TP. Hồ Chí Minh: Nhân rộng mô hình liên kết nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp

9 giờ trướcBài gốc

Một số hợp tác xã trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã và đang đẩy mạnh các mô hình liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nhằm xây dựng chuỗi giá trị nông sản khép kín, ổn định từ sản xuất đến tiêu thụ.

Các mô hình liên kết này không chỉ giúp người nông dân yên tâm canh tác mà còn góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo dựng thương hiệu nông sản địa phương. Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình này thì cần sự hỗ trợ của Nhà nước, cần sự khắc phục những hạn chế lâu nay trong tư duy của người sản xuất, thấy lợi trước mắt mà "quên" giá trị lâu dài về uy tín, chất lượng sản phẩm ổn định.

* Liên kết để nông dân an tâm sản xuất

Để phát triển ổn định, nhiều hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã chủ động hình thành mô hình liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản theo hướng chuyên nghiệp. Điển hình là Hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ Châu Pha (xã Châu Pha), được thành lập từ tháng 6/2022 với 40 thành viên, chuyên trồng rau ăn lá trên diện tích 20 ha, sản lượng bình quân 4–5 tấn mỗi ngày, trong đó 15 ha đạt chuẩn VietGAP.

Các thành viên Hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ Châu Pha đã được hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp trong và ngoài thành phố, với giá thu mua ổn định 6.000 đồng/kg. Ảnh minh họa: TTXVN

Hợp tác xã bắt đầu thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ rau ăn lá với bà con nông dân từ tháng 6/2023, các thành viên của hợp tác xã đã được tập huấn về kỹ thuật, hỗ trợ chi phí mua giống, vật tư nông nghiệp, trang thiết bị, máy móc… Các thành viên hợp tác xã đã được hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp trong và ngoài thành phố, với giá thu mua ổn định 6.000 đồng/kg.

Theo ông Lê Quang Nam, thành viên Hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ Châu Pha, gia đình ông đang canh tác gần 2.000m2 đất vừa làm vườn ươm rau giống và trồng các loại rau ăn lá trong nhà màng như cải thìa, rau muống, cải ngọt… Mỗi lứa gia đình ông thu khoảng hơn 4 tấn rau, lợi nhuận khoảng hơn 15 triệu đồng/lứa. “Tham gia hợp tác xã, gia đình tôi đã được các cấp chính quyền địa phương cũng như cơ quan chuyên môn cho tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng rau, rau sau khi thu hoạch đã được hợp tác xã đến tận vườn thu mua và bao tiêu sản phẩm, đầu ra, giá cả rất ổn định giúp bà con nông dân chúng tôi yên tâm sản xuất”, ông Nam nói.

Ông Nguyễn Viết Tự, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp - Dịch vụ Châu Pha cho hay, trước đây nông dân trên địa bàn xã trồng rau phải tự lo tìm đầu ra thì nay đã yên tâm sản xuất. Sản phẩm được hợp tác xã bao tiêu toàn bộ nên bà con chỉ cần trồng và chăm sóc vườn rau theo tiêu chuẩn hợp tác xã yêu cầu, khâu thu hoạch và bao tiêu sản phẩm đã có hợp tác xã lo.

Còn mô hình liên kết tổ chức sản xuất, sơ chế và chế biến thủy sản gắn với tiêu thụ sản phẩm của Hợp tác xã Hải sản Nguyên Phát, phường Phước Thắng được triển khai từ năm 2023. Hợp tác xã đã triển khai liên kết thu mua hải sản với 4 tàu cá đánh bắt trên địa bàn phường. Ngoài ra, hợp tác xã còn thu mua thêm nguyên liệu từ một số tàu cá khác và thực hiện sơ chế, chế biến, tiêu thụ trong và ngoài địa bàn thành phố.

Sản phẩm của hợp tác xã đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh vào năm 2024. Hiện nay, hợp tác xã đã mở rộng tiêu thụ, ký kết hợp tác với Công ty cổ phần Sài Gòn Tâm Tâm, một đơn vị lớn chuyên xuất khẩu thủy sản cũng như nông sản vào thị trường Nga. Công ty đã đánh giá rất cao về giá trị của mô hình liên kết do hợp tác xã thực hiện.

Theo bà Cao Thị Diệu Thúy, Giám đốc Hợp tác xã Hải sản Nguyên Phát, giá hợp tác xã thu mua hải sản tại các tàu cá ổn định, liên kết chặt chẽ, như mùa vụ đánh bắt vừa rồi trong khi cá chỉ mành được mùa giá hạ chỉ còn 18.000-19.000 đồng/kg nhưng hợp tác xã vẫn thu mua cho bà con ở mức giá 20.000-21.000 đồng/kg. Khi nguyên liệu khan hiếm đẩy lên giá thị trường là 25.000-26.000 đồng/kg, bà con vẫn bán cho hợp tác xã với giá theo thỏa thuận ban đầu là 21.000-22.000 đồng/kg.

Bà con ngư dân tại phường Phước Thắng có tàu cá đang liên kết trong khâu tiêu thụ với Hợp tác xã hải sản Nguyên Phát cho biết, khi tham gia vào chuỗi kiên kết này đã tạo ra sự ổn định cho chúng tôi trong toàn bộ quá trình đánh bắt và sản xuất. Nhờ đó, chúng tôi không lo về giá cả và đầu ra của sản phẩm.

*Lan tỏa mô hình phát triển nông nghiệp bền vững

Theo thống kê của Chi cục Phát triển nông thôn TP. Hồ Chí Minh, toàn thành phố hiện có 419 hợp tác xã; trong đó, nhiều hợp tác xã đã và đang triển khai mô hình liên kết từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Các mô hình này góp phần hình thành chuỗi giá trị nông sản, giúp người nông dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất và chất lượng, đồng thời giảm rủi ro về thị trường.

Tuy vậy, theo Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP. Hồ Chí Minh), hoạt động liên kết vẫn còn gặp nhiều hạn chế, nhất là công tác đảm bảo đầu ra cho sản phẩm. Nguyên nhân chính được xác định quy mô sản xuất nhỏ, thiếu vốn đầu tư, sản phẩm chưa đồng nhất về chất lượng và chưa được công bố tiêu chuẩn. Ngoài ra, mối liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân chưa thật sự bền vững, tình trạng phá vỡ hợp đồng vẫn xảy ra, làm ảnh hưởng đến uy tín và chuỗi cung ứng.

Ông Vũ Ngọc Đăng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, nhìn nhận, mối liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân còn thiếu bền vững, tình trạng phá vỡ hợp đồng thường xuyên xảy ra. Nông dân không thực hiện đúng cam kết theo hợp đồng, không bán lại sản phẩm cho doanh nghiệp, mà trữ lại chờ giá cao mới bán, hoặc bán cho doanh nghiệp khác với giá cao hơn. Điều này khiến doanh nghiệp bị động trong khâu thu mua, tiêu thụ nông sản, thậm chí mất uy tín với đối tác do đã ký hợp đồng trước đó nhưng không đảm bảo hợp đồng. Việc thực hiện trong liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm đã giải quyết được bài toán đó, đảm bảo hài hòa lợi ích cả hai bên nông dân và doanh nghiệp về giá cả và đầu ra.

Thực tế cho thấy, khi bà con nông dân tham gia vào các chuỗi liên kết, giá bán nông sản của nông dân thường cao hơn 10–20% so với cách tiêu thụ truyền thống, do đảm bảo chất lượng, truy xuất nguồn gốc và được ký hợp đồng dài hạn. Một số hợp tác xã còn mở rộng hợp tác xuất khẩu, khẳng định uy tín của nông sản TP. Hồ Chí Minh trên thị trường quốc tế.

Ngoài giá trị kinh tế, nhiều hợp tác xã đã áp dụng tiêu chuẩn sản xuất VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, giúp giảm lạm dụng hóa chất, bảo vệ môi trường sinh thái; đồng thời, hình thành vùng sản xuất tập trung, thuận tiện cho việc quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Đây là nền tảng quan trọng để TP. Hồ Chí Minh phát triển nông nghiệp đô thị theo hướng xanh, thông minh và bền vững.

“Để mô hình này lan tỏa rộng rãi, cần có sự đồng hành của Nhà nước trong việc hỗ trợ vốn, máy móc, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và đào tạo nguồn nhân lực cho hợp tác xã”, ông Đăng nói.

Hoàng Nhị/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/tp-ho-chi-minh-nhan-rong-mo-hinh-lien-ket-nong-dan-hop-tac-xa-doanh-nghiep/390447.html