Tại Hội nghị học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 chiều 17-11, thành phố xác định huy động tối đa mọi nguồn lực để đầu tư và hoàn thiện hệ thống hạ tầng, trong đó có trục động lực dọc hành lang ven sông Sài Gòn.
Kế hoạch 5 năm tới của TP
Theo Sở Xây dựng TP.HCM, sau sáp nhập, toàn bộ tuyến đường ven sông Sài Gòn đều thuộc TP.HCM mới và được xem là một trong những dự án hạ tầng then chốt của giai đoạn 5 năm tới.
Khi hoàn thành, tuyến đường ven sông sẽ liên kết đồng bộ với các trục giao thông chiến lược như hệ thống đường vành đai và các tuyến cao tốc phía Nam. Đây sẽ là động lực tăng cường kết nối vùng, hoàn chỉnh mạng lưới giao thông liên tỉnh, đồng thời mở ra dư địa rộng lớn cho phát triển đô thị và kinh tế dọc hai bờ sông.
Trong Quy hoạch chung TP.HCM (cũ) đến năm 2040, tầm nhìn 2060, trục ven sông Sài Gòn - Huỳnh Tấn Phát được định hình với quy mô 4-8 làn xe, tổng chiều dài 78,2 km, kéo dài từ ranh tỉnh Tây Ninh đến xã Bình Khánh (huyện Cần Giờ cũ). Hiện nay, TP.HCM đang triển khai xây dựng đoạn từ cầu Ba Son đến cầu Sài Gòn dài 1,95 km, mặt cắt ngang 31-33 m.
Đường ven sông Sài Gòn qua TP.HCM cũ dài 78,2km, 4-8 làn xe.
Tuyến giao thông này sẽ tạo một trục Bắc - Nam mới chạy xuyên suốt từ phía Bắc, qua trung tâm thành phố, đến phía Nam và kết nối sang Cần Giờ thông qua cầu Cần Giờ.
Đồng thời, tuyến đường sẽ gắn kết chặt chẽ với Vành đai 2, 3, 4; cao tốc Bến Lức – Long Thành; các trục hướng tâm như Quốc lộ 13, Quốc lộ 22, cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, TP.HCM – Chơn Thành. Nhờ đó, thành phố hình thành một hệ thống giao thông đa hướng hiện đại, gia tăng tính kết nối và giảm tải cho các trục đường hiện hữu.
Ngoài ra, sau sáp nhập, TP.HCM có thêm khoảng 98,2 km tuyến ven sông Sài Gòn, quy hoạch với nền đường rộng 32m. Tuyến đường kéo dài từ huyện Dầu Tiếng (cũ) đến TP Thủ Đức (cũ), có vai trò giảm áp lực lớn cho Quốc lộ 13 vốn thường xuyên quá tải.
Song song đó, tuyến cũng kết nối chuỗi đô thị và cảng thủy nội địa như An Sơn, An Tây, hình thành một hành lang phát triển mới kết hợp giao thông, không gian xanh, thương mại, dịch vụ ven sông.
Hiện nhiều đoạn trên địa bàn Thuận An, Thủ Dầu Một (cũ) đã được triển khai thủ tục đầu tư. Các đoạn đã xây dựng trước đây sẽ tiếp tục giữ nguyên nhằm đảm bảo phù hợp thực tế và tiết kiệm nguồn lực. Riêng đoạn từ cảng An Sơn đến đường Vành đai 3 TP.HCM, do nhu cầu lưu thông và vận chuyển hàng hóa lớn, được điều chỉnh mở rộng nền đường lên 42 m để nâng cao năng lực khai thác và tổ chức giao thông.
Đường ven sông Sài Gòn là cấp thiết
KTS Ngô Viết Nam Sơn cho rằng việc hình thành tuyến đường ven sông Sài Gòn là yêu cầu cấp bách, cần triển khai ngay để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và giải tỏa áp lực cho hệ thống giao thông hiện hữu. Tuyến đường này không chỉ là giải pháp giao thông, mà còn là đòn bẩy để mở khóa tiềm năng phát triển ven sông, tạo nền tảng cho quy hoạch bền vững về sau.
Xét về tổng thể, sông Sài Gòn là một dải nước dài bắt nguồn từ hồ Dầu Tiếng, uốn lượn xuyên qua TP.HCM trước khi xuôi về biển Cần Giờ.
Không chỉ đơn thuần là dòng chảy, đó là mạch sống của thành phố, nơi gắn liền với sinh thái, giao thông, đời sống và bản sắc đô thị. Chính vì vậy, việc xây dựng một chiến lược phát triển tổng thể cho toàn bộ tuyến sông là điều tối quan trọng.
Đường ven sông đi qua nội đô cần được thiết kế hài hòa.
Chiến lược đó phải bao gồm: Bảo vệ hành lang xanh, kiểm soát chất lượng nguồn nước, tổ chức lại hệ thống giao thông thủy xuyên suốt và đồng bộ, đồng thời xác định rõ vị trí các bến cảng, khu neo đậu, các điểm nhấn cảnh quan và những hạ tầng trọng điểm ven sông.
Khu vực sông đi qua nội đô là thách thức lớn nhất, đòi hỏi giải pháp giao thông, không gian được thiết kế tinh tế. KTS Sơn đề xuất hình thành song song hai tuyến đường.
Tuyến thứ nhất: Đường cảnh quan sát mép sông, dành cho người đi bộ và xe đạp, tốc độ chậm, không cần quá rộng. Tuyến này hiện còn đứt đoạn, cần được nối liền để người dân có thể đi dọc sông một cách liên tục, không bị cản trở.
Tuyến thứ hai: Đại lộ ven sông, nằm cách bờ khoảng 300–400 m, dành cho giao thông tốc độ cao. Tuyến đường này hiện chưa hình thành nhưng cần được đặt đúng vị trí trong quy hoạch tổng thể. Đây sẽ là trục giao thông chủ lực hỗ trợ phát triển đô thị ven sông, giảm tải cho các tuyến nội đô và mở ra một cấu trúc không gian mới cho thành phố.
TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM thì cho rằng, TP.HCM cần nghiên cứu việc xây dựng đại lộ ven sông Sài Gòn quy mô lộ giới 120-200m, dài 77km từ Củ Chi đến Cần Giờ với 14 làn xe, trong đó có làn xe ưu tiên, có tuyến metro theo chủ trương bám sông hướng biển.
Sông Sài Gòn có chiều dài hơn 250km, bắt nguồn từ địa phận tỉnh Bình Phước (cũ), chảy qua Tây Ninh, TP.HCM trước khi hợp lưu với sông Đồng Nai. Tuyến đường ven sông, chủ yếu nằm trên địa bàn TP.HCM và Bình Dương trước đây.
NHƯ NGỌC