TP HCM yêu cầu mọi dự án nhà ở xã hội phải khởi công trong vòng 12 tháng kể từ ngày được giao đất. Đây được xem là bước đi nhằm thúc đẩy tiến độ xây dựng, rút ngắn khoảng cách giữa mục tiêu và thực tế, đồng thời đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày càng cấp thiết của người thu nhập thấp, đặc biệt là công nhân tại các khu công nghiệp.
Ảnh minh họa.
Theo kế hoạch phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2021–2030, TP.HCM đặt mục tiêu hoàn thành khoảng 100.000 căn, trong đó giai đoạn 2021–2025 sẽ đạt hơn 50.000 căn. Tuy nhiên, số liệu từ Sở Xây dựng cho thấy trong hơn ba năm qua, thành phố mới hoàn thành 5.619 căn và dự kiến sẽ có thêm khoảng 2.874 căn vào cuối năm 2025. Tỷ lệ hoàn thành hiện nay còn khá khiêm tốn so với kế hoạch, tạo ra áp lực lớn cho giai đoạn tiếp theo.
Quy định mới giao Sở Xây dựng phối hợp với các sở, ngành liên quan lựa chọn ngay chủ đầu tư cho những quỹ đất đã được phê duyệt nhưng chưa triển khai. Mốc thời gian 12 tháng được coi là ranh giới bắt buộc để dự án chuyển từ giai đoạn chuẩn bị sang khởi công thực tế, tránh tình trạng đất bị bỏ hoang hoặc dự án “treo” kéo dài.
Song song đó, thành phố yêu cầu hoàn tất việc xác định quỹ đất dành cho lực lượng vũ trang và công nhân trước khi kết thúc năm nay. Một Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội sẽ được thành lập trong tháng 8 để giám sát, điều phối và tháo gỡ vướng mắc từ thủ tục pháp lý đến huy động vốn, nhằm bảo đảm tiến độ khởi công và hoàn thành công trình đúng kế hoạch.
Tuy nhiên, việc hiện thực hóa mục tiêu vẫn đối mặt không ít thách thức. Tỷ lệ đầu tư toàn xã hội trên GRDP của TP.HCM hiện chỉ khoảng 23–24%, thấp hơn mức trung bình cả nước là 33–34%, phản ánh hạn chế về nguồn lực cho phát triển hạ tầng và nhà ở xã hội. Ngoài ra, quy trình giải phóng mặt bằng và cấp phép xây dựng còn kéo dài, làm chậm quá trình triển khai.
Phân khúc nhà ở xã hội cũng chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư do lợi nhuận thấp và thời gian thu hồi vốn dài. Nếu không có chính sách ưu đãi rõ ràng về tín dụng, thuế và hỗ trợ hạ tầng, yêu cầu khởi công trong 12 tháng sẽ khó được áp dụng đồng bộ cho tất cả các dự án. Việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý, chủ đầu tư và cộng đồng dân cư vì thế đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tiến độ.
Động thái siết tiến độ khởi công cho thấy quyết tâm của TP.HCM trong việc gắn phát triển kinh tế với bảo đảm an sinh xã hội. Nhà ở xã hội không chỉ giải quyết nhu cầu chỗ ở mà còn góp phần ổn định lực lượng lao động, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và thu hút nhân lực.
Kết hợp với việc tháo gỡ các nút thắt về vốn và thủ tục, TP.HCM có thể rút ngắn thời gian đưa nhà ở xã hội vào sử dụng, nâng cao chất lượng sống cho người dân và giữ vững vị thế là trung tâm kinh tế, thương mại lớn nhất cả nước. Đây cũng có thể trở thành mô hình tham khảo cho các địa phương khác trong việc đảm bảo quyền an cư cho người dân, hướng tới mục tiêu phát triển đô thị hiện đại và nhân văn.
Minh Thành