Sau gần tám tháng phát động và tổ chức, Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM vừa chính thức công bố kết quả cuộc thi tuyển quốc tế “Ý tưởng quy hoạch Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc”, một cột mốc quan trọng trong hành trình làm mới không gian di sản giữa lòng đô thị hiện đại.
Cuộc thi được khởi động từ tháng 2 với tầm nhìn mở rộng và quy mô quốc tế, nhằm tìm kiếm những ý tưởng đột phá cho khu vực quy hoạch rộng gần 395 ha, nằm giữa những trục giao thông huyết mạch như sông Đồng Nai, Xa lộ Hà Nội, depot Long Bình của tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên và các khu dân cư lân cận.
Không có phương án nào đoạt giải nhất, ban tổ chức đã chọn ra những đồ án xuất sắc xứng đáng được ghi nhận.
Hai giải nhì được trao cho liên danh Sasaki Associates – Công ty Tư vấn Xây dựng Ánh Dương, và Công ty TNHH Kiến trúc NDV cùng Cộng sự. Giải ba thuộc về Công ty TNHH Võ Gia Corp (VGC), trong khi hai giải khuyến khích lần lượt thuộc về liên danh Dinh Phat – Huni Architectes và TJUPDI – GTD.
Phối cảnh ý tưởng quy hoạch công viên đạt giải nhì của liên danh Công ty TNHH Kiến trúc NDV cùng Cộng sự.
Theo Sở Quy hoạch và Kiến trúc, các đồ án đạt giải mang lại cách tiếp cận mới mẻ trong tổ chức không gian, nơi lịch sử và văn hóa không còn là “bức tường tĩnh lặng” mà trở thành nền tảng sống động để giáo dục truyền thống, đặc biệt là cho thế hệ trẻ.
Các phân khu chức năng được thiết kế đan xen, liên kết với nhau bằng hệ thống giao thông xanh, thân thiện với môi trường, tạo thành một mạng lưới hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Những không gian mở như bảo tàng ngoài trời, khu trải nghiệm văn hóa, công viên cộng đồng hay khu cảnh quan ven sông Đồng Nai, cù lao Bà Sang... đều là những điểm nhấn đáng chú ý trong các phương án.
Không dừng lại ở đó, các đồ án còn chú trọng yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo và sinh thái bản địa. Bên cạnh việc bảo tồn những công trình tâm linh hiện hữu, quy hoạch còn đề xuất mở rộng các khu du lịch tâm linh, tạo sức hút không chỉ cho người dân thành phố mà còn cả du khách trong và ngoài nước.
Phối cảnh ý tưởng đạt giải nhì của liên danh Sasaki Associates - Công ty Tư vấn Xây dựng Ánh Dương.
Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc là một trong những địa chỉ mang đậm dấu ấn văn hóa – lịch sử lớn của TP.HCM, từng được phê duyệt quy hoạch từ đầu thập niên 1990. Dù mở cửa miễn phí và được người dân quen thuộc lui tới, công trình đến nay vẫn chưa được hoàn thiện sau hơn 20 năm tồn tại.
Theo quy hoạch ban đầu, công viên sẽ bao gồm bốn phân khu lớn gắn liền với các giai đoạn lịch sử – văn hóa Việt Nam, cùng các không gian sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi giải trí, cảnh quan và hạ tầng đồng bộ. Tuy nhiên, thực tế triển khai trong thời gian qua còn nhiều hạn chế.
Theo định hướng đến năm 2040, TP.HCM đặt mục tiêu tái định hình khu vực này thành một công viên công cộng kết hợp công viên chuyên đề đa chức năng với một phần diện tích tích hợp dịch vụ hỗn hợp nhưng không phát triển chức năng ở. Trong bối cảnh có nhiều dự án hạ tầng quy mô lớn đang ảnh hưởng đến định hướng cũ, cuộc thi lần này đóng vai trò thiết yếu nhằm định hình lại tương lai cho toàn bộ khu vực.
Sau khi công bố kết quả cuộc thi, Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM sẽ phối hợp cùng địa phương, Ban Quản lý Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc và các đơn vị liên quan để tham mưu UBND Thành phố lựa chọn những nội dung cốt lõi, phù hợp với chiến lược phát triển chung của TP.HCM. Đây sẽ là cơ sở để tiến hành lập điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000, đưa dự án vào giai đoạn triển khai thực tế trong thời gian tới.
NHƯ NGỌC