Công trường thi công nút giao thông An Phú - TPHCM (phường Bình Trưng). Ảnh: Hồng Phúc.
Tính đến thời điểm đầu tháng 12/2025, TPHCM đã giải ngân gần 73.812 tỷ đồng (đạt 61%) kế hoạch Thủ tướng giao và cao hơn mức bình quân cả nước. Tuy vậy, với quỹ thời gian còn lại của năm, lãnh đạo thành phố đánh giá đây vẫn là nhiệm vụ “rất sốt ruột”.
Trên công trường của tất cả các dự án đã bước vào giai đoạn “nước rút”. Tại nút giao An Phú (phường Bình Trưng), ba trụ cầu vượt đã hoàn thành nhưng thi công phải tạm dừng nhiều tuần vì vướng hơn 22.000 m² mặt bằng chưa thể bàn giao. Tại dự án nút giao Mỹ Thủy (phường Cát Lái), dự án mở rộng đường Lương Định Của hay dự án thi công trên Quốc lộ 50 đều gặp trở ngại tương tự do chậm giải phóng mặt bằng.
Ban Quản lý dự án giao thông thành phố, được giao hơn 17.000 tỷ đồng nhưng đến hết tháng 10/2025 mới giải ngân được hơn 8.500 tỷ đồng. Ban Quản lý dự án hạ tầng đô thị thành phố được giao hơn 7.600 tỷ đồng (111 dự án), nhưng đến thời điểm mới nhất được cập nhật, cũng mới chỉ đạt hơn 50%.
Bên cạnh đó, một loạt dự án chờ mặt bằng để thi công tiếp, như: dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm, cải tạo rạch Xóm Củi, tuyến đê bao Rạch Tra, dự án nâng cấp rạch Bến Mương, công trình thủy lợi bờ hữu sông Sài Gòn… Tình hình tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, công trường Quảng trường Thùy Vân “sáng đèn” xuyên đêm với hàng trăm công nhân. Dự án đường 991B dài gần 10km đạt 88% khối lượng, tuyến Long Sơn - Cái Mép đạt hơn 75%. Các dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường ĐT 994 hay cầu Phước An đều được tăng cường nhân lực, thiết bị để đảm bảo về đích đúng hẹn.
Tương tự, các dự án đầu tư công tại khu vực Bình Dương tập trung vào công tác bồi thường - giải phóng mặt. Đây là khâu được lãnh đạo TPHCM coi là nhiệm vụ trọng tâm, thực hiện phê duyệt hồ sơ trong tối đa 2 ngày làm việc, báo cáo tiến độ hàng ngày và cá nhân hóa trách nhiệm người đứng đầu nếu chậm trễ.
Tại cuộc họp về tiến độ đầu tư công, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang nêu đánh giá, TPHCM đang nằm trong nhóm giải ngân cao hơn bình quân cả nước, song ông Quang nhấn mạnh, tiến độ giải ngân thực tế chưa đạt yêu cầu. Người đứng đầu Đảng bộ thành phố đã yêu cầu các Sở, ban, ngành liên quan tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nhất là vướng mắc mặt bằng và quy trình thi công để tăng tốc tiến độ.
Hiện nay, thành phố đã thành lập 3 Tổ Công tác giải ngân do các Phó Chủ tịch UBND TPHCM trực tiếp phụ trách, tăng cường kiểm tra, giám sát tại các dự án, áp dụng phương châm “quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ”. Sở Xây dựng được giao tổng hợp 34 dự án thi công “3 ca 4 kíp”, tạo “luồng xanh” cho vật liệu, cho phép thi công vào đường cấm, giờ cấm để rút ngắn tiến độ.
Thành phố cũng yêu cầu các chủ đầu tư huy động thêm lực lượng, tăng 15%-20% khối lượng thi công, nghiệm thu rồi thanh toán hồ sơ trong 4 ngày. Các đơn vị hoàn thành tốt sẽ khen thưởng; tập thể, cá nhân trì trệ giải ngân sẽ bị kỷ luật. Theo Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Minh Thạnh, UBND thành phố yêu cầu siết trách nhiệm bồi thường – giải phóng mặt bằng. Người đứng đầu cấp phường, xã phải coi bồi thường – tái định cư là nhiệm vụ then chốt và chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch UBND TPHCM nếu để chậm tiến độ.
Thành ủy, UBND TPHCM cũng chỉ đạo quy trình định giá bồi thường phải khách quan, minh bạch, hài hòa giữa lợi ích Nhà nước và người dân để phòng tránh khiếu kiện, đồng thời đẩy nhanh giải ngân vốn bồi thường - vốn chiếm đến hơn 38% tổng vốn đầu tư công năm 2025. Về vấn đề tỷ lệ giải ngân vẫn thấp, lãnh đạo TPHCM yêu cầu “hành động thực chất, hiệu lực trong từng hồ sơ, từng mét đất, từng tổ dự án”, đồng thời đặt mục tiêu hoàn thành 100% chỉ tiêu giải ngân và bồi thường trong năm.
Với quyết tâm đó, TPHCM kỳ vọng cuối năm 2025, không chỉ đạt tỷ lệ giải ngân cao mà còn hình thành cơ chế điều hành mới hiệu quả hơn. Muốn vậy, trách nhiệm cá nhân được cụ thể hóa, công trường được vận hành liên tục, mọi điểm nghẽn được xử lý ngay tại hiện trường để đảm bảo tiến độ.
LÊ ANH