vào kho dữ liệu, bản đồ GIS, logistics thương mại điện tử và năng lượng tái tạo. Nhiều chuyên gia nhận định TP.HCM có thể trở thành trung tâm logistics xanh khu vực nếu khai thác tốt lợi thế hạ tầng và áp dụng công nghệ tiên tiến.

PGS-TS Nguyễn Thị Thu, chuyên gia logistics tại Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng: “Chuyển đổi xanh không đơn thuần là thay đổi phương tiện hay công nghệ, mà là tái cấu trúc toàn bộ quy trình vận hành. TP.HCM có thể học hỏi Singapore hoặc TP.Rotterdam (Hà Lan) trong kết hợp dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và năng lượng tái tạo để tối ưu dòng hàng hóa. Quan trọng hơn, chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp giảm chi phí dài hạn, đáp ứng yêu cầu quốc tế và mở rộng cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Từ 2026, TP.HCM sẽ thí điểm hạn chế phương tiện xăng dầu không đạt chuẩn khí thải - Ảnh: Internet

Triển lãm quốc tế logistics Việt Nam (VILOG) lần thứ 3 tại TP.HCM với chủ đề “Chuyển đổi số - Phát triển xanh” đã quy tụ hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước. Sự kiện này giới thiệu công nghệ quản lý kho tự động, robot bốc xếp, phương tiện vận tải năng lượng sạch và giải pháp AI dự báo nhu cầu, tối ưu tồn kho. Các phiên đối thoại cũng bàn về cơ chế chính sách, tín dụng ưu đãi hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ xanh.

Chính quyền TP.HCM đang nghiên cứu ưu đãi thuế, phí cho doanh nghiệp dùng phương tiện xanh hoặc đầu tư hạ tầng logistics thân thiện môi trường. Các dự án trung tâm logistics mới bắt buộc tích hợp giải pháp tiết kiệm năng lượng, vật liệu thân thiện và công nghệ quản lý thông minh.

Một số mô hình từ địa phương khác có thể áp dụng cho TP.HCM như trạm sạc xe tải điện kết hợp điện mặt trời tại Bắc Giang, hệ thống xe buýt điện VinBus đang hoạt động tại TP.HCM và Hà Nội, hay mô hình xe máy điện với trạm đổi pin của Selex Motors hợp tác cùng các hãng giao nhận.

Dù vậy, quá trình chuyển đổi xanh còn nhiều thách thức: chi phí đầu tư ban đầu cao, thời gian hoàn vốn dài, nhiều doanh nghiệp nhỏ thiếu nguồn lực tài chính và nhân sự, hạ tầng hỗ trợ chưa đồng bộ, tiêu chuẩn kỹ thuật và chính sách khuyến khích còn hạn chế.

Logistics là một trong những ngành có mức độ tiêu thụ năng lượng và phát sinh khí thải lớn, do vậy xanh hóa logistics là vấn đề mang tính thời sự thiết thực và là xu hướng tất yếu

Theo đó, giải pháp được đề xuất gồm thành lập quỹ tín dụng xanh để cho vay ưu đãi, đẩy mạnh hợp tác công - tư trong đầu tư hạ tầng, khuyến khích thử nghiệm và nhân rộng mô hình mới, đào tạo nhân lực am hiểu công nghệ và quản trị bền vững, tận dụng thị trường tín chỉ carbon để tạo nguồn thu cho doanh nghiệp giảm phát thải.

Chuyển đổi xanh trong logistics không chỉ là yêu cầu hội nhập mà còn là cơ hội để TP.HCM nâng cao vị thế, thu hút đầu tư và khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế. Với chính sách hỗ trợ, sự chủ động của doanh nghiệp và hợp tác quốc tế, TP hoàn toàn có thể hình thành hệ sinh thái logistics hiện đại, thông minh, xanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Tân Cảng Cát Lái, cảng container lớn nhất TP.HCM, từng nhận giải thưởng Cảng Xanh APEC, đã thay thế dần thiết bị chạy dầu bằng điện, lắp đặt điện mặt trời mái kho và áp dụng quản trị năng lượng. Vận tải thủy nội địa được tăng cường để thay thế một phần vận tải đường bộ, giảm hàng nghìn lượt xe container vào nội đô mỗi ngày. Trên tuyến quốc tế, đội tàu container sử dụng nhiên liệu methanol xanh đã vào khai thác, mở thêm lựa chọn giảm phát thải cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Nguyễn Tuyết

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tp-hcm-nhung-giai-phap-ung-dung-chuyen-doi-xanh-cho-nganh-logistics-236272.html