Trách nhiệm không của riêng ai

3 giờ trướcBài gốc

Hai em học sinh Trường THPT Đặng Thai Mai (xã Quảng Bình, tỉnh Thanh Hóa) xô xát bằng hung khí, khiến 1 em bị tử vong (Ảnh: Cắt từ video người dân cung cấp)

Từ những mâu thuẫn nhỏ nhặt nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng, câu chuyện giáo dục hôm nay không còn là trách nhiệm riêng của nhà trường, mà là bài toán chung của cả gia đình và xã hội. Khi sợi dây gắn kết giữa thầy cô - phụ huynh - học sinh được siết chặt, khi mỗi người lớn làm đúng với vai trò “người dẫn đường”, trường học mới thực sự trở về với ý nghĩa nguyên bản của nó: Nơi gieo mầm tri thức và nhân cách.

Nỗi lo từ những vụ việc đau lòng

Theo Sở GD&ĐT Thanh Hóa, dù công tác xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh đã được chú trọng trong thời gian qua, nhưng bạo lực học đường vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Từ đầu năm 2025 đến ngày 3.11, trên toàn tỉnh đã xảy ra 9 vụ việc nghiêm trọng, đặc biệt chỉ trong 2 tháng đầu năm học 2025-2026 đã có hai vụ bạo lực dẫn đến hậu quả đặc biệt nặng nề: Một học sinh tử vong và một trường hợp đang nguy kịch.

Các vụ việc trải rộng trên nhiều địa bàn, từ THPT Nông Cống 2, THCS Mậu Lâm (Như Thanh) đến THPT Hoằng Hóa 2, Quảng Xương 4, Thạch Thành 1, Nguyễn Quán Nho, THCS Ban Công (Bá Thước), THPT Đặng Thai Mai, Trường Cao đẳng Nông nghiệp Thanh Hóa... Điều đáng nói, nhiều vụ việc không chỉ dừng lại ở xô xát thông thường, mà đã xuất hiện hung khí như dao bấm, mũ bảo hiểm, tuýp sắt, khiến tính chất ngày càng nguy hiểm và khó lường.

Phần lớn các vụ bạo lực bắt nguồn từ những mâu thuẫn rất nhỏ nhặt: Va chạm trong giờ học, trêu chọc, cãi nhau trên mạng. Tuy nhiên, điều khiến xã hội lo ngại là thái độ thờ ơ, vô cảm của những người chứng kiến, họ thản nhiên đứng xem, chỉ trỏ, cười cợt, quay clip, mà hầu như không ai can ngăn, khiến hậu quả càng thêm nghiêm trọng.

Những vụ việc liên tiếp chỉ trong thời gian ngắn làm dư luận bàng hoàng, rúng động, nhiều phụ huynh hoang mang khi gửi con đến trường. Không chỉ gây tổn thương thể chất và tinh thần cho học sinh, bạo lực học đường còn làm suy giảm niềm tin xã hội, ảnh hưởng đến hình ảnh và kỷ cương trường học, nơi đáng lẽ phải là không gian giáo dục, nuôi dưỡng nhân cách.

Không thể để học sinh “lạc lối”

Sở GD&ĐT Thanh Hóa chỉ ra, có nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan dẫn đến tình trạng đáng lo ngại này. Về chủ quan, một bộ phận học sinh thiếu nhận thức về hậu quả của bạo lực, kỹ năng ứng xử yếu, dễ bị kích động. Không ít em chịu ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội, trò chơi và phim ảnh không lành mạnh, dẫn đến hành vi bắt chước, lệch chuẩn. Bên cạnh đó, một số giáo viên, cán bộ nhà trường còn thiếu kỹ năng phát hiện sớm dấu hiệu bạo lực, chưa thực sự sâu sát, khiến các mâu thuẫn nhỏ có cơ hội “bùng phát” thành xung đột nghiêm trọng.

Về khách quan, tâm lý lứa tuổi vị thành niên vốn thất thường, thích thể hiện bản thân, trong khi công tác phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội đôi lúc chưa hiệu quả. Nhiều phụ huynh bận mưu sinh, thiếu thời gian quan tâm, giáo dục con cái, khiến trẻ thiếu điểm tựa tinh thần và kỹ năng kiểm soát cảm xúc.

Để ngăn chặn tình trạng này, ngành giáo dục Thanh Hóa đã đưa ra 8 nhóm giải pháp toàn diện, hướng tới mục tiêu xây dựng trường học thật sự an toàn - thân thiện - nhân văn. Trước hết, tuyên truyền - giáo dục - phòng ngừa được xem là “lá chắn đầu tiên”. Các cơ sở giáo dục được yêu cầu đẩy mạnh giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, giúp học sinh biết kiểm soát cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn tích cực.

Song song đó, đường dây nóng về bạo lực học đường sẽ được thiết lập để tiếp nhận, xử lý kịp thời thông tin. Mọi vụ việc phải báo cáo nhanh về Sở GD&ĐT, nếu để xảy ra mà không báo cáo, người đứng đầu đơn vị phải chịu trách nhiệm.

Một trong những điểm nhấn quan trọng là việc nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên trong công tác phòng, chống bạo lực học đường. Các nội dung giáo dục phòng chống bạo lực sẽ được tích hợp vào môn học và hoạt động ngoại khóa, đồng thời phát huy vai trò tham vấn tâm lý học đường, nơi học sinh có thể chia sẻ, được hỗ trợ kịp thời trước khi xảy ra hành vi bạo lực.

Sở cũng yêu cầu các trường đầu tư cơ sở vật chất, phòng tư vấn tâm lý đạt chuẩn, tổ chức bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên phụ trách tư vấn, bởi trên thực tế, nhiều trường hiện nay chưa có nhân sự chuyên trách được đào tạo bài bản.

Ngoài ra, việc phát huy vai trò giáo viên chủ nhiệm, Đoàn - Đội trong nắm bắt tâm lý, theo dõi học sinh, đặc biệt những em có biểu hiện mâu thuẫn, bỏ học, nghiện game... là vô cùng cần thiết. Các nhà trường sẽ phối hợp chặt chẽ với công an địa phương để kiểm tra, ngăn chặn việc mang vật dụng nguy hiểm vào trường học. Đồng thời, phụ huynh cần đồng hành cùng giáo viên, thường xuyên trao đổi, nắm bắt thông tin bạn bè, sinh hoạt ngoài giờ của con.

Bạo lực học đường không chỉ là chuyện riêng của ngành giáo dục mà là vấn đề xã hội. Mỗi vụ việc đau lòng là lời nhắc nhở rằng: Giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn phải bồi dưỡng nhân cách và cảm xúc cho thế hệ trẻ. Muốn trường học thật sự là “vùng an toàn”, cần sự vào cuộc đồng bộ: Nhà trường tạo môi trường thân thiện, gia đình gần gũi con em mình, học sinh được trang bị kỹ năng sống và xã hội chung tay giám sát, định hướng.

Khi những giá trị nhân văn được khơi dậy, mỗi học sinh biết yêu thương, tôn trọng lẫn nhau, thì bạo lực học đường mới có thể chấm dứt và tiếng trống trường mới thực sự vang lên trong bình yên.

NGUYỄN LINH

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/trach-nhiem-khong-cua-rieng-ai-179727.html