Theo UBND TPHCM, các đồ án như Quy hoạch mạng lưới đường sắt Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch chung TPHCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; và Quy hoạch chung TP Thủ Đức đến năm 2040 là những cơ sở pháp lý quan trọng. Vì vậy, việc điều chỉnh, bổ sung các nội dung của Đồ án Quy hoạch đường sắt cần đảm bảo tính đồng bộ, chặt chẽ với các đồ án liên quan nhằm phục vụ cho quá trình đầu tư, triển khai các công trình đường sắt trên địa bàn Thành phố.
Hệ thống các tuyến đường sắt đô thị TPHCM đã được quy hoạch. Ảnh: QUỐC HÙNG
Một trong những nội dung được TPHCM nhấn mạnh là đoạn tuyến xuyên tâm An Bình - Bình Triệu - Sài Gòn (Hòa Hưng) - Tân Kiên. Đoạn tuyến này dự kiến đi trên cao, nằm trong lộ giới các tuyến đường, mang lại thuận lợi nhất định. Tuy nhiên, Thành phố cho rằng cần đánh giá kỹ lưỡng các tác động đối với cảnh quan đô thị, số làn xe, vỉa hè, cũng như những ảnh hưởng đến hệ thống đường sắt đô thị của TPHCM.
UBND TPHCM kiến nghị Bộ GTVT yêu cầu các cơ quan chuyên môn rà soát, chứng minh tính cần thiết và đánh giá đầy đủ tác động xã hội, môi trường cũng như ảnh hưởng đến các dự án đô thị dọc tuyến.
Quy hoạch đảm bảo phù hợp với các tuyến đường sắt đang được chuẩn bị đầu tư qua địa bàn Thành phố. Ảnh: QUỐC HÙNG
Bên cạnh đó, TPHCM đề nghị Bộ GTVT cập nhật kịp thời các dự án đường sắt quốc gia đang trong giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi như tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt TPHCM - Cần Thơ, và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. UBND TPHCM lưu ý rằng các nội dung quy hoạch đường sắt đầu mối cần thống nhất về quy mô mặt cắt ngang, đảm bảo phù hợp với các tuyến đường sắt đang được chuẩn bị đầu tư qua địa bàn Thành phố. Điều này nhằm phục vụ hiệu quả công tác quản lý quỹ đất, thu hồi đất và triển khai các dự án trong tương lai.
Một vấn đề khác được UBND TPHCM nêu ra là việc thể hiện phạm vi chiếm dụng đất của các ga và trạm khách. Theo đó, các ga đầu mối chưa đầy đủ thông tin về kích thước mặt cắt ngang, chiều dài, chiều rộng hay các phương án kết nối giao thông với khu vực đô thị xung quanh. Thành phố kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đường sắt Việt Nam bổ sung các nội dung này vào hồ sơ quy hoạch để có đủ cơ sở đánh giá và góp ý chi tiết.
Ngoài ra, về Depot Long Trường và các ga đầu mối đường sắt như Thủ Thiêm, Tân Kiên, UBND TPHCM nhấn mạnh cần nghiên cứu kỹ việc bố trí vị trí các ga nhằm hạn chế tác động đến các quy hoạch đô thị hiện hành. Đặc biệt, việc thay đổi mặt cắt ngang so với các quy hoạch cũ như Quy hoạch 1556 cần được giải trình rõ, phối hợp chặt chẽ với các địa phương để đánh giá cụ thể những ảnh hưởng trong dài hạn.
TPHCM cũng đề nghị Bộ GTVT lưu ý vấn đề nghiên cứu phát triển TOD (khu đô thị định hướng giao thông công cộng) xung quanh các ga đầu mối, đảm bảo các nhà ga được quy hoạch có kết nối hiệu quả với hệ thống giao thông đô thị, phát huy tối đa hiệu quả khai thác. Để thực hiện điều này, cần sự phối hợp giữa Cục Đường sắt Việt Nam và các cơ quan chức năng của TPHCM nhằm rà soát, giải quyết các vướng mắc liên quan đến các dự án quy hoạch dọc tuyến.
Những kiến nghị của TPHCM thể hiện sự quan tâm toàn diện đến việc phát triển hệ thống đường sắt không chỉ phù hợp với quy hoạch chung, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả kết nối, phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.
QUỐC HÙNG