TP. Hồ Chí Minh: Cần xây dựng hệ thống dưỡng lão theo mô hình đa tầng

3 giờ trướcBài gốc

Người cao tuổi tham gia sinh hoạt, giải trí tại một cơ sở chăm sóc người cao tuổi ban ngày. (Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN)

“Thành phố Hồ Chí Minh cần xây dựng hệ thống dưỡng lão theo mô hình đa tầng gắn với mạng lưới y tế cơ sở và dịch vụ xã hội.”

Ý kiến được đưa ra tại Hội thảo lấy ý kiến chuyên gia về xây dựng Đề án phát triển hệ thống cơ sở chăm sóc người cao tuổi trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 26/12.

Cơ sở chăm sóc người cao tuổi vừa thiếu vừa chưa đồng bộ

Ông Nguyễn Tăng Minh, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, già hóa dân số đang trở thành một trong những thách thức lớn với Việt Nam, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh. Dù bước vào thời kỳ già hóa dân số muộn hơn so với cả nước 6 năm nhưng Thành phố lại có tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh.

Theo cơ sở dữ liệu dân cư của Bộ Công an, đến hết ngày 30/11/2025, Thành phố có khoảng 1,6 triệu người trên 60 tuổi, chiếm 11% dân số. Đáng chú ý, tốc độ già hóa dân số đang tăng nhanh vượt qua các dự báo trước đấy đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về chính sách, hạ tầng y tế và an sinh xã hội nhằm bảo đảm chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Về các cơ sở nuôi dưỡng chăm sóc người cao tuổi, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, toàn Thành phố hiện chỉ có 36 cơ sở chăm sóc người cao tuổi, bao gồm cả công lập và tư nhân. Trong khi đó, Thành phố có đến hơn 1,6 triệu người cao tuổi. Điều này dẫn đến tình trạng cung không đủ cầu. Bên cạnh đó, các loại hình dịch vụ chăm sóc người cao tuổi chưa đa dạng; đặc biệt thiếu các mô hình chăm sóc chuyên sâu như chăm sóc người sa sút trí tuệ, phục hồi chức năng sau tai biến, chăm sóc giảm nhẹ cuối đời hay các dịch vụ chăm sóc ngắn ngày.

Ngoài ra, chi phí chi trả và phạm vi phân bố không gian của các dịch vụ dưỡng lão cũng là rào cản lớn đối với khả năng tiếp cận của người cao tuổi và gia đình.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ, bác sỹ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, Thành phố đang chứng kiến sự gia tăng nhanh nhu cầu chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi trong khi mô hình gia đình truyền thống dần bị thu hẹp. Tuy nhiên, hệ thống dưỡng lão hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế cần được nhìn nhận thẳng thắn.

Bên cạnh thiếu về số lượng, chưa đa dạng về loại hình thì hệ thống chăm sóc người cao tuổi trên địa bàn còn phân mảnh, thiếu sự liên kết và điều phối theo địa bàn. Các cơ sở công lập, ngoài công lập và các mô hình thiện nguyện chưa được kết nối thành một mạng lưới dịch vụ chăm sóc liên thông. Việc chuyển tiếp người cao tuổi từ bệnh viện về cộng đồng hoặc vào cơ sở dưỡng lão còn thiếu quy trình chuẩn và cơ chế quản lý thống nhất.

Chất lượng dịch vụ và nguồn nhân lực chăm sóc vẫn là điểm nghẽn lớn khi Thành phố chưa có đội ngũ chăm sóc người cao tuổi chuyên nghiệp, chất lượng. Bên cạnh đó, cơ chế tài chính chưa bền vững, phần lớn chi phí chăm sóc vẫn dựa vào sự tự chi trả của gia đình. Nhiều người cao tuổi không thể chi trả được dịch vụ nuôi dưỡng, chăm sóc.

“Từ những thực tiễn trên, việc xây dựng một đề án cấp Thành phố về phát triển hệ thống dưỡng lão là hết sức cần thiết. Đây sẽ là khung pháp lý và định hướng quan trọng để huy động nguồn lực, tăng cường phối hợp liên ngành và tổ chức triển khai một cách đồng bộ, bền vững,” Phó Giáo sư Tăng Chí Thượng nhấn mạnh.

Xây dựng mô hình đa tầng trong chăm sóc người cao tuổi

Người cao tuổi tham gia các hoạt động tại một cơ sở chăm sóc người cao tuổi ban ngày. (Ảnh: Đinh Hằng/TTXVN)

Hiện Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đang chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu Ủy ban Nhân dân Thành phố xây dựng Đề án phát triển hệ thống dưỡng lão Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo, làm cơ sở triển khai hệ sinh thái chăm sóc dài hạn đa tầng, liên thông, lấy người cao tuổi làm trung tâm.

Góp ý xây dựng cho Đề án, Thạc sỹ Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, kinh nghiệm từ các quốc gia già hóa nhanh như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thụy Điển, Hà Lan… cho thấy, không có mô hình dưỡng lão nào là “tối ưu duy nhất.”

Tuy nhiên, có các nguyên tắc xuyên suốt mà Việt Nam và Thành phố Hồ Chí Minh có thể học hỏi, đó là đa tầng tài chính, tích hợp y tế-xã hội, ưu tiên chăm sóc tại nhà và cộng đồng, chuyên nghiệp hóa nhân lực, ứng dụng công nghệ và quy hoạch hạ tầng thân thiện với người cao tuổi.

“Thành phố có đủ điều kiện để phát triển mô hình an sinh dưỡng lão đô thị đa tầng, gắn với mạng lưới y tế cơ sở và dịch vụ xã hội. Khi phát huy tốt lợi thế về kinh tế, y tế, công nghệ và tính năng động của một siêu đô thị, Thành phố sẽ trở thành một trung tâm hiện đại về mô hình dưỡng lão, đồng thời biến người cao tuổi vừa là đối tượng được chăm sóc vừa là chủ thể đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Thành phố,” Thạc sỹ Phạm Bình An nhấn mạnh.

Đại diện các cơ sở dưỡng lão tư nhân cho rằng, việc thành lập và vận hành cơ sở chăm sóc người cao tuổi hiện nay gặp khá nhiều rào cản. Do đó, Thành phố cần có các chính sách hỗ trợ đồng bộ để khuyến khích tư nhân đầu tư vào lĩnh vực này. Trước hết đó là chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi về thuê đất để giảm chi phí và rủi ro tài chính cho các doanh nghiệp.

Thành phố cần xây dựng quy định pháp lý rõ ràng và minh bạch về tiêu chuẩn và điều kiện hoạt động của nhà dưỡng lão. Hiện nay, việc thành lập, tổ chức, hoạt động nhà dưỡng lão của Việt Nam đang có nhiều bất cập cần sửa đổi, nhất là trong giai đoạn thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay. Vấn đề phối hợp giữa hệ thống nhà dưỡng lão và bệnh viện cũng cần có cơ chế rõ ràng, cụ thể để tạo điều kiện thuận lợi nhất chăm sóc người cao tuổi…

Ông Nguyễn Phước Lộc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc phát triển hệ thống chăm sóc người cao tuổi trên địa bàn cần triển khai theo mô hình đa tầng, kết hợp chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở y tế, bệnh viện phục hồi chức năng, dưỡng lão và các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ cuối đời.

Lãnh đạo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị lãnh đạo các sở, ngành nghiên cứu các mô hình chăm sóc người cao tuổi tiên tiến trên thế giới nhưng phải phù hợp với thực tiễn văn hóa và điều kiện kinh tế của Việt Nam; sớm hoàn thiện Đề án trình Ủy ban Nhân dân Thành phố và Thành ủy xem xét, ban hành các cơ chế, chính sách kịp thời./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/tp-ho-chi-minh-can-xay-dung-he-thong-duong-lao-theo-mo-hinh-da-tang-post1085260.vnp