Tiến độ thi công cầm chừng
Dự án nút giao thông An Phú gồm nhiều hạng mục như cầu vượt, hầm chui, đường dẫn, hệ thống chiếu sáng, cây xanh... với hơn 20 gói thầu xây lắp và phụ trợ. Đây là một trong những công trình giao thông trọng điểm của thành phố, với tổng mức đầu tư hơn 3.400 tỷ đồng. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào cuối năm nay và đồng bộ với tiến độ nhiều dự án hạ tầng khác, đặc biệt là tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, Vành đai 3 kết nối sân bay Long Thành... Tuy nhiên, ghi nhận của PV Báo SGGP những ngày gần đây tại nhiều hạng mục, công trường đang thi công cầm chừng; có thời điểm, dù trong giờ hành chính nhưng công trường vẫn im ắng!
Thi công cầm chừng trên công trường nút giao thông An Phú. Ảnh: QUỐC HÙNG
Theo chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (Ban Giao thông), đến nay, dự án đã triển khai 13/18 gói thầu xây lắp trên phạm vi đã giải phóng mặt bằng. Một số hạng mục như cầu Bà Dạt, cầu Giồng Ông Tố, hầm chui HC1-01 đã cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, tổng sản lượng toàn dự án mới đạt khoảng 70%. Cụ thể: hầm chui HC1-02 (gói XL6) khởi công từ tháng 3-2023, khối lượng đạt khoảng 75%, dự kiến hoàn thành 30-4-2026, chậm tới 19 tháng; cầu vượt N2 (gói XL11) khởi công tháng 1-2024, hiện đạt khoảng 60%, dự kiến hoàn thành cuối năm nay; cầu vượt N1.1 và N1.3 (gói XL12) mới đạt khoảng 25%, tiến độ rất chậm; cầu vượt N3 và N4 (gói XL10) đạt hơn 30%, dự kiến hoàn thành 30-6-2026. Các gói thầu khác như tháp trung tâm, chiếu sáng, cây xanh… vẫn đang lập thiết kế kỹ thuật, chưa thể khởi công. Với tình hình này, theo Ban Giao thông, toàn bộ dự án sẽ phải lùi đến 31-12-2026, tức chậm 12 tháng so với kế hoạch đã cam kết. Riêng gói thầu hầm chui HC1-02, vốn dự kiến xong vào tháng 9-2024 nhưng có thể phải đến tận tháng 4-2026 mới hoàn tất, tức chậm tới 19 tháng.
Xem xét loại nhà thầu thiếu năng lực
Theo Ban Giao thông, nguyên nhân thi công dự án chậm do nút giao thông An Phú nằm giữa khu vực có lưu lượng xe lớn, vừa thi công vừa phải đảm bảo giao thông thông suốt, nên năng suất thấp. Việc di dời hạ tầng kỹ thuật như điện, cấp thoát nước, viễn thông kéo dài, mất nhiều thời gian hơn dự kiến. Đặc biệt, dự án còn vướng 22.012m2 đất thuộc khu đô thị An Phú, ảnh hưởng trực tiếp đến nhánh cầu N1.2 và mở rộng đường Lương Định Của.
Tuy nhiên, mới đây, sau khi tổ chức kiểm tra tiến độ thi công dự án, Sở Xây dựng TPHCM cho rằng, các lý do mà Ban Giao thông đưa ra chỉ phản ánh một phần nguyên nhân. Thực tế, nhiều yếu tố đã được dự báo ngay từ khi lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lựa chọn nhà thầu. Nguyên nhân chậm là do nhà thầu không huy động đủ nhân lực, vật tư, thiết bị trong quá trình thi công nhiều giai đoạn, sản lượng thi công tăng rất thấp (nhánh hầm chui HC1-0, trong 6 tháng cuối năm 2024 chỉ tăng 4% và 6 tháng đầu 2025 tăng 16%; nhánh hầm chui HC1-02, trong 6 tháng cuối năm 2024 tăng 8%, 6 tháng đầu 2025 chỉ tăng 4%). Riêng gói XL5 (hầm chui HC1-01) có tới 5 nhà thầu liên danh, song vẫn nhiều lần trễ hạn. Sở Xây dựng cho biết, việc thi công “ầu ơ ví dầu” là do Ban Giao thông, với tư cách là chủ đầu tư, nhưng không có biện pháp đủ mạnh đối với các nhà thầu chậm trễ; chưa kịp thời dự báo nguy cơ kéo dài dự án dẫn đến việc nhiều gói thầu phải xin gia hạn giấy phép thi công nhiều lần. Hầu hết các gói thầu đều có 2-3 nhà thầu liên danh, công tác phối hợp, trách nhiệm không rõ ràng.
Trước tình hình nói trên, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TPHCM yêu cầu Ban Giao thông rà soát, đánh giá toàn bộ nhà thầu, xử lý nghiêm đơn vị chậm tiến độ, thậm chí xem xét loại khỏi dự án. Ban Giao thông phải lập tiến độ chi tiết cho từng hạng mục, yêu cầu nhà thầu thi công 3 ca, 4 kíp để bù khối lượng đã chậm; khẩn trương hoàn tất hồ sơ kỹ thuật cho các hạng mục phụ trợ (mặt bằng, chiếu sáng, cây xanh…) để triển khai đồng bộ.
Rà soát, đánh giá lại toàn bộ nhà thầu thi công
UBND TPHCM vừa có văn bản chỉ đạo về việc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án Xây dựng nút giao thông An Phú. Cụ thể, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM khẩn trương kiểm tra, rà soát và đánh giá toàn bộ nhà thầu thi công. Từ đó tiến hành siết chặt quản lý, kiên quyết áp dụng chế tài với nhà thầu yếu kém: điều chuyển khối lượng, thay thế nhân sự, đánh giá năng lực, cập nhật thông tin lên Hệ thống đấu thầu quốc gia, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tạm ứng... Trường hợp vi phạm cam kết, nhà thầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ đầu tư. Toàn bộ công trình phải hoàn thành, đưa vào khai thác trước ngày 31-12-2025; trong trường hợp chậm trễ phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND TPHCM.
QUỐC HÙNG