TPHCM bứt phá thành trung tâm công nghệ cao khu vực

2 giờ trướcBài gốc

Đẩy mạnh phát triển công nghiệp công nghệ cao

Dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 nhấn mạnh: Phát triển kinh tế nhanh, bền vững trên nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế theo hướng lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu; đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh toàn diện; phát triển kinh tế tri thức, sáng tạo, có khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Hình thành các công viên khoa học công nghệ, trung tâm nghiên cứu đạt tiêu chuẩn quốc tế; thúc đẩy sự kết hợp, hội tụ giữa các viện nghiên cứu - trường đại học - cộng đồng doanh nghiệp - các quỹ đầu tư mạo hiểm, tạo thành hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ cao.

Ngày 08/7, ông Nguyễn Văn Được (giữa) - Chủ tịch UBND TPHCM làm việc với bà Sarah Kemp (thứ tư, trái), Phó Chủ tịch phụ trách Quan hệ Chính phủ quốc tế toàn cầu của Tập đoàn Intel Ảnh: TTXVN

Đó là định hướng đúng đắn, đúng với yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, tập trung vào đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, coi đây là yếu tố quyết định để Việt Nam phát triển giàu mạnh.

TPHCM đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là vi mạch bán dẫn, AI, robot... thông qua một loạt chính sách và chương trình thu hút đầu tư. Nếu thực hiện đồng bộ, TPHCM hoàn toàn có thể bứt phá trở thành trung tâm công nghệ cao của Đông Nam Á, đóng góp quan trọng vào chiến lược đưa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về công nghệ lõi, TPHCM đang nổi lên như điểm đến mới cho các tập đoàn quốc tế trong lĩnh vực bán dẫn, AI, robot và công nghệ cao. Thành phố không chỉ xác định đây là trụ cột phát triển kinh tế tri thức mà còn triển khai nhiều bước đi chiến lược nhằm thu hút đầu tư, xây dựng hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tham vọng trở thành "thung lũng Silicon" của cả khu vực Đông Nam Á, TPHCM vẫn cần vượt qua nhiều thử thách không nhỏ.

Quyết tâm và động lực của TPHCM còn được thúc đẩy mạnh mẽ hơn với việc các Nghị quyết Trung ương số 57, 59, 66 và 68 về khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân liên tiếp được ban hành trong giai đoạn từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025. Ngoài ra, còn phải kể đến một "bệ phóng" rất quan trọng là Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho TPHCM.

Hàng loạt dự án công nghệ cao TPHCM tăng tốc

Trong năm 2025, TPHCM liên tục ghi dấu ấn với nhiều dự án công nghệ cao quy mô lớn, trải rộng từ bán dẫn, trung tâm dữ liệu, AI cho đến robot tự hành. Song song với thu hút đầu tư, TPHCM còn đặt ra 14 bài toán lớn về khoa học - công nghệ trong năm 2025. Trong đó, ứng dụng AI để phân tích dữ liệu thiên tai và hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu là một trong những ưu tiên hàng đầu, cho thấy định hướng sử dụng công nghệ cao phục vụ quản lý đô thị và an sinh xã hội.

UAV vận tải CT-Security Sky Guard có tải trọng lên tới 200 kg do Công ty CT UAV (thành viên của CT Group) sản xuất. Ảnh: CT Group

Tập đoàn AMD (Mỹ) cũng ký biên bản ghi nhớ với TPHCM vào tháng 6/2025 để thúc đẩy hệ sinh thái công nghệ cao và tham gia các sáng kiến AI, chính quyền số. Việc TPHCM đặt mục tiêu nâng tỷ trọng công nghiệp công nghệ cao từ 23% lên 40% cho thấy sự quyết tâm của thành phố trong việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế.

Gần đây, khu Công nghệ cao TPHCM (SHTP) đã công bố định hướng giai đoạn 2025 - 2030, trong đó ưu tiên 5 lĩnh vực chủ lực: vi mạch - bán dẫn, trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây, AI, robot và thiết bị tự hành, cùng các công nghệ xanh. Đây là bước đi mang tính chiến lược, đặt nền tảng để SHTP không chỉ thu hút đầu tư, mà còn trở thành hạt nhân thúc đẩy công nghiệp 4.0 tại Việt Nam. Trong năm 2025, SHTP dự kiến sẽ khởi công 12 dự án với tổng vốn hơn 1 tỷ USD. Trong năm 2024, giá trị sản xuất của SHTP đạt 20 tỷ USD, trong đó 19,2 tỷ USD là giá trị xuất khẩu, khẳng định vị thế của khu vực này trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Hồi giữa năm nay, Tập đoàn CMC đã được TPHCM chấp thuận đầu tư dự án trung tâm dữ liệu siêu quy mô (Hyperscale Data Center) tại SHTP, với vốn hơn 250 triệu USD. Đây được coi là hạ tầng "trái tim" phục vụ AI, điện toán đám mây và phân tích dữ liệu lớn. Khi đi vào hoạt động, dự án không chỉ phục vụ doanh nghiệp trong nước mà còn hướng tới khách hàng quốc tế, góp phần đưa TPHCM thành trung tâm dữ liệu của Đông Nam Á.

Gần đây nhất, tháng 9/2025, nhiều giải pháp robot thông minh được giới thiệu tại Trung tâm Hành chính công thông minh và DX Center TPHCM. Trong đó, nổi bật có robot tuần tra VSR01 do Viettel phát triển, với khả năng giám sát an ninh và phát hiện sự cố tự động. Ngoài ra, các robot AI hỗ trợ người dân tra cứu thủ tục hành chính cũng được đưa vào thử nghiệm, hứa hẹn thay đổi trải nghiệm dịch vụ công.

Phối cảnh trung tâm dữ liệu CMC Hyperscale DC SHTP Ảnh: CMC

Tháo gỡ "điểm nghẽn", thu hút đầu tư

Những năm gần đây, TPHCM liên tục ký kết các thỏa thuận hợp tác và chào đón dòng vốn từ các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Sự hiện diện của các tập đoàn đa quốc gia kết hợp với chính sách mở cửa đầu tư đã tạo nền tảng cho TPHCM trở thành trung tâm R&D và sản xuất công nghệ cao trong khu vực. Trong số này có thể kể một số dự án ngành bán dẫn - vi mạch như tại SHTP đã có 37 dự án điện tử - vi mạch với tổng vốn hơn 7,7 tỷ USD, trong đó có các tên tuổi lớn như Intel, Samsung, Marvell, Renesas, Siemens EDA.

Về đào tạo nhân lực, có thể kể đến Liên minh ARTSeMi ra đời với sự tham gia của 15 trường, viện, doanh nghiệp nhằm nghiên cứu và đào tạo nhân lực vi mạch; Tập đoàn Intel phối hợp đào tạo nhân lực AI cho đội ngũ kỹ thuật và cán bộ thành phố và các chương trình hợp tác giữa ĐHQG TPHCM và doanh nghiệp tư nhân, tiêu biểu là CT Group tài trợ 100 tỷ đồng cho phát triển nhân tài AI, chip và công nghệ lượng tử.

Trong lĩnh vực robot, SHTP hiện là nơi thử nghiệm nhiều giải pháp robot công nghiệp và tự động hóa, đóng vai trò hỗ trợ sản xuất cho các doanh nghiệp công nghệ cao. Một số doanh nghiệp FDI cũng đang xem xét mở rộng đầu tư dây chuyền tự động tại đây.

Dù tiềm năng lớn, TPHCM vẫn đối diện nhiều thách thức như về cơ chế chính sách, một số nhà đầu tư vẫn nhận xét, thủ tục cấp phép, phê duyệt dự án công nghệ cao còn chậm, thiếu sự linh hoạt để cạnh tranh với các trung tâm công nghệ khác trong khu vực. Bên cạnh đó, thành phố cần khung pháp lý rõ ràng hơn cho "sandbox" thử nghiệm AI, robot, dữ liệu lớn.

Nguồn nhân lực chất lượng cao dù có kế hoạch đào tạo nhưng hiện vẫn thiếu hụt nhân sự ở các khâu quan trọng như thiết kế vi mạch, điều khiển robot, phát triển thuật toán AI. Ngoài ra, chính sách đãi ngộ, điều kiện sống cho chuyên gia quốc tế chưa đủ hấp dẫn.

Chuỗi công nghiệp phụ trợ yếu cũng là vấn đề TPHCM cần khắc phục. Ngành bán dẫn tại TPHCM mới tập trung vào lắp ráp, kiểm định, chưa làm chủ khâu lõi như sản xuất wafer hay thiết kế chip tiên tiến. Công nghiệp phụ trợ (vật liệu, linh kiện robot, chip nền tảng) còn phụ thuộc lớn vào nhập khẩu.

Hạ tầng kỹ thuật là lĩnh vực cần sớm hoàn thiện để bảo đảm nguồn điện ổn định, hạ tầng mạng tốc độ cao, xử lý chất thải công nghiệp... Đây là những yêu cầu quan trọng phải đáp ứng sớm để nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao yên tâm rót vốn.

TPHCM đang đi đúng hướng khi đặt công nghệ cao - đặc biệt là bán dẫn, AI và robot - làm trọng tâm chiến lược phát triển. Các thỏa thuận hợp tác quốc tế, dự án FDI quy mô lớn, và sự chủ động của chính quyền đã mở ra cơ hội vàng để thành phố vươn lên trở thành trung tâm công nghệ cao của Đông Nam Á. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tham vọng, TPHCM cần nhanh chóng cải cách thủ tục hành chính, ban hành cơ chế đặc thù cho công nghệ cao, phát triển mạnh nguồn nhân lực và đầu tư vào chuỗi công nghiệp phụ trợ. Đây sẽ là những chìa khóa để thành phố không chỉ thu hút được vốn, mà còn tạo ra giá trị thực, nâng tầm vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Bốn Nghị quyết trụ cột là nền tảng tạo động lực

Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 18/5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "Bốn Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành trong thời gian gần đây sẽ là những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới, hiện thực hóa tầm nhìn Việt Nam phát triển, thu nhập cao vào năm 2045".

Theo Tổng Bí thư, những đổi mới, cải cách tập trung vào 4 đột phá gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về "Hội nhập quốc tế trong tình hình mới"; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

TÂN PHONG

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/tin-chinh/tphcm-but-pha-thanh-trung-tam-cong-nghe-cao-khu-vuc_183595.html