TP Hồ Chí Minh cần bản quy hoạch hợp nhất thực tế, có thể thực hiện ngay

một giờ trướcBài gốc

Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Hữu Hạnh

- Theo ông, việc xây dựng lại quy hoạch chung của thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất cần thiết như thế nào?

- Việc xây dựng lại quy hoạch chung của thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất là cần thiết để đảm bảo sự phát triển đồng bộ và nâng tầm thành phố lên tầm vóc quốc tế. Đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược để thành phố phát triển bền vững, hiện đại và hội nhập quốc tế.

Sau khi hợp nhất với các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, thành phố hiện có tới 613 đồ án quy hoạch phân khu đã được phê duyệt, nhưng phần lớn được lập trước khi có quy hoạch chung mới. Việc này đòi hỏi rà soát, điều chỉnh và tích hợp lại để đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong quản lý đô thị.

Theo tôi, trong quy hoạch chung mới, cần thực hiện ngay việc tối ưu hóa sử dụng đất và phát triển kinh tế tri thức, hướng tới sử dụng đất hiệu quả hơn, giảm áp lực di chuyển trong đô thị; tập trung phát triển kinh tế tri thức, công nghệ cao, tạo việc làm và nâng cao chất lượng sống.

Để kết nối hạ tầng và không gian đô thị, cần đồng bộ hóa hệ thống giao thông, bao gồm đường bộ, giao thông công cộng và trung chuyển liên vùng. Hạ tầng kỹ thuật như cấp điện, cấp thoát nước, xử lý rác thải cũng cần được nâng cấp và kết nối hiệu quả giữa các khu vực. Không gian đô thị cần được tái cấu trúc, kết nối các khu chức năng như công nghiệp, nghiên cứu, y tế, thể thao… để tạo thành một thể thống nhất.

Thành phố Hồ Chí Minh cần xây dựng lại quy hoạch sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: Nguyễn Lê

Định hướng phát triển thành phố toàn cầu: Quy hoạch mới đặt mục tiêu đến năm 2060, thành phố Hồ Chí Minh trở thành thành phố toàn cầu, trung tâm kinh tế - tài chính - dịch vụ của châu Á; phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, gồm 6 vùng đô thị chính như Thủ Đức, Bình Chánh, Củ Chi… được kết nối bởi các trục giao thông và hành lang kinh tế.

Ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường: Quy hoạch mới tích hợp các giải pháp chống ngập, bảo vệ môi trường và thích ứng với nước biển dâng, đặc biệt quan trọng với khu vực ven biển như Cần Giờ.

- Với quy mô không gian đô thị tăng gấp 3 lần, đề án quy hoạch này cần có những tiêu chí gì để thành phố phát triển đồng đều cả ở khu vực trung tâm và vùng sâu, vùng xa, thưa ông?

- Quy hoạch cần hướng đến sự hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống, đặc biệt là ở các khu vực từng bị bỏ quên trong quy hoạch cũ. Đề án quy hoạch này cần có các tiêu chí chiến lược như phát triển đa trung tâm, tối ưu hóa sử dụng đất, kết nối hạ tầng vùng, khai thác tiềm năng vùng sâu, vùng xa, bảo tồn bản sắc và thúc đẩy kinh tế tri thức.

Phát triển đô thị đa trung tâm: Chuyển từ mô hình tập trung sang đa cực, hình thành các trung tâm mới như Thủ Đức, Bình Chánh, Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ. Mỗi trung tâm có chức năng riêng: công nghệ cao, logistics, du lịch sinh thái, nông nghiệp đô thị…

Tư duy làm quy hoạch hiện nay cần xóa "chồng lớp" - quy hoạch chồng quy hoạch. Ảnh: Nguyễn Lê

Tối ưu hóa sử dụng đất: Tái cấu trúc các khu đô thị hiện hữu, tăng mật độ hợp lý, giảm lãng phí đất công; ưu tiên phát triển không gian công cộng, công viên, trường học, bệnh viện ở các vùng ven; khai thác hiệu quả quỹ đất hiện có, hạn chế quy hoạch “treo” và lợi ích nhóm.

Kết nối hạ tầng liên vùng: Đầu tư mạng lưới giao thông công cộng, metro, đường vành đai, kết nối liên vùng và phát triển hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

Bảo tồn bản sắc và phát triển bền vững: Giữ gìn không gian xanh, di sản văn hóa, đặc biệt ở các vùng ven như Cần Giờ, Củ Chi. Quy hoạch đô thị nén theo hướng tăng hiệu quả sử dụng đất, giảm áp lực giao thông, bảo vệ môi trường.

Thúc đẩy kinh tế tri thức và sáng tạo: Hình thành các khu công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu, đại học, tạo việc làm chất lượng. Khơi dậy tiềm năng vùng sâu bằng các dự án khởi nghiệp, nông nghiệp thông minh, du lịch cộng đồng. Đảm bảo an sinh xã hội và chất lượng sống. Quy hoạch nhà ở phù hợp thu nhập, tăng cường dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa ở vùng xa để thu hút dân cư và đầu tư.

- Điểm hạn chế của các lần xây dựng quy hoạch trước đây là phải làm nhiều quy hoạch khác nhau, như quy hoạch chung, quy hoạch 1/5000, 1/2000, 1/500, quy hoạch phân khu… Việc này làm chậm đi quá trình triển khai thực hiện. Theo ông, cách làm quy hoạch hiện nay nên có sự thay đổi thế nào?

- Cách làm quy hoạch hiện nay cần được thay đổi theo hướng tích hợp, thực tế, linh hoạt và có thể triển khai ngay, thay vì chia nhỏ thành nhiều lớp quy hoạch gây chồng chéo và chậm tiến độ. Dưới đây là các điểm thay đổi quan trọng được Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được và các chuyên gia, trong đó có tôi đồng thuận đề xuất:

Tích hợp quy hoạch thay vì phân lớp rời rạc. Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được từng nhấn mạnh: “Quy hoạch phải thực tế, không phải để trưng bày hay báo cáo, mà phải triển khai được ngay”. Điều này đòi hỏi quy hoạch phải gắn với nguồn lực, tiến độ và khả năng thực hiện, tránh viễn cảnh quy hoạch “treo”.

Phân vùng chức năng rõ ràng, tận dụng lợi thế từng khu vực, loại bỏ các vùng giao thoa chồng lấn trước đây, tái cấu trúc không gian đô thị theo hướng đa trung tâm. Đồng thời, phát triển tiện ích công cộng, ứng dụng công nghệ và dữ liệu số tạo nền tảng để người dân, doanh nghiệp tham gia giám sát và phản hồi; mặt khác, gắn quy hoạch với nhu cầu dân sinh và phát triển bền vững.

- Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh đang được khẩn trương sửa đổi, bổ sung. Theo ông, làm thế nào để thành phố không “lỡ nhịp” do chờ chính sách trong kỷ nguyên vươn mình?

- Thành phố cần chủ động triển khai các cơ chế đã được thông qua: Trong số 44 cơ chế đặc thù của Nghị quyết số 98/2023/QH15, có 30 cơ chế đã được áp dụng, 7 cơ chế đang hoàn thiện văn bản hướng dẫn.

Trong khi chờ Nghị quyết 98 được sửa đổi, bổ sung, thành phố cần tập trung vào các cơ chế đã có hiệu lực, như phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), đối tác công tư (PPP), phân cấp quản lý đầu tư, tài chính… Thành phố đẩy nhanh tiến độ các dự án chiến lược: 41 dự án PPP trong lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao đã được thông qua, nhưng chưa triển khai hoàn thiện.

Hạ tầng giao thông đang từng bước thay đổi diện mạo thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nguyễn Lê

Thành phố cũng cần tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư, công khai danh mục dự án, rút ngắn quy trình lựa chọn nhà đầu tư để thu hút nguồn vốn hàng tỷ USD...

Có thể nói, đây là thời điểm vàng để thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế cả nước, chuẩn bị sẵn sàng để “bật dậy”, không “lỡ nhịp” trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Nguyễn Lê

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/tp-ho-chi-minh-can-ban-quy-hoach-hop-nhat-thuc-te-co-the-thuc-hien-ngay-724265.html