Trước Hội nghị, Ban Tổ chức đã tiếp nhận hơn 40 câu hỏi, kiến nghị từ các ban quản trị (BQT) NCC, DN phản ánh những vấn đề cấp thiết trong quá trình hoạt động và vận hành NCC trên địa bàn.
TP HCM có khoảng 1.771 NCC đã được bàn giao
Phát biểu tại Hội nghị, bà Cao Phi Thanh Vân, PGĐ ITPC cho biết, có những NCC vận hành rất tốt nếu chủ đầu tư bàn giao đúng quy định, BQT điều hành hiệu quả, cư dân đồng lòng. Tuy nhiên, cũng có những NCC tồn tại nhiều vấn đề, có khi là do khó khăn trong việc vận động cư dân tham gia vào BQT. Để quản lý NCC, đã có Luật Nhà ở 2013 và các Nghị định, Thông tư, nhưng việc thực hành các quy định này vẫn còn tồn tại khá nhiều khúc mắc cần được tháo gỡ. Do đó, mục tiêu của Hội nghị là cung cấp thông tin cần thiết cho các BQT và người dân, sau đó cùng nhau trao đổi để tìm cách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Ông Trần Sĩ Nam, PGĐ Sở Xây dựng cho biết, công tác quản lý vận hành NCC đang đối mặt nhiều bất cập, từ mâu thuẫn giữa các bên liên quan đến tình trạng thiếu minh bạch trong việc sử dụng Quỹ bảo trì (QBT). Sở Xây dựng xác định đây là một nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài và cam kết tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm.
Ông Nam cho biết, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, TP HCM có diện tích khoảng 6.772km², quy mô dân số khoảng 14 triệu người. TP là một đô thị đặc biệt, là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục và cũng là nơi tập trung đầu tư của cả nước. Cùng với quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, loại hình NCC ngày càng phát triển và trở thành tất yếu trong quá trình phát triển đô thị.
Sở Xây dựng thống kê, tính đến nay toàn TP có khoảng 1.771 chung cư đã được bàn giao cho người mua căn hộ, với hàng trăm ngàn hộ người dân đang sinh sống. Những căn hộ chung cư không chỉ là tổ chức kiến trúc hiện đại mà còn là không gian sống cộng đồng, thể hiện bản sắc đô thị, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.
Có 3 vấn đề lớn trong quản lý NCC hiện nay. Thứ nhất là, mâu thuẫn xảy ra giữa cư dân, BQT và chủ đầu tư. Thứ hai là, tình trạng thiếu minh bạch trong công tác thu, quản lý và sử dụng QBT và quá trình vận hành còn thiếu tính minh bạch, chưa rõ ràng. Thứ ba là, bất cập trong công tác bảo trì và an toàn kết cấu chưa đồng bộ.
Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, bộ máy quản lý ở cơ sở của TP cũng có nhiều thay đổi, đòi hỏi sớm thống nhất phương thức quản lý, phân công nhiệm vụ và cơ chế phối hợp để giải quyết các bất cập trong quản lý, vận hành NCC.
Tăng cường thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm
Tại Hội nghị, đại diện nhiều DN, BQT và đơn vị quản lý vận hành NCC đã nêu lên nhiều vấn đề thực tiễn. Một số ý kiến đề nghị làm rõ về tư cách pháp nhân, quyền và nghĩa vụ của BQT NCC; quy trình bầu, miễn nhiệm, thay thế thành viên BQT; việc đăng ký mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng, sử dụng các khoản quỹ bảo trì, quỹ quản lý vận hành.
Về công tác bàn giao và quản lý QBT 2% giữa chủ đầu tư và BQT, nhiều ý kiến đề xuất cơ chế xử lý các trường hợp chậm trễ, tranh chấp hoặc chưa bàn giao đầy đủ kinh phí bảo trì. Bên cạnh đó, công tác thu - chi, kê khai và nộp thuế với hoạt động vận hành NCC, gồm cả phần lãi phát sinh từ tiền gửi ngân hàng, khoản thu hộ - chi hộ và doanh thu vãng lai cần được công khai, minh bạch.
Cần thống nhất, công khai quy trình sửa chữa, cải tạo, thay đổi thiết kế căn hộ hoặc mặt ngoài tòa nhà, gồm việc cấp phép xây dựng, cải tạo nội thất, thay đổi lan can, bảng hiệu, mái che và lắp đặt trạm sạc xe điện trong tầng hầm NCC. Công tác bảo đảm an toàn, an ninh và phòng cháy, chữa cháy, đặc biệt là việc sạc xe điện, xử lý hành vi ném vật từ trên cao, quản lý vật nuôi và quy định xử lý vi phạm trong khuôn viên chung cư cũng cần được quy định chi tiết rõ ràng.
Tại Hội nghị, đại diện Sở Xây dựng cùng các sở, ngành liên quan đã trực tiếp giải đáp các câu hỏi, làm rõ cơ sở pháp lý, quy trình và hướng dẫn thực hiện các quy định về quản lý, sử dụng NCC.
Theo ông Trần Sĩ Nam, Hội nghị đặt ra 3 mục tiêu: Thứ nhất là, giúp thống nhất về nhận thức; hướng dẫn, trao đổi thống nhất về nhận thức và cách làm trong công tác quản lý vận dụng sử dụng NCC. Thứ hai là, chia sẻ kinh nghiệm, tạo ra diễn đàn để các địa phương, đơn vị quản lý, DN và cộng đồng cư dân NCC chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, nêu lên các khó khăn, vướng mắc. Thứ ba là, đề xuất các giải pháp, sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên.
Sở Xây dựng xác định công tác quản lý vận hành NCC là một nhiệm vụ trọng tâm lâu dài, đòi hỏi sự đồng bộ từ các cấp chính quyền, DN và Nhân dân. Trong thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp để tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra và xử lý nghiêm các vi phạm trong quản lý vận hành NCC.
Theo ông Nguyễn Tiến Hưởng, Trưởng phòng Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Sở Xây dựng), Luật Nhà ở và Nghị định 95/2024/NĐ-CP đã quy định rõ việc cưỡng chế kinh phí bảo trì: nếu chủ đầu tư không bàn giao, cơ quan chức năng được phép chuyển tiền trực tiếp từ tài khoản của chủ đầu tư sang BQT. Trường hợp chủ đầu tư đã sử dụng hết kinh phí bảo trì, cơ quan chức năng được phép cưỡng chế tài khoản hoạt động của chủ đầu tư để chuyển giao số tiền tương ứng cho BQT.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP cho rằng, mỗi NCC có thể có quỹ bảo trì đến hàng trăm tỷ đồng, nếu không quản lý chặt chẽ sẽ dễ phát sinh tiêu cực, ảnh hưởng đến quyền lợi cư dân. Cần có biện pháp mạnh và xử lý dứt điểm các vi phạm liên quan.
Bùi Yên