Các hộp ngủ được xếp chồng lên nhau và chia đều trong các phòng. Ảnh NVCC
Tiện lợi trước mắt
Sleepbox hay còn gọi là hộp ngủ, là loại hình chỗ ở được thiết kế thành các khoang nhỏ, có diện tích chỉ khoảng 1 - 2 m², xếp liền kề hoặc chồng tầng trong một căn phòng lớn. Mỗi khoang thường được trang bị cơ bản như nệm, chăn, gối, ổ cắm điện, đôi khi có thêm tủ đựng đồ, máy lạnh dùng chung và các tiện ích sinh hoạt tập thể. Hiện nay, mô hình sleepbox này đang nở rộ tại TP Hồ Chí Minh khi hàng chục nghìn sinh viên từ các tỉnh đổ về TP Hồ Chí Minh nhập học, nhu cầu nhà trọ tăng cao.
Trong vai người thuê phòng, khi đến các địa điểm thuê sleepbox nằm trên đường Linh Trung, Phạm Ngũ Lão, Phạm Viết Chánh, dù nội hay ngoại thành thì nhiều chủ cho thuê cũng rao giá từ 1,7 đến 2,5 triệu đồng/tháng. Bên cạnh đó, người cho thuê cam kết chỉ cần đặt cọc là có thể dọn vào ở ngay, không phải sắm sửa gì thêm. Từ chăn, ga, gối, nệm, tủ đựng đồ, đến máy lạnh, máy giặt... đều đã được chuẩn bị sẵn. Thậm chí, khu cho thuê sleepbox ở khu vực Linh Trung còn có cả thư viện dành riêng cho sinh viên. Với mức giá “rẻ như cho” cùng nhiều tiện lợi ích khác đi kèm đã nhanh chóng trở thành "nam châm" hút nhiều bạn trẻ tìm đến thuê.
Chia sẻ lý do chọn hình thức này, Thùy Dung, tân sinh viên Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh cho biết: “Ở đây gần trường, giá cũng rẻ hơn so với thuê trọ. Ngoài ra, phòng có đủ tiện nghi, ổ cắm, ổ khóa riêng nên mình khá yên tâm”.
Phụ huynh của Dung cũng thừa nhận, khi ký túc xá đã kín chỗ và nhà trọ truyền thống còn nhiều phức tạp, sleepbox trở thành giải pháp tình thế: “Nghe giới thiệu giá 1,8 triệu đồng đã bao gồm điện nước và cơ sở vật chất, tôi thấy phù hợp nên quyết định thuê cho con ở".
Chị Trung Tiến, quản lý ký túc xá khu vực Linh Trung cho biết: “Vào mùa nhập học, lượng sinh viên đổ về khá đông nên hiện nơi đây đã kín chỗ, để phòng tránh trường hợp mất cắp tài sản, mỗi sleepbox đều được trang bị ổ khóa riêng để người thuê tự bảo vệ tư trang khi đi vắng. Bên cạnh đó, trong phòng cũng sẽ được lắp camera phòng kẻ gian ăn cắp đồ. Ngoài ra, cửa ra vào cũng được trang bị Face ID nên không lo người bên ngoài đột nhập vào nơi cư trú của các sinh viên".
Không gian của các hộp ngủ khá nhỏ. Ảnh: NVCC
Tại một khu sleepbox khác trên đường Phạm Viết Chánh, giá thuê cũng dao động từ 1,8 đến 2,5 triệu đồng cho mỗi “ô ngủ”. Thực chất, đây chỉ là một căn nhà cấp bốn được cải tạo, chia nhỏ thành nhiều hộp ngủ để cho thuê. Các ô này không có ổ khóa riêng, chỉ ngăn cách bằng một tấm vách và chiếc rèm, tiềm ẩn nguy cơ mất cắp, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống của người thuê.
Chính sự đối lập này cho thấy, dù chi phí rẻ và có sẵn nhiều tiện ích, không ít sinh viên vẫn rơi vào cảnh “ngậm đắng nuốt cay” vì lựa chọn sleepbox chỉ mang tính tạm bợ. Khi ký túc xá hết chỗ, nhà trọ truyền thống lại khó tìm hoặc giá cao, nhiều tân sinh viên buộc phải chọn sleepbox làm nơi “ngả lưng”.
Thanh Thúy, sinh viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQG-HCM) thẳng thắn: “Mới lên thành phố, mình không biết chọn chỗ nào cho phù hợp. Lúc nhập học, mình được các anh chị giới thiệu đến đây. Còn trải nghiệm phòng ốc thế nào thì… chỉ biết cười trừ”.
Mô hình sleepbox dù chỉ mới xuất hiện vài năm gần đây nhưng đã nhanh chóng lan rộng. Tại Phường Bến Thành, một khu mới xây cũng được cải tạo thành nhiều hộp ngủ với giá 1,8 - 2 triệu đồng/ô. Theo anh Thanh Hảo, quản lý khu này, giá thuê thay đổi tùy số lượng người trong phòng và đều đã bao gồm chi phí điện nước.
Nguy cơ cháy nổ
Khi tìm chỗ thuê trọ, phần lớn sinh viên thường đặt tiêu chí giá cả lên hàng đầu. Việc tìm được một chỗ ở vừa túi tiền trong giai đoạn nhập học cao điểm đã là may mắn, nhưng điều này cũng khiến nhiều bạn trẻ vô tình bỏ qua các yếu tố quan trọng khác như an ninh, vệ sinh và đặc biệt là an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC).
Không ít chủ nhà trọ, để thu hút khách thuê, sẵn sàng khẳng định cơ sở của mình có trang bị đầy đủ hệ thống PCCC. Thế nhưng, khi tận mắt kiểm chứng, nhiều nơi hoàn toàn không có thiết bị hay lối thoát hiểm đúng chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ rất lớn cho người ở.
Chỗ ngủ chật hẹp, quần áo treo kín lối đi vào phòng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao nhưng giá thuê vẫn ở mức cao. Ảnh: NVCC
Anh Nam, quản lý một khu sleepbox trên đường Phạm Viết Chánh cho biết, cơ sở này đã bố trí một số thiết bị PCCC cơ bản, thậm chí có thang dây để thoát hiểm trong tình huống khẩn cấp. Tương tự, chị Trung Tiến, quản lý khu sleepbox tại Linh Trung cũng chia sẻ, khu trọ được dán biển cảnh báo cháy nổ và có bố trí vài bình chữa cháy mini ở hành lang. Tuy nhiên, những cam kết này trên lý thuyết giúp người thuê yên tâm hơn, nhưng thực tế cho thấy đa số hệ thống chỉ mang tính đối phó, không thể đảm bảo an toàn cho hàng chục người trong một tòa nhà chật hẹp.
Khảo sát tại nhiều địa điểm, phóng viên ghi nhận hầu hết các khu sleepbox chỉ sử dụng cầu thang dân dụng nối các tầng, chưa có lối thoát hiểm độc lập theo quy chuẩn. Nếu xảy ra hỏa hoạn, việc di chuyển trong không gian nhỏ hẹp, quần áo và đồ đạc treo kín lối đi sẽ khiến nguy cơ thương vong tăng cao.
Điều đáng lo ngại là một số quản lý vẫn tỏ ra khá chủ quan. Anh Thanh Hảo, quản lý khu sleepbox ở Phường Bến Thành còn trấn an khách thuê “cháy nổ khó xảy ra”, một quan điểm thể hiện sự xem nhẹ tính mạng của người ở, bởi không ai có thể lường trước rủi ro.
Ngoài vấn đề PCCC, diện tích các ô ngủ cũng là điểm bất cập lớn. Theo quy định của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, phòng trọ phải đảm bảo tối thiểu 4 m² cho mỗi người. Tuy nhiên, nhiều khu sleepbox chia nhỏ không gian chỉ còn khoảng 1m x 2m, vừa đủ kê một chiếc giường đơn. Không gian hẹp đến mức nhiều người ví von như “quan tài ván ép”, bởi bên trong chỉ đủ để nằm, không có diện tích sinh hoạt khác. Một số phòng nhỏ còn được chia thành 6 - 8 ô, thậm chí xếp chồng nhiều tầng, biến nơi ở thành những “bể nuôi cá” chật cứng.
Anh Chí Thành, phụ trách một khu sleepbox cho biết, mỗi phòng ở đây thường được chia thành 4 ô, mỗi ô chỉ vừa đủ cho người cao dưới 1m70 nằm nghỉ. Việc sắp xếp chật chội khiến sinh viên gặp khó khăn trong học tập, sinh hoạt, đồng thời cũng làm tăng nguy cơ mất cắp khi nhiều người chung một phòng nhưng chỉ được ngăn cách bằng vách gỗ mỏng hoặc tấm rèm. Đồ đạc treo khắp nơi khiến lối đi bị thu hẹp, mất vệ sinh và càng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.
Không gian chật hẹp không đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ và an ninh trật tự với loại hình hộp ngủ. Ảnh: NVCC cung cấp
Không chỉ vậy, điều kiện sinh hoạt chung cũng là nỗi ám ảnh. Hầu hết các khu sleepbox đều sử dụng nhà vệ sinh tập thể cho hàng chục người. Tuy nhiên, theo chia sẻ của chính quản lý, việc vệ sinh chỉ được thực hiện 1 - 2 lần mỗi tuần, khó đảm bảo môi trường sạch sẽ, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm bệnh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người thuê.
Chia sẻ góc nhìn chuyên môn, ThS Trần Nam, Trưởng phòng Công tác sinh viên Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP Hồ Chí Minh) nhấn mạnh, sleepbox chỉ nên là giải pháp ngắn hạn hoặc trong tình huống khẩn cấp: “Nếu ở lâu dài trong không gian hẹp như vậy sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe thể chất, đặc biệt là sức khỏe tinh thần. Sinh viên cũng dễ rơi vào tình trạng cô lập, hạn chế khả năng giao tiếp xã hội, trong khi đây là giai đoạn rất cần sự học hỏi, tương tác để phát triển toàn diện”.
Theo ông Nam, giải pháp bền vững hơn là sinh viên nên ưu tiên ký túc xá của các trường đại học, nơi vừa đảm bảo giá cả hợp lý, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn và sinh hoạt. Trong trường hợp ký túc xá đã kín chỗ, sinh viên cần cân nhắc lựa chọn nhà trọ gần trường, có hệ thống PCCC đạt chuẩn, môi trường vệ sinh và đảm bảo an ninh trật tự. Bởi lẽ, sự tiện lợi và chi phí thấp của sleepbox không thể đánh đổi bằng những rủi ro lâu dài liên quan đến sức khỏe và tính mạng.
Huyền Trân/Báo Tin tức và Dân tộc