Một đoạn kênh chạy qua địa bàn quận 8
Theo Sở Xây dựng, từ năm 1995 đến năm năm 2025, TPHCM đã di dời 44.338 căn nhà trên và ven kênh rạch thuộc 4 tuyến kênh chính và các chi lưu. Hiện trên địa bàn còn 398 dự án/ tuyến sông kênh rạch chưa triển khai thuộc 16 quận, huyện với khoảng hơn 39.600 căn hộ phải di dời.
Theo đề án di dời toàn bộ nhà trên và ven sông, kênh rạch, giúp chỉnh trang đô thị của Sở Xây dựng, kinh phí đền bù, hỗ trợ, tái định cư cho trường hợp đủ điều kiện được hưởng chính sách khoảng 130.680 tỷ đồng, tạm tính trung bình giá trị mỗi suất bồi thường là 5,5 tỷ đồng/căn.
Theo Sở Xây dựng, ngân sách nhà nước cần phải có để phân bổ cho công tác bồi thường, di dời, giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và công tác nạo vét, cải tạo xây dựng hạ tầng… tạm tính tổng kinh phí phân bổ ban đầu là 221.370 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí đền bù, hỗ trợ, tái định cư cho trường hợp đủ điều kiện được hưởng chính sách khoảng 130.680 tỷ đồng, khoảng 60% người dân đủ điều kiện.
Về đơn giá bồi thường, tạm tính là 5,5 tỷ đồng/căn. Theo Sở Xây dựng, con số này dựa vào đơn giá trung bình tại dự án rạch Xuyên Tâm là khoảng 7 tỷ đồng/căn, tại dự án bờ bắc kênh Đôi khoảng 4 tỷ đồng/căn, bình quân 2 dự án này là 5,5 tỷ đồng/căn.
Với những hộ không đủ điều kiện, TPHCM sẽ xây dựng nhà ở xã hội với nguồn vốn ước tính gần 10.692 tỷ đồng, khoảng 40% hộ không đủ điều kiện. Tổng kinh phí đầu tư hạ tầng, nạo vét, cải tạo các tuyến sông, kênh, rạch... sau đó cần khoảng 80.000 tỷ đồng.
Sau khi việc di dời hoàn tất sẽ giúp tạo ra quỹ đất dọc sông, kênh rạch có thể đấu thầu chọn nhà đầu tư hoặc đấu giá để thực hiện các dự án nhà ở, thương mại, dịch vụ, phát triển kinh tế xã hội... Tổng kinh phí thu lại được Sở Xây dựng tạm tính khoảng 164.111 tỷ đồng.
Trong năm 2025, TPHCM sẽ xây dựng, hoàn chỉnh đề án chỉnh trang đô thị, tổ chức lại cuộc sống cho người dân sống trên và ven sông, kênh, rạch trên địa bàn. Sau đó lấy ý kiến các cơ quan có liên quan và trình UBND TPHCM phê duyệt đề án.
Từ 2025-2026 sẽ xây dựng, phê duyệt đề án triển khai thực hiện công tác di dời và tổ chức lại cuộc sống cho các hộ dân sống ven kênh, chỉnh trang đô thị phù hợp đặc thù từng địa phương.
Ngoài ra, nghiên cứu, xem xét, lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 các khu vực dự kiến thực hiện chỉnh trang đô thị, kết hợp khai thác quỹ đất ven kênh để phát triển kinh tế; thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và các dự án di dời, cải tạo kênh, rạch.
Từ 2026-2027 sẽ thực hiện các thủ tục xây dựng liên quan và khởi công xây dựng các dự án nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội tạo quỹ nhà để bố trí tái định cư cho người dân khi di dời, bồi thường, giải phóng mặt bằng; thực hiện các thủ tục liên quan thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cho người dân với các dự án đã hoàn chỉnh thủ tục pháp lý.
Từ 2028-2030 sẽ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân đối với các dự án còn lại; thu hồi đất, giải phóng mặt bằng sau khi di dời người dân đang sống trên và ven các tuyến sông, kênh, rạch; đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, giao thông.
Đến năm 2030, TPHCM sẽ cơ bản thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân đang sống trên và ven kênh rạch.
Trà Giang