Bất ngờ với văn bản “lạ”
Đầu tháng 10/2025, doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Tân Tạo (TPHCM) bất ngờ nhận được Thông báo số 37/TB-ITACO25 do Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (Itaco) phát hành. Văn bản này yêu cầu toàn bộ doanh nghiệp trong khu phải chấm dứt hợp đồng thu gom rác với các đơn vị bên ngoài, đồng thời chỉ được ký hợp đồng với Công ty TNHH Khai thác Dịch vụ – Kinh doanh Văn phòng và Nhà xưởng Tân Tạo (Taserco) – một đơn vị thành viên của Itaco.
Thông báo của Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo.
Thông báo còn nêu rõ: “Kể từ ngày 31/10/2025, lực lượng an ninh trật tự sẽ không cho phép xe thu gom rác của đơn vị khác hoạt động trong khu công nghiệp".
Quy định này lập tức gây phản ứng dữ dội. Nhiều doanh nghiệp cho rằng chủ đầu tư hạ tầng đang tự cho mình quyền quản lý thay cơ quan chức năng, can thiệp vào hoạt động hợp pháp của doanh nghiệp khác và vi phạm nghiêm trọng Luật Cạnh tranh, Luật Doanh nghiệp và Luật Bảo vệ môi trường.
Đứng trước nguy cơ quyền lợi hợp pháp bị xâm hại, một đơn vị có đầy đủ giấy phép hành nghề, nhiều năm cung cấp dịch vụ thu gom rác cho các doanh nghiệp tại KCN Tân Tạo đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng cho rằng, công ty đang thực hiện thu gom - vận chuyển rác theo đúng quy định, nộp đầy đủ các khoản phí, thuế, bảo hiểm, và tuân thủ quy chuẩn môi trường nên thông báo của chủ đầu tư hạ tầng KCN Tân Tạo có dấu hiệu vi phạm pháp luật và cần làm rõ căn cứ pháp lý của “quyền độc quyền” này.
Trao đổi với phóng viên, luật sư Trần Minh Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Gia Đình - Đoàn Luật sư TPHCM cho rằng, xét dưới góc độ Luật Cạnh tranh, trong trường hợp Itaco nắm vị trí thống lĩnh thị trường về cung cấp hạ tầng hoặc dịch vụ trong khu công nghiệp, việc ép buộc doanh nghiệp phải ký hợp đồng với một đơn vị duy nhất có thể được xem là lạm dụng vị trí thống lĩnh, vi phạm Điều 27 của Luật này.
“Hành vi áp đặt điều kiện thương mại bất hợp lý, ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia thị trường hay kiểm soát dịch vụ nội bộ đều là những dấu hiệu hạn chế cạnh tranh bị cấm”, ông Hùng nhấn mạnh.
Về góc độ Luật Doanh nghiệp, luật sư Hùng cho biết, pháp luật cho phép mọi doanh nghiệp được tự do kinh doanh và tự do ký kết hợp đồng. Chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp như Itaco chỉ được quản lý trong phạm vi hợp đồng thuê đất hoặc dịch vụ đã ký.
“Nếu Itaco tự ý ban hành văn bản buộc doanh nghiệp thứ cấp phải sử dụng dịch vụ do mình chỉ định mà không có căn cứ pháp lý hoặc hợp đồng, thì đây là hành vi vượt quá thẩm quyền quản lý và có thể xâm phạm quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp trong khu”, ông Hùng phân tích.
“Trong trường hợp Itaco với tư cách là chủ đầu tư hạ tầng KCN Tân Tạo và ban hành văn bản có nội dung hạn chế, cản trở hoặc gây bất lợi cho các doanh nghiệp đang hoạt động trong khu. Ví dụ như áp đặt điều kiện giao dịch, gây khó khăn trong việc cấp điện, nước, xử lý chất thải, hoặc buộc doanh nghiệp phải sử dụng dịch vụ độc quyền của Itaco, thì hành vi này có thể bị xem là vi phạm pháp luật về cạnh tranh, doanh nghiệp và bảo vệ môi trường”- luật sư Hùng phân tích.
Thông báo của chủ đầu tư là “không phù hợp với quy định”
Liên quan đến vụ việc này, bà Nguyễn Võ Minh Thư - Phó trưởng Ban Quản lý các khu chế xuất khu công nghiệp TPHCM cho biết, vừa qua ban đã tiếp nhận phản ánh của một doanh nghiệp hoạt động trong Khu công nghiệp Tân Tạo (phường Tân Tạo) về nội dung Thông báo số 37 ngày 1/10/2025 của công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (Itaco).
Về vấn đề này, bà Thư cho biết, Ban đã có văn bản số 2824 ngày 21/10/2025 gửi đến các bên liên quan để phản hồi và hướng dẫn thực hiện.
“Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Bảo vệ môi trường và Luật Cạnh tranh, chủ đầu tư khu công nghiệp không được quyền chỉ định một đơn vị duy nhất thực hiện dịch vụ thu gom rác trong khu. Việc Itaco ra Thông báo số 37 là không phù hợp với quy định”- bà Nguyễn Võ Minh Thư khẳng định.
Bà Thư cho biết thêm, hiện nay các doanh nghiệp trong khu công nghiệp có quyền tự do lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ theo cơ chế cạnh tranh bình đẳng, bao gồm cả việc chọn nhà thu gom rác thải sinh hoạt và công nghiệp thông thường.
“Ban Quản lý đã yêu cầu Itaco không thực hiện nội dung trong Thông báo số 37, đồng thời không được ngăn cản hoạt động của các đơn vị thu gom rác đã ký hợp đồng hợp pháp với doanh nghiệp trong khu”- bà Thư thông tin.
Khu Công nghiệp Tân Tạo. Ảnh: Hữu Huy
Tuy nhiên, đại diện Ban Quản lý các khu chế xuất khu công nghiệp TPHCM cũng nhấn mạnh, các đơn vị thu gom rác phải đáp ứng đầy đủ quy chuẩn môi trường khi hoạt động trong khu công nghiệp.
“Các phương tiện, thiết bị phải đảm bảo kỹ thuật, không để rơi vãi chất thải rắn, phát tán bụi hoặc mùi hôi gây ảnh hưởng đến môi trường. Khi vận chuyển đến trạm trung chuyển hoặc điểm tập kết phải tuân thủ quy định về vệ sinh, mỹ quan và an toàn môi trường”, bà Thư cho biết thêm.
Do đó, Ban Quản lý cũng yêu cầu Công ty Itaco phối hợp với các đơn vị dịch vụ thu gom rác để thống nhất phương án thu gom, để đảm bảo vấn đề về môi trường, đồng thời đảm bảo hài hòa lợi ích hợp tác giữa các bên.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát việc thu gom rác trong Khu công nghiệp Tân Tạo để đảm bảo ổn định hoạt động sản xuất và môi trường của doanh nghiệp trong khu”- bà Thư nói.
Hữu Huy