Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước thời cơ mang tính lịch sử, tổng hòa nguồn lực để bứt phá. Trong ảnh: Cảng Tân Cảng - Cát Lái. Ảnh: Nguyễn Lê
Không gian, dư địa phát triển rất lớn
Tổng diện tích của thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất lên tới 6.773 km², tương đương hơn 2% diện tích cả nước, tạo điều kiện thuận lợi cho quy hoạch vùng đô thị tích hợp. Về kinh tế, GRDP hợp nhất của thành phố ước tính hơn 3 triệu tỷ đồng (tương đương 123 tỷ USD), chiếm 23,5% GDP cả nước. GRDP bình quân đầu người của thành phố năm 2025 ước đạt 220 triệu đồng (khoảng 8.944 USD), gấp 1,7 lần cả nước.
Về thu ngân sách Nhà nước, thành phố Hồ Chí Minh dự kiến đạt 737.000 tỷ đồng, chiếm 36,7% tổng thu ngân sách quốc gia. Lực lượng lao động đang làm việc của thành phố chiếm 14% cả nước. Doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ ước tính 1.679.000 tỷ đồng, tương đương 26% cả nước, phản ánh sức mua lớn và hệ thống phân phối phát triển mạnh.
Những con số “biết nói” trên cho thấy sức mạnh kinh tế của thành phố Hồ Chí Minh. Đây là kết quả tổng hợp và cộng hưởng từ ba khu vực kinh tế năng động.
Những lợi thế tổng hợp mà thành phố Hồ Chí Minh đang có là cấu hình lại toàn diện không gian phát triển, nơi ba cực kinh tế năng động bậc nhất cả nước hội tụ, với tầm nhìn mới là “siêu đô thị quốc tế” của Đông Nam Á, tốp 100 thành phố đáng sống nhất thế giới, nhằm thực hiện sứ mệnh tiên phong, dẫn dắt và lan tỏa phát triển cho cả nước.
Diện mạo đô thị thành phố Hồ Chí Minh sẽ hiện đại, khang trang hơn khi triển khai các dự án hạ tầng lớn trong giai đoạn tới. Ảnh: Nguyễn Lê
Ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên cao cấp Trường Chính sách công và quản lý Fulbright nhận định, thành phố Hồ Chí Minh hiện nay không còn lo ngại thiếu lực lượng lao động, không còn lo ngại các ngành kinh tế, dịch vụ truyền thống năng suất thấp.
Bình Dương (cũ) đang chuyển mình, sẵn sàng bắt nhịp chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi luôn giữ được sức hút mạnh mẽ thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và vốn đầu tư tư nhân trong nước, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến, chế tạo. Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) vốn là địa phương nắm đầu mối logistics của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với cảng biển cửa ngõ quốc tế là Cái Mép - Thị Vải.
“Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất có không gian và dư địa phát triển rất lớn. Thành phố bây giờ không còn là trung tâm kinh tế đơn thuần, mà là nơi đặt trụ sở của các tập đoàn kinh tế lớn cả trong và ngoài nước”, ông Nguyễn Xuân Thành nhấn mạnh.
Tỉnh Bình Dương cũ, nay là thành phố Hồ Chí Minh, mở ra dư địa phát triển rất lớn. Ảnh: Hà Tuấn
Giải quyết dứt điểm bất cập, tồn đọng nhiều năm
Phương hướng, mục tiêu giai đoạn 2025 - 2030, dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, định hướng các chỉ tiêu chủ yếu. Đặc biệt, chỉ tiêu kinh tế đặt ra: Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 10 - 11%/năm; đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 14.000 - 15.000 USD; tổng vốn đầu tư xã hội bình quân 5 năm 35 - 40% GRDP; đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP đạt 60%; kinh tế số chiếm từ 30 - 40%/GRDP...
Dự thảo Báo cáo chính trị cũng nhấn mạnh cần kiến trúc lại không gian phát triển theo tư duy đa cực - tích hợp - siêu kết nối; huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng thành phố phát triển đồng bộ, văn minh, hiện đại.
Để đạt được các chỉ tiêu trên, dự thảo Báo cáo chính trị đưa ra 3 chương trình trọng điểm, đột phá gồm: Chính sách, thể chế; phát triển hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực.
Về chính sách, thể chế, tập trung vào 3 nội dung trọng tâm sau: Tiếp tục tháo gỡ, xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc tồn đọng nhiều năm, trọng tâm lĩnh vực đất đai trên tinh thần công khai, minh bạch, khơi thông nguồn lực phát triển; đề xuất điều chỉnh, sửa đổi một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 nhằm thực thi có hiệu quả hơn các cơ chế đặc thù; thí điểm mô hình đô thị tự chủ trong thành phố với quyền tự chủ cao trong quy hoạch, điều hành đô thị thông minh và tỷ lệ phân bổ ngân sách phù hợp.
Về phát triển hạ tầng, tập trung vào 7 nội dung trọng tâm, như: Thúc đẩy liên kết vùng; phát triển 10 tuyến đường sắt đô thị; đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt chở hàng kết hợp hành khách; phát triển hệ thống cảng biển, cảng trung chuyển gắn với hệ thống logistics; phát triển hệ thống giao thông thông minh…
Về phát triển nguồn nhân lực, tập trung vào 7 nội dung trọng tâm, như: Thúc đẩy đổi mới toàn diện và thực chất hệ thống giáo dục - đào tạo theo hướng chuẩn hóa; thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đào tạo, thu hút, đãi ngộ và giữ chân nhân tài trong các lĩnh vực then chốt; xây dựng hệ sinh thái đào tạo - nghiên cứu - khởi nghiệp đạt chuẩn quốc tế; đẩy mạnh ứng dụng mô hình quản trị hiện đại, xây dựng hệ thống KPI công vụ...
Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, nay là thành phố Hồ Chí Minh là cửa ngõ trung chuyển hàng hóa quốc tế của thành phố. Ảnh: Nguyễn Phi Hùng
PGS.TS Nguyễn Quốc Dũng, nguyên Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II cho rằng, không gian, dư địa của thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất đã giải quyết được nhiều bất cập trước đây. Thành phố mới có địa chính trị, địa kinh tế rất thuận lợi cho sự phát triển trong dài hạn. Đây là yếu tố mang tính “thời cơ lịch sử” do Đảng, Nhà nước đặt niềm tin vào thành phố Hồ Chí Minh.
Nguyễn Lê