'Trả lại' sự trong lành cho người dân (Bài 2): Có là 'bài toán khó'?

3 giờ trướcBài gốc

Lao động làm việc tại các cơ sở đá mỹ nghệ phường An Hưng (TP Thanh Hóa).

1. 826 cơ sở đang hoạt động trong đô thị, khu dân cư gây ô nhiễm môi trường và có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường thì có tới 342 cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm. Trong đó, ảnh hưởng lớn nhất là các cơ sở chăn nuôi lợn. Thực tế, vẫn còn nhiều hạn chế tại các cơ sở này. Trong quá trình chăn nuôi, các trang trại chưa vận hành thường xuyên hệ thống phun sương để giảm phát tán mùi hôi. Việc vệ sinh trong chuồng nuôi và các ao lắng, ao sinh học còn ít nên nước thải và khí thải chưa được xử lý bảo đảm...

Trước đó, tại một số địa phương đã có những cơ sở phải dừng hoạt động do tác động môi trường. Thực hiện Đề án, trong giai đoạn 2028-2030, huyện Hoằng Hóa có 3 cơ sở chăn nuôi lợn thuộc đối tượng phải di dời. Nếu không thể thực hiện di dời thì phải dừng hoạt động hoặc chuyển đổi ngành nghề. Trong 3 cơ sở thì trang trại của ông Nguyễn Đức Kiên ở thôn Cẩm Lũ, xã Hoằng Sơn, vào năm 2026 là thời điểm hết hạn thuê đất. Trang trại này có diện tích hơn 2ha và hiện đang nuôi 1.500 con lợn thịt. “Gia đình cũng đã bàn bạc, thống nhất, sang năm cơ sở dừng hoạt động, trả lại đất”, ông Kiên cho hay.

Về phía chính quyền, Chủ tịch UBND xã Hoàng Sơn ông Lê Hùng Tuyên đã thẳng thắn nói rõ: “Nếu gia đình có nhu cầu thuê lại thì phải chuyển đổi mục đích. Xã không khuyến khích chăn nuôi. Không chỉ trang trại mà cả gia trại, nếu để phát triển kinh tế mà ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì nên dừng sản xuất”.

Tất nhiên, rồi cũng sẽ phải có những tính toán, kế hoạch, đúng ra đó là một “bước ngoặt” bởi khi thực hiện Đề án đồng nghĩa các cơ sở buộc phải có sự thay đổi. Nhưng thay đổi thế nào cho phù hợp là cả vấn đề, vì đằng sau câu chuyện phát triển kinh tế là sự ảnh hưởng đến môi trường nhưng phát triển kinh tế cũng chính là lo miếng cơm manh áo cho người lao động...

2. Di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư, đô thị thực tế là bài toán khó cho các địa phương. Dời nơi cũ đến nơi mới nhưng khó nhất vẫn là vấn đề quỹ đất. Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Thái (Hoằng Hóa) là ông Hoàng Văn Đông đã từng chia sẻ, rằng: “Đất thuê mà đến hạn thì đề nghị không gia hạn mà chỉ chuyển đổi mô hình. Không thể di dời vì địa phương đã quy hoạch đô thị nên không còn quy hoạch trang trại”.

Sản xuất bánh, bún phở trên địa bàn phường Đông Hương (TP Thanh Hóa).

Còn theo ông Trương Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Đông Hương (TP Thanh Hóa) thì trên địa bàn có hơn 20 hộ gia đình làm bún, bánh phở. Về vấn đề di dời, nhiều hộ bày tỏ mong muốn đến nơi mới để thuận lợi hơn cho sản xuất nhưng bài toán quỹ đất lại là trăn trở của địa phương. “Quy hoạch khu làm nghề bún, bánh phở là cần thiết. Hiện nước thải sản xuất tại các hộ phần lớn chưa qua xử lý,... rất ảnh hưởng đến môi trường. Tuy nhiên, để có vị trí tiếp nhận phù hợp là cả vấn đề”, ông Dũng nói.

Nếu chăn nuôi gia súc, gia cầm dẫn đầu về số cơ sở gây ô nhiễm môi trường, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư, đô thị thì các cơ sở chế biến đá xẻ, đá ốp lát đứng ở vị trí số 2 với 190 cơ sở. Đối với các cơ sở này cũng đặt ra nhiều khó khăn trong vấn đề di dời, đặc biệt càng khó hơn với làng nghề, nghề truyền thống... Tại phường An Hưng (TP Thanh Hóa), năm 2024, nghề truyền thống chế tác đá mỹ nghệ làng Nhồi phố Tây Sơn được công nhận. Hiện trên địa bàn phường có khoảng 60 hộ tham gia làm nghề. Tuy nhiên, như chia sẻ của ông Nguyễn Đình Lợi, Phó Chủ tịch UBND phường An Hưng, thì: “Ô nhiễm tiếng ồn, bụi bặm từ các cơ sở sản xuất đã diễn ra nhiều năm nay nhưng vì chưa xây dựng được khu sản xuất tập trung nên rất khó xử lý về công tác môi trường”.

Còn nhớ, cách đây 17 năm, các hộ sản xuất ở làng nghề đúc đồng Trà Đông, xã Thiệu Trung (Thiệu Hóa) đã di dời ra cụm làng nghề đúc đồng Trà Đông sau nhiều cố gắng, nỗ lực của địa phương cũng như người dân. Việc di dời có ý nghĩa quan trọng bởi không chỉ bảo vệ môi trường, tránh tác động xấu về tiếng ồn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống trong khu dân cư mà còn tạo điều kiện để các hộ mở rộng quy mô, tập trung sản xuất và xây dựng thương hiệu sản phẩm...

Theo Đề án, việc di dời phải kết hợp đổi mới máy móc, thiết bị, công nghệ, tiết kiệm năng lượng, bảo đảm vấn đề môi trường nhằm tránh việc di dời cơ sở sản xuất gây ô nhiễm từ nơi này đến nơi khác. Địa điểm tiếp nhận các cơ sở di dời là các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu sản xuất tập trung cùng địa bàn hoặc địa bàn lân cận, bảo đảm ngành nghề phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt hoặc các vị trí mới được cấp có thẩm quyền thống nhất chủ trương thực hiện dự án. Tuy nhiên, vị trí tiếp nhận liệu có khả thi?

Bài và ảnh: Bằng An

Nguồn Thanh Hóa : https://vhds.baothanhhoa.vn/tra-lai-su-trong-lanh-cho-nguoi-dan-bai-2-nbsp-co-la-bai-toan-kho-35829.htm