Phải hài hòa lợi ích
Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TPHCM tổ chức thẩm tra tờ trình của UBND TPHCM về ban hành quy định bảng giá đất lần đầu, áp dụng từ ngày 1/1/2026 trên địa bàn TPHCM.
Buổi làm việc do Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TPHCM Nguyễn Công Danh chủ trì với sự tham dự của đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, các ban của HĐND, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND TPHCM, các sở, ban ngành liên quan và kết nối trực tuyến đến 168 xã, phường, đặc khu.
Nguyên tắc xây dựng bảng giá đất là đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên.
Phát biểu tại buổi thẩm tra, ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM giải trình 9 nội dung liên quan đến tờ trình bảng giá đất, như cơ sở pháp lý, ý kiến của 168 xã phường, số tuyến đường bổ sung, thu thập thông tin giá đất, nguyên tắc xây dựng khu vực, vị trí, đề xuất xây dựng bảng giá đất, tiêu chí xây dựng giá đất giáp ranh của các địa phương, bảng giá đất thuần nông nghiệp và đất nông nghiệp xen cài khu dân cư…
Giải thích nội dung mà các đại biểu quan tâm là giá đất thuần nông nghiệp đề xuất thấp hơn nhiều so với bảng giá đất cũ của các địa phương và cơ sở để xác định giá đất nông nghiệp xen cài trong khu dân cư, ông Nguyễn Toàn Thắng cho biết, đối với đất nông nghiệp không thuộc trong khu dân cư, trong địa giới hành chính phường, giá đất được xây dựng bằng phương pháp thu nhập thông qua doanh thu và chi phí khai thác ứng với từng loại đất, khu vực và vị trí.
Theo ông Thắng, do thu nhập thuần từ hoạt động sản xuất nông nghiệp hiện nay còn thấp nên kết quả định giá theo phương pháp này cho mức giá khá thấp, phản ánh đúng khả năng sinh lợi thực tế từ nông nghiệp thuần.
“Giá đất nông nghiệp trong bảng giá đất được xác định trên cơ sở bảo đảm không thấp hơn mức giá đất nông nghiệp đã được UBND các địa phương ban hành, đồng thời phù hợp với điều kiện sử dụng đất, khả năng sinh lợi và mặt bằng giá đất phổ biến trên thị trường”, ông Thắng nói.
Đối với đất nông nghiệp trong khu dân cư, trong địa giới hành chính phường, đất nông nghiệp nằm cùng thửa đất với đất ở, qua thu thập dữ liệu giao dịch thị trường, đồng thời thông qua dữ liệu thu thập từ các quyết định phê duyệt giá đất bồi thường, giá đất được xác định bằng 10% giá đất ở tại từng tuyến đường, từng vị trí tương ứng. Đồng thời bảo đảm không thấp hơn giá đất nông nghiệp đã được các địa phương ban hành.
Ngoài ra, giá đất nông nghiệp bảo đảm không thấp hơn giá đất nông nghiệp đã được các địa phương ban hành. Việc xác định theo tỷ lệ % này nhằm phản ánh lợi thế về vị trí, điều kiện tiếp cận hạ tầng và khả năng chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong tương lai, bảo đảm sự hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người sử dụng đất.
Theo ông Thắng, đối với nội dung này đơn vị tư vấn đã thu thập 64.700 thông tin giao dịch liên quan.
Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách Nguyễn Công Danh cho rằng, cần làm rõ khi giá đất nông nghiệp giảm thì người dân được gì, môi trường đầu tư có bị ảnh hưởng không, ngân sách Nhà nước có bị thất thu không?
Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM giải trình 9 nội dung liên quan đến tờ trình bảng giá đất.
“Nguyên tắc xây dựng bảng giá đất là đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên, gồm Nhà nước - người có đất - nhà đầu tư. Bảng giá đất phải thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo quyền lợi của người dân, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư”, ông Danh nói.
Ông Nguyễn Công Danh đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM tiếp thu đầy đủ các ý kiến, rà soát kỹ những nội dung còn băn khoăn, đặc biệt là các vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân để hoàn thiện hồ sơ trình HĐND TPHCM xem xét, quyết định theo đúng quy định pháp luật và yêu cầu thực tiễn.
Đề xuất giảm mạnh
Trong tờ trình khẩn gửi UBND TPHCM về Nghị quyết ban hành quy định bảng giá đất lần đầu áp dụng từ ngày 1/1/2026 trên địa bàn TPHCM, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị giá đất nông nghiệp giảm mạnh so với dự thảo lần trước.
Cụ thể, dự thảo Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM trình hồi cuối tháng 11/2025, bảng giá đất trồng cây lâu năm tăng gần 78% so với giá cao nhất theo quyết định 79/2024 đang áp dụng. Tuy nhiên ở lần này, bảng giá đất trồng cây lâu năm chỉ tăng nhẹ so với giá đất trong quyết định 79/2024 và giảm hơn một nửa so với dự thảo lần trước.
Trong đó, khu vực 1 cao nhất là 625.000 đồng/m2, thấp nhất là 400.000 đồng/m2. Khu vực 2 giá cao nhất là 500.000 đồng/m2 và thấp nhất là 320.000 đồng/m2. Khu vực 3 giá cao nhất là 400.000 đồng/m2 và thấp nhất là 256.000 đồng/m2. Khu vực 4 giá cao nhất là 320.000 đồng/m2 và thấp nhất là 205.000 đồng/m2.
Việc xây dựng bảng giá đất áp dụng từ năm 2026, cần tuân thủ nguyên tắc thị trường, bảo đảm hài hòa lợi ích.
Đối với bảng giá đất trồng cây hằng năm (gồm đất lúa và các loại cây hằng năm khác), dự thảo lần này ở khu vực 1 giá cao nhất chỉ 500.000 đồng/m2, thấp nhất là 320.000 đồng/m2. Khu vực 2 giá cao nhất là 400.000 đồng/m2, thấp nhất là 256.000 đồng/m2. Khu vực 3 giá cao nhất là 320.000 đồng/m2 và thấp nhất là 205.000 đồng/m2. Khu vực 4 giá cao nhất là 205.000 đồng/m2, thấp nhất là 164.000 đồng/m2.
Tuy nhiên, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường kiến nghị tăng giá đất nông nghiệp theo Nghị quyết 254/2025 của Quốc hội. Theo Viện này, xét về nguyên tắc xây dựng bảng giá đất áp dụng từ năm 2026, cần tuân thủ nguyên tắc thị trường, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước và người dân. Việc ấn định giá đất nông nghiệp ở mức thấp trong bảng giá đất mới sẽ không bảo đảm được sự hài hòa lợi ích, gây thiệt hại cho người dân khi thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.
Trên thực tế, giá đất nông nghiệp theo nguyên tắc thị trường thường đạt khoảng 70% giá đất ở trong giao dịch chuyển nhượng. Vì vậy, cần làm rõ trách nhiệm, lộ trình, thời gian thực hiện và kết quả cụ thể, nhằm bảo đảm công bằng xã hội.
Duy Quang