Trái đất đang hình thành một đại dương hoàn toàn mới?

4 giờ trướcBài gốc

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà địa chất đã theo dõi sự phát triển của hệ thống rạn nứt Đông Phi (East African Rift System – EARS). Và mới đây, một nghiên cứu mới của Đại học Keele (Anh) công bố trên Tạp chí Khoa học Trái đất châu Phi đã chỉ ra rằng, châu lục này đang bị tách dần thành hai mảng và quá trình đó đã bắt đầu từ hàng chục triệu năm nay.

Các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu từ tính thu thập từ những năm 1968-1969 bằng các thiết bị hàng không. Nhờ đó, họ đã tái dựng được quá trình phân tách giữa châu Phi và bán đảo Arab - hai mảnh ghép từng khớp với nhau như trò xếp hình khổng lồ của địa cầu cổ đại.

Khu vực được các nhà khoa học nghiên cứu là Afar - nơi Biển Đỏ gặp Vịnh Aden. Ảnh: Tạp chí Khoa học Trái đất châu Phi

Cụ thể, sự tách mảng được thúc đẩy bởi hoạt động địa chất bao gồm núi lửa và những cơn rung chấn dọc theo đới tách giãn Đông Phi. Hệ thống kéo dài hơn 6.400km, trung bình rộng 50-60km, chạy từ Jordan qua Ethiopia xuống Mozambique. Nhiều khu vực tại Ethiopia và Kenya từng xuất hiện các vết nứt khổng lồ do hoạt động kiến tạo bên dưới. Hồi năm 2005, một khe nứt dài 56km đã hình thành ở vùng Afar của Ethiopia chỉ trong vòng ba tuần, theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA).

Các nhà khoa học thuộc Đại học Keele dự đoán, vết tách sẽ tiếp tục kéo dài, chia đôi những hồ nước khổng lồ như hồ Malawi và hồ Turkana - nơi được xem là điểm nóng của tiến trình đặc biệt này. Cuối cùng, châu Phi sẽ không còn là một khối thống nhất. Phần Tây lớn hơn sẽ bao gồm hầu hết các quốc gia như Ai Cập, Algeria, Nigeria, Ghana hay Namibia. Phần Đông nhỏ hơn sẽ gồm Somalia, Kenya, Tanzania, Mozambique và một phần lớn Ethiopia.

Theo Hiệp hội Địa chất London (Anh), khi quá trình tách giãn tiếp diễn, thung lũng tách giãn sẽ dần chìm xuống, đến lúc nào đó nước biển sẽ có thể tràn vào, nhưng có thể phải mất từ 5 - 10 triệu năm. Điều này tương tự như cách Biển Đỏ đã hình thành từ quá trình tách rạn trước đây.

Các nhà nghiên cứu lưu ý, không phải mọi quá trình rạn nứt đều dẫn tới đại dương mới. Bài phân tích trên Phys.org chỉ ra rằng một số rạn nứt có thể thất bại do lực kiến tạo không đủ mạnh. Tuy vậy, các chỉ số đo đạc tại Đông Phi hiện nay cho thấy xu hướng tách rời là liên tục và đáng kể.

Kim Ngọc

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/the-gioi-24h/trai-dat-dang-hinh-thanh-mot-dai-duong-hoan-toan-moi--i788980/