Đây là con số nắm bắt từ các Phòng Kinh tế hạ tầng và Đô thị các địa phương trong 6 tháng vừa qua. Theo đó, ngành hàng giảm lượng khách nhiều nhất là ngành vải với mức giảm 60-90% so với thời điểm trước năm 2019. Ngành hàng tạp hóa, quần áo giày dép cũng giảm khoảng 50-70%.
Lượng khách đến các chợ truyền thống giảm mạnh 20-40%, ngành công thương TP. Hồ Chí Minh đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ các tiểu thương chợ dân sinh
Nguyên nhân được xác định đối với ngành hàng vải là do hiện nay khách hàng chuông việc mua đồ may sẵn hơn so với đồ đo may nên ngành hàng này bị ảnh hưởng nặng, lượng khách giảm mạnh, khách mua chủ yếu là các khách cũ, tiệm may hoặc các xưởng may gia công nhỏ. Cũng vậy, ngành hàng tạp hóa, quần áo, giày dép... chịu sự cạnh tranh từ các sàn thương mại điện tử với ưu thế là mẫu mã đa dạng, giá rẻ, có khuyến mãi và dịch vụ giao hàng linh hoạt nên khách hàng có xu hướng mua ở các sản thương mại điện tử. Đối với khách mua sỉ chủ yếu sẽ điện thoại giao hàng không giao dịch tại chợ nhiều. Do đó, một số thương nhân có xu hướng tạm ngưng kinh doanh tại chợ, chuyển về nhà kinh doanh để giảm chi phí. Tuy nhiên, thương nhân vẫn thực hiện các nghĩa vụ tài chính tại chợ chủ yếu là giữ khách cũ và giữ quyền sửdụng điểm kinh doanh.
Bên cạnh đó, ngành hàng vật liệu xây dựng, phụ kiện máy móc, tạp phẩm... hiện nay cũng rơi vào tình trạng này vì chủ yếu là bán qua hình thức điện thoại giao hàng nên lượng khách vào chợ giảm. Một số thương nhân có xu hướng chuyển về nhà kinh doanh để giảm chi phí, điểm kinh doanh tại chợ chủ yếu là giữ mối khách cũ và sử dụng làm kho chứa hàng.
Qua theo dõi ghi nhận, Sở Công thương cho biết thời gian qua chưa phát sinh tỉnh trạng các hộ kinh doanh đóng cửa để “né thuế" như phản ánh của báo chí mà là các hộ trên đã đóng cửa tạm ngưng kinh doanh hoặc sử dụng điểm kinh doanh như kho chứa hàng từ trước đó theo các lý do nêu trên.
Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh nhận định trong thời gian qua, các tổ chức quản lý chợ luôn phối hợp với Sở -ngành, UBND địa phương thực hiện tuyên truyền các văn bản, quy định mới cho các thương nhân tại chợ đặc biệt là quy định về hóa đơn điện tử. Nhìn chung, hầu hết các thương nhân kinh doanh tại chợ chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các quy định quân lý chợ (đăng ký kinh doanh, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, niêm yết giá, thực hiện nghĩa vụ thuế, phí...)
Chuyển đổi số, hướng dẫn tiểu thương tiếp cận bán hàng trực tuyến... ngành công thương TP. Hồ Chí Minh đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ các tiểu thương chợ dân sinh truyền thống
Các thương nhân đều nhận thức được sự cần thiết của việc thực hiện các quy định mới về thuế và bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn, vướng mắc trong việc thực hiện, đặc biệt là các hộ kinh doanh là người lớn tuổi hoặc ít tiếp cận công nghệ. Hầu hết thương nhân không có trang bị máy móc phục vụ cho việc xuất hóa đơn điện tử, in hóa đơn khi khách yêu cầu, chi phí xuất số hóa đơn điện tử, các điểm kinh doanh nhỏ không đảm bảo bảo cho việc trang bị các kệ, tủ để lưu trữ hóa đơn. Hơn thế, một số hộ kinh doanh có nhiều điểm kinh doanh nhưng gặp khó khăn trong việc đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (mỗi hộ kinh doanh chỉ được cấp 1 giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh) nên để người nhà đứng tên Hợp đồng sử dụng điểm kinh doanh và giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh nhưng thực chất người nhà không trực tiếp kinh doanh tại chợ. Qua việc triển khai hóa đơn điện tử thì mỗi hộ kinh doanh sẽ trang bị máy móc, thiết bị để phục vụ cho việc in ấn, lưu trữ hóa đơn do đó làm phát sinh thêm chỉ phí cho hộ kinh doanh.
Ngoài ra, ngành công thương thành phố cũng ghi nhận các thương nhân còn cho rằng áp lực cạnh tranh không công bằng của các điểm kinh doanh tự phát. Nhiều thương nhân bức xúc khi các thương nhân trong chợ thực hiện đầy đủ các quy định nhà nước về hóa đơn, nghĩa vụ tài chính và thường xuyên bị kiểm tra thì các điểm kinh doanh tự phát hầu như không thực hiện các nội dung trên khiến cho giá bán hàng giữa trong và ngoài chợ có sự chênh lệch không nhỏ, ảnh hưởng đến lượng khách đến chợ gây ảnh hưởng đến tâm lý thương nhân.
Để tiếp tục thực hiện các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các chợ dân sinh trên địa bàn , Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh đề nghị UBND các địa phương cân nhắc triển khai các giải pháp mở rộng và năng cao chất lượng dịch vụ của chợ nhằm tăng tính cạnh tranh cho các chợ dân sinh; các địa phương tập trung quan tâm đầu tư, nâng cấp, khắc phục tình hình cơ sở vật chất các chợ dân sinh đang xuống cấp, đáp ứng được các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, phòng cháy chữa cháy, văn minh thương mại... phục vụ nhu cầu của người dân; tích cực triển khai công tác xã hội hóa để huy động tối đa các nguồn lực trong công tác đầu tư, xây dựng chợ dân sinh trên địa bàn; tập trung giải tỏa các điểm kinh doanh tự phát không để tái phát sinh và phát sinh mới nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm...
Bên cạnh đó, các địa phương cần phối hợp triển khai thêm các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh tại chợ truyền thống dân sinh như tổ chức các chương trình khuyến mãi và ưu đãi, theo đó, lựa chọn những thời điểm cụ thể để tổ chức các chương trình khuyến mãi và quảng bá rộng rãi đến người tiêu dùng. Đồng thời, ngành công thương thành phố đề xuất khuyến khích mỗi tổ chức quản lý chợ là một đại diện truyền thông và là cầu nối quảng bá thương hiệu và các hoạt động của chợ; tăng cường áp dụng công nghệ: khuyến khích việc sử dụng các phương thức thanh toán không tiền mặt và dịch vụ giao hàng tận nơi qua các đối tác vận chuyến; cần phát triển các kênh bán hàng trên nền tảng trực tuyến để người tiêu dùng có thể tìm kiếm sản phẩm và đặt hàng một cách tiện lợi đối với các sản phẩm, hàng hóa của chợ dân sinh.
“Kiên quyết giải tỏa dứt điểm các điểm kinh doanh tự phát, không để phát sinh mới, đặc biệt là các điểm kinh doanh tự phát xung quanh các chợ”, lãnh đạo Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh kiến nghị.
Ngọc Hậu