Dự kiến đến năm 2035, TPHCM sẽ hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài khoảng 355km. Ảnh: Gia Nghi
Ngày 25-2, tại hội thảo về giải pháp triển khai mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) do Tổng Lãnh sự quán Anh tại TPHCM phối hợp cùng UBND TPHCM, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho biết, dự kiến đến năm 2035, thành phố sẽ hoàn thành khoảng 355km đường sắt đô thị (metro), TTXVN đưa tin.
Theo đề án phát triển metro tại TPHCM, đến 2035, thành phố sẽ đầu tư 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355km, gồm metro An Hạ - depot Long Bình; metro Thủ Thiêm - depot Bình Mỹ; metro An Hạ - depot Hiệp Bình Phước; metro Đông Thạnh - khu đô thị Hiệp Phước; metro Đô thị ĐH Hưng Long - Vinhomes Grand Park; metro qua thành phố Thủ Đức, quận 7, Bình Chánh, các quận nội thành và metro Ga Tân Kiên - depot Long Bình.
Sau 2035, thành phố sẽ xây thêm 3 tuyến metro dài 155km, nâng tổng chiều dài mạng lưới lên 510km và bổ sung quy hoạch 2 tuyến đến Củ Chi và khu đô thị lấn biển Cần Giờ.
Hiện nay, TPHCM có mật độ dân số hơn 4.500 người/km2. Vì vậy, Phó Chủ tịch UBND TPHCM cho rằng quy hoạch giao thông và đô thị phải hài hòa, gắn kết, phát triển hạ tầng đồng bộ, lấy đường sắt đô thị làm xương sống giao thông công cộng, đáp ứng nhu cầu dân cư và thúc đẩy kinh tế - xã hội.
Theo dự thảo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, thành phố quy hoạch nhiều vị trí phát triển TOD.
Sở Xây dựng TPHCM cho biết, thành phố có khoảng 32.000 héc ta đất nông nghiệp, đất trống tiềm năng phát triển TOD; 9.000 héc ta đất sản xuất, đất chuyển đổi chức năng gắn với TOD; và 23.000 héc ta đất trong khu dân cư hiện hữu, khu chức năng khác khuyến khích phát triển TOD.
Ông Cường nhận xét, việc triển khai TOD cần xem xét quy hoạch, quyền sử dụng đất, khai thác không gian, công cụ tài chính và trách nhiệm các bên liên quan.
TPHCM xác định cách tiếp cận “vừa làm vừa học”, tận dụng kinh nghiệm từ các đô thị trên thế giới. Ông cho biết, thành phố cần hỗ trợ về tri thức, công nghệ và vốn để chuyển đổi từ xây dựng metro thuần túy sang mô hình TOD, đồng thời phát triển khung pháp lý, tài chính, thu hút đầu tư và chuẩn bị nguồn nhân lực vận hành hệ thống.
Bà Alexandra Smith, Tổng Lãnh sự Anh tại TPHCM, cho hay về vai trò của giao thông công cộng trong giảm ùn tắc và cho biết Anh sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam. Bà cũng đánh giá cao tác động tích cực của metro Bến Thành - Suối Tiên sau khi vận hành.
Ông Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Nghị quyết 98, cho rằng đây là thời điểm thuận lợi để TPHCM phát triển TOD, hướng đến xây dựng đường sắt đô thị theo mô hình này.
Tuy nhiên, thành phố phải vượt qua nhiều thách thức như đổi mới cách làm, huy động vốn, quỹ đất hạn chế và nội địa hóa công nghệ. Ông đề xuất thành lập hội đồng phát triển đường sắt đô thị, gồm đầy đủ thành phần liên quan, do một Phó Chủ tịch UBND TPHCM phụ trách trong khoảng 10 năm.
Tương tự, ông Nguyễn Hoàng Tùng, Phó nhóm TOD, Chương trình Thành phố xanh và hạ tầng (GCIP, sáng kiến của Bộ Ngoại giao và phát triển Anh), nêu 5 nguyên tắc phát triển TOD, trong đó tập trung vào giao thông công cộng, kết nối đi bộ và xe đạp, hạn chế xe cá nhân và phát triển đất hỗn hợp mật độ cao.
TPHCM cần ưu tiên khung pháp lý cho phát triển TOD bằng cách lập cơ quan chuyên trách, gồm hội đồng phát triển và văn phòng, nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp triển khai.
Ông Tùng nhận xét, sau khi có bộ máy đầu não, thành phố sẽ tiến hành các bước quy hoạch, đề xuất, xây dựng và vận hành các dự án TOD.
Bình Dương