Chưa đầy một tháng sau khi Hà Nội thí điểm xe đạp điện công cộng, những chiếc xe gọn nhẹ, vận hành êm ái, không tiếng ồn, không khí thải nhanh chóng thu hút sự quan tâm của người dân, đặc biệt là giới trẻ, người làm việc văn phòng và khách du lịch... Với 130 vị trí trạm xe trong khu vực Vành đai 1, mỗi điểm được bố trí từ 15 đến 20 chiếc xe đạp điện, đến nay toàn thành phố đã có hơn 500 chiếc xe đạp điện công cộng gần bến xe, ga tàu, thuận tiện cho người dân.
Lo ngại xe máy xăng sắp bị cấm theo khung giờ vào Vành đai 1, anh Trần Trung Dũng, phường Láng, lựa chọn xe đạp điện công cộng làm giải pháp thay thế. Nhà và nơi làm việc đều gần trạm xe, với chi phí 20.000 đồng cho 30 phút di chuyển, anh cho rằng vừa tiết kiệm, vừa thân thiện môi trường.
Anh Dũng chia sẻ: "Ở gần nhà tôi có nhiều trạm xe đạp điện nên tôi muốn thử. Trên các nền tảng truyền thông cũng khuyến khích đi xe điện để bảo vệ môi trường, vì thế tôi sẽ sử dụng thường xuyên".
Các trạm xe được bố trí kết nối trực tiếp với bến xe buýt và các tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội, giúp người dân ngoại thành di chuyển thuận lợi vào trung tâm.
Chị Vương Thị Hoa, xã Hoài Đức, Hà Nội cho biết: "Từ tháng 7/2026, một số tuyến đường sẽ hạn chế xe máy xăng. Sử dụng phương tiện này rất thuận lợi, không phải chờ đợi lâu, có thể trả xe tại trạm gần nhất".
Người dân có thể thuê xe theo các gói: 15 phút giá 10.000 đồng; 30 phút 20.000 đồng; 60 phút 35.000 đồng.
Xe có tầm hoạt động khoảng 90 km, tốc độ tối đa 25 km/giờ, tải trọng 130 kg, trang bị mũ bảo hiểm và giỏ đựng đồ. Khi cạn pin, xe vẫn sử dụng như xe đạp thường; với nhu cầu nội đô, người dùng chỉ cần đổi pin khoảng một lần mỗi tuần.
Trải nghiệm thực tế cho thấy xe đạp điện công cộng vận hành ổn định, gọn nhẹ, dễ thao tác. Người dùng chỉ cần tải ứng dụng e-TNGo, quét mã QR trên tay lái là có thể di chuyển; kết thúc hành trình, trả xe tại bất kỳ trạm nào gần nhất.
Với kế hoạch mở rộng lên hàng nghìn xe, mô hình xe đạp điện công cộng góp phần hình thành hệ thống giao thông xanh, thông minh và bền vững của Hà Nội.
Giữa nhịp sống hối hả, xe đạp điện công cộng đang trở thành lựa chọn linh hoạt, không khói bụi, phù hợp di chuyển ngắn, kết nối các điểm tham quan và giao thông công cộng.
Anh Lý Bá Hoàng, xã Kiều Phú, Hà Nội chia sẻ: "Tôi đi quanh hồ Gươm, xe đạp điện rất tiện cho người trẻ và cả người cao tuổi, có thể sử dụng 24/24 giờ".
Để vận hành hiệu quả, các trạm xe được đặt tại vị trí trung tâm, kết nối buýt và metro. Tuy nhiên, theo chuyên gia, hạ tầng và giá dịch vụ cần được hoàn thiện đồng bộ.
Anh Nguyễn Đức Nhật, phường Phú Diễn, Hà Nội cho biết: "Đi chơi, dạo phố thì giá hiện nay phù hợp. Nếu có vé tháng hoặc gói dài hạn như metro, xe buýt sẽ thu hút người dân sử dụng nhiều hơn".
Ông Nguyễn Đăng Khoa, Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải Số Trí Nam cho biết: "Chúng tôi sẽ điều chỉnh giá vé phù hợp, kiểm soát vận hành trên hệ thống, xử lý sự cố kịp thời và thay pin tập trung để thuận tiện cho người dân".
Dự kiến năm 2026, số lượng sẽ nâng lên 5.000 xe với khoảng 500 trạm, tạo thêm lựa chọn di chuyển xanh khi vùng phát thải thấp đầu tiên của Hà Nội dự kiến áp dụng từ ngày 1/7.
Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng nhận định: "Muốn giao thông xanh bền vững, cần tư duy quy hoạch xanh, kiến trúc xanh và người dân xanh; Hà Nội phải tập trung nguồn lực, đẩy nhanh hệ thống giao thông công cộng xanh".
Giao thông xanh tại các quốc gia
Giao thông xanh đã và đang trở thành nhu cầu tất yếu trong chiến lược phát triển bền vững của nhiều quốc gia. Nhiều nước trên thế giới đã xây dựng được hệ sinh thái giao thông thân thiện với môi trường, trong đó xe đạp và xe đạp điện giữ vai trò trung tâm.
Hà Lan, Đan Mạch, Trung Quốc hay Nhật Bản là những ví dụ tiêu biểu cho cách các chính sách dài hạn, hạ tầng đồng bộ và thay đổi thói quen đi lại của người dân có thể góp phần giảm phát thải, nâng cao chất lượng sống.
Hà Lan được xem là “vương quốc xe đạp”, nơi xe đạp là phương tiện di chuyển chủ đạo hàng ngày của người dân. Ước tính có khoảng 22,8 triệu xe đạp cho 17 triệu dân, với khoảng 35% lưu lượng giao thông nội địa được thực hiện bằng xe đạp. Hệ thống làn đường dành riêng cho xe đạp ở quốc gia này lên tới hơn 35.000 km, được phân tách an toàn với giao thông cơ giới, tạo điều kiện cho việc đạp xe tiện lợi, an toàn và thân thiện với môi trường.
Quốc gia này đã đầu tư mạnh vào hạ tầng hỗ trợ, nổi bật là bãi gửi xe đạp tại Utrecht -trạm gửi xe đạp lớn nhất thế giới với sức chứa 12.500 chỗ, cùng hệ thống trạm sửa chữa tự động, bơm xe miễn phí và dịch vụ thuê xe công cộng. Quan trọng hơn, thành công của Hà Lan đến từ các chính sách nhất quán suốt nhiều thập kỷ: giáo dục an toàn giao thông từ sớm, ưu tiên xe đạp trong quy hoạch đô thị, ưu đãi thuế cho người đi làm bằng xe đạp và hạn chế ô tô cá nhân tại trung tâm thành phố.
Thủ đô Copenhagen của Đan Mạch hiện sở hữu hơn 400 km làn đường dành riêng cho xe đạp, với hơn 60% cư dân sử dụng xe đạp để đi làm mỗi ngày. Từ thực tiễn này, khái niệm “Copenhagenisation” ra đời, nhấn mạnh việc ưu tiên người đi bộ và xe đạp thay vì ô tô cá nhân trong quy hoạch đô thị.
Các chi tiết hạ tầng nhỏ nhưng hiệu quả như lan can nghỉ chân cho người đi xe đạp tại các nút giao đông đúc giúp nâng cao trải nghiệm và cảm giác được tôn trọng của người tham gia giao thông. Bên cạnh đó, thành phố đã xây dựng hơn một chục cây cầu dành riêng cho người đi bộ và xe đạp, trong đó có cầu Bryggebroen và Cykelslangen, góp phần kết nối đô thị và thúc đẩy lối sống xanh bền vững.
Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong việc tích hợp xe đạp điện vào hệ thống giao thông đô thị nhờ khung pháp lý chặt chẽ và hạ tầng đồng bộ. Hiện cả nước có hơn 420 triệu xe đạp điện, riêng Thượng Hải đạt tỷ lệ gần một xe cho mỗi hai người dân. Trước các thách thức về an toàn giao thông, cháy nổ pin và môi trường, Trung Quốc liên tục cập nhật tiêu chuẩn an toàn bắt buộc, từ thiết kế xe, pin, bộ sạc đến mũ bảo hiểm và hạ tầng sạc.
Các tiêu chuẩn được rà soát định kỳ, thường theo chu kỳ 5 năm, nhằm loại bỏ sản phẩm kém chất lượng và tạo thuận lợi cho công tác quản lý. Nhiều thành phố của Trung Quốc đầu tư mạnh vào làn đường riêng cho xe đạp và hệ thống sạc công cộng, với ba mô hình phổ biến gồm trụ sạc công cộng, tủ sạc pin và trạm đổi pin. Hệ thống tích hợp công nghệ giám sát và phòng cháy hiện đại, góp phần bảo đảm an toàn, thúc đẩy xe đạp điện trở thành trụ cột của giao thông xanh đô thị.
Nhật Bản có văn hóa xe đạp lâu đời, với hơn 80 triệu xe đạp và khoảng 17% chuyến đi hằng ngày thực hiện bằng xe đạp. Xe đạp thường đóng vai trò phương tiện “chặng cuối”, kết nối ga tàu và các điểm giao thông công cộng. Dù ít làn đường tách biệt như châu Âu, xe đạp vẫn phổ biến nhờ đường phố yên tĩnh và quy định giao thông nghiêm ngặt.
Xe đạp điện công cộng là xu hướng tất yếu của giao thông đô thị hiện đại, góp phần giảm ùn tắc, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, mô hình này cần đầu tư hạ tầng đồng bộ và kết nối chặt chẽ với xe buýt, đường sắt đô thị, cùng sự đồng thuận của người dân.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy chính sách khuyến khích phù hợp, gắn với ý thức tham gia giao thông của người dân, đóng vai trò quyết định trong hình thành thói quen sử dụng phương tiện xanh. Khi người dân cảm thấy an toàn, thuận tiện và được hỗ trợ, xe đạp điện sẽ trở thành lựa chọn thường nhật.
Với Hà Nội, dù chặng đường giao thông xanh còn nhiều việc phải làm, nhưng với những bước đi ban đầu, định hướng rõ ràng và sự đồng thuận cộng đồng, xe đạp điện công cộng hoàn toàn có thể trở thành mảnh ghép quan trọng của bức tranh giao thông bền vững.
Kỳ vọng thời gian tới, hình ảnh người dân Thủ đô sử dụng xe đạp điện đi làm, đi học và kết nối giao thông công cộng sẽ ngày càng quen thuộc, góp phần xây dựng Hà Nội xanh hơn, sạch hơn và tiện ích hơn.
Việt Hằng
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/trai-nghiem-xe-dap-dien-cong-cong-377688.htm