Trách nhiệm của doanh nghiệp trong xử lý rác thải bao bì để giảm thiểu phát thải khí mê-tan

một giờ trướcBài gốc

Trong đời sống hiện đại, sản phẩm chúng ta tiêu dùng hàng ngày đi kèm với vô số loại bao bì: chai nhựa, túi nilon, hộp giấy, lon kim loại... Những vật dụng này giúp bảo quản sản phẩm và tiện lợi cho người dùng, nhưng cũng chính là nguyên nhân gây ra khối lượng rác thải khổng lồ.

Bao bì – “gánh nặng” sau tiêu dùng

Khi bị vứt bỏ và xử lý không đúng cách, nhiều loại bao bì có thể gây ô nhiễm đất, nước, không khí. Đặc biệt, rác thải hữu cơ trong bao bì, nếu bị chôn lấp, sẽ phân hủy sinh ra khí mê-tan, loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp hàng chục lần CO₂ và là tác nhân chủ đạo làm Trái Đất nóng lên, kéo theo các hiện tượng biến đổi khí hậu như hạn hán, lũ lụt, bão lốc. Vì vậy, trách nhiệm của doanh nghiệp trong quản lý rác thải và bao bì sản phẩm ngày càng trở thành một yêu cầu bắt buộc, không chỉ vì lợi ích môi trường mà còn để xây dựng hình ảnh bền vững.

Khi bị vứt bỏ và xử lý không đúng cách, nhiều loại bao bì có thể gây ô nhiễm đất, nước, không khí. (Nguồn ảnh: Europarl)

Theo các nghiên cứu, bao bì chiếm khoảng 30 đến 40% tổng lượng rác thải rắn sinh hoạt tại nhiều đô thị. Túi nilon, hộp xốp hay chai nhựa có thời gian phân hủy hàng trăm năm, trong khi rác hữu cơ từ bao bì thực phẩm lại nhanh chóng phân rã trong điều kiện yếm khí tại bãi rác, tạo ra lượng lớn khí mê-tan. Đây chính là nguyên nhân khiến việc quản lý bao bì sau tiêu dùng trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với công tác bảo vệ môi trường.

Nếu chỉ trông chờ vào hệ thống thu gom rác thông thường, lượng bao bì bỏ đi sẽ tiếp tục tăng, gây áp lực nặng nề cho bãi chôn lấp. Do đó, tại nhiều quốc gia thì doanh nghiệp, đơn vị trực tiếp sản xuất và đưa bao bì ra thị trường phải có trách nhiệm quay vòng và xử lý.

Doanh nghiệp chung tay cùng cộng đồng

Nhiều quốc gia đã áp dụng mô hình trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), theo đó doanh nghiệp phải thu hồi và tái chế bao bì sau khi sản phẩm đã tiêu thụ. Ở Việt Nam, quy định về EPR đã được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường 2020, yêu cầu các doanh nghiệp đóng góp kinh phí hoặc trực tiếp tổ chức thu gom, tái chế. Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã có bước đi tích cực. Các hãng đồ uống triển khai chương trình thu hồi chai nhựa PET; một số công ty thực phẩm hợp tác với siêu thị để đặt điểm thu gom bao bì. Ngành hàng tiêu dùng nhanh cũng đang chuyển dần sang bao bì giấy, bao bì phân hủy sinh học. Đây là những giải pháp không chỉ giảm lượng rác thải chôn lấp, mà còn hạn chế phát sinh khí mê-tan từ rác hữu cơ lẫn tạp trong bao bì.

Ở Việt Nam, quy định về doanh nghiệp thu hồi và tái chế bao bì đã được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường 2020. (Nguồn ảnh: productsofchange)

Điểm sáng là xu hướng “xanh hóa” sản phẩm ngày càng trở thành lựa chọn chiến lược. Bao bì tái chế từ nhựa đã qua sử dụng (PCR – Post-consumer recycled) hay bao bì có thể phân hủy sinh học được các doanh nghiệp nghiên cứu, áp dụng. Một chai nước khoáng làm từ 50% nhựa tái chế chẳng những giúp giảm áp lực tài nguyên mà còn góp phần xây dựng hình ảnh thân thiện cho thương hiệu. Ngoài ra, việc khuyến khích người tiêu dùng tái sử dụng túi, chai, hộp nhiều lần cũng là cách hiệu quả để kéo dài vòng đời bao bì, giảm đáng kể lượng rác phải đem chôn lấp.

Xử lý rác thải bao bì không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp, mà còn cần sự đồng hành của người tiêu dùng và cơ quan quản lý. Người dân phân loại đúng cách, cơ quan quản lý tạo cơ chế minh bạch, còn doanh nghiệp triển khai thu hồi và tái chế hiệu quả. Khi các mắt xích này vận hành trơn tru, vòng đời của bao bì sẽ được kéo dài thay vì kết thúc ở bãi rác, nơi chúng có thể trở thành “nguồn” phát thải khí mê-tan nguy hiểm.

Tương lai xanh, sạch, bền vững chỉ có thể đạt được khi doanh nghiệp thực sự coi trách nhiệm môi trường là một phần trong chiến lược phát triển của mình. Và bao bì - thứ tưởng chừng nhỏ bé lại chính là “chìa khóa” mở ra thay đổi lớn cho môi trường.

Mỗi năm, Việt Nam thải ra khoảng 3,9 triệu tấn nhựa, trong đó phần lớn là bao bì dùng một lần.Khoảng 70% rác thải nhựa chưa được tái chế, chủ yếu bị chôn lấp hoặc thải ra môi trường.Rác hữu cơ lẫn trong bao bì khi phân hủy có thể phát sinh 25 - 30% lượng khí mê-tan từ bãi chôn lấp.

Xuân Phúc

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/trach-nhiem-cua-doanh-nghiep-trong-xu-ly-rac-thai-bao-bi-de-giam-thieu-phat-thai-khi-me-tan-423095.html