Mỹ chưa xóa sổ được toàn bộ chương trình hạt nhân Iran như những gì Tổng thống Donald Trump tự tin cho biết, bởi Tehran vẫn bảo tồn khá tốt các nguồn tài nguyên của mình.
Hôm 22/6, Mỹ đã tiến hành một trận không kích vào các cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran tại Fordow, Natanz và Isfahan, đánh dấu sự can thiệp quân sự trực tiếp đầu tiên của Washington vào cuộc xung đột Israel - Iran.
Tổng thống Donald Trump cho biết Không quân và Hải quân Mỹ đã sử dụng máy bay ném bom tàng hình B-2 và tên lửa hành trình Tomahawk để "phá hủy hoàn toàn" chương trình hạt nhân của Iran.
Mặc dù vậy, một báo cáo mật của tình báo Mỹ được tờ New York Times (NYT) tìm thấy cho hay chiến dịch không thể loại bỏ hoàn toàn khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân của Iran, mà chỉ trì hoãn được vài tháng.
Không chỉ có vậy, một báo cáo sơ bộ dài 5 trang do Cơ quan Tình báo Lầu Năm Góc được ấn phẩm The Times trích dẫn cho thấy vụ ném bom không đạt được mục tiêu đề ra.
Những quả bom xuyên và tên lửa Tomahawk chỉ làm hư hại cơ sở hạ tầng, bao gồm hệ thống điện tại trung tâm Fordow và lối vào đường hầm ở Isfahan, tuy nhiên các thành phần chính như máy ly tâm dùng để làm giàu uranium vẫn nguyên vẹn.
Trước khi diễn ra trận không kích, tình báo Mỹ ước tính Iran có thể chế tạo vũ khí hạt nhân trong vòng 3 tháng khi đã làm giàu uranium ở công suất tối đa. Khung thời gian hiện có khả năng đã tăng lên 6 tháng bởi Iran phải tái lập cơ sở mới.
Trong khi đó, nguồn tin tình báo Israel tin rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị đẩy lui khoảng hai năm, nhưng cũng không bị phá hủy hoàn toàn.
Ấn phẩm NYT nói thêm, các chuyên gia đã cảnh báo trước cuộc tấn công về việc cần hàng loạt trận ném bom kéo dài trong nhiều tuần, hoặc thậm chí nhiều tháng để phá hủy hoàn toàn trung tâm Fordow được bảo vệ nghiêm ngặt.
Mặc dù vậy, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giới hạn chỉ trong một trận oanh kích duy nhất, có lẽ ông ta cảm thấy lo ngại về uy tín chính trị của mình cũng như sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế.
Hiện tại, các quan chức Iran cũng lên tiếng phủ nhận việc chương trình hạt nhân của họ đã bị xóa sổ. Ông Hassan Abedini - Phó Giám đốc Truyền hình nhà nước Iran cho biết, Tehran đã sơ tán thiết bị và uranium được làm giàu khỏi cả 3 địa điểm nói trên trước khi bị tấn công.
Hình ảnh vệ tinh từ Maxar cho thấy hoạt động bất thường của nhiều xe tải hạng nặng tại cơ sở Fordow hai ngày trước vụ tấn công, cho thấy khả năng cao vật liệu phóng xạ đã được mang đi kịp thời.
Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - ông Rafael Grossi, xác nhận các cơ sở nói trên đã bị hư hại, nhưng nhấn mạnh việc đánh giá mức độ thiệt hại tại trung tâm Fordow rất khó khăn vì độ sâu lớn.
Bên cạnh đó, ông Grossi cũng bày tỏ lo ngại về số phận của 400 kg uranium làm giàu tới cấp độ 60%, hiện vẫn chưa rõ tung tích, dấu hiệu cho thấy Iran đã kịp mang chúng đi nơi khác. Điều này cũng được Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance xác nhận.
Số liệu quan trắc của IAEA cho biết không phát hiện rò rỉ phóng xạ sau trận ném bom, do vậy họ đã kêu gọi các bên quay trở lại giải quyết khúc mắc thông qua con đường ngoại giao.
Tuy vậy Nhà Trắng chỉ trích gay gắt những thông tin trên, gọi đó là nỗ lực nhằm làm mất uy tín của tổng thống và quân đội. Thư ký báo chí Caroline Levitt nhấn mạnh: "Mọi người đều biết điều gì sẽ xảy ra khi thả 14 quả bom nặng hơn 13 tấn - đó là sự hủy diệt hoàn toàn".
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết thêm, Chiến dịch Midnight Hammer đã loại bỏ "tham vọng hạt nhân" của Iran.
Tuy vậy thông điệp của ông Hegseth khác biệt so với những gì Đại tướng Dan Kaine - Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân đưa ra, khi ông cho rằng trận ném bom gây thiệt hại đáng kể cho Iran, nhưng không phải vĩnh viễn.
Về phần Nga, Moskva cho rằng hành động của Mỹ chẳng những không thể loại bỏ mối đe dọa hạt nhân mà còn làm tăng động lực của Iran để đẩy nhanh quá trình phát triển vũ khí.
Họ tin rằng Tehran có khả năng chế tạo ra một đầu đạn hạt nhân đơn giản nếu đã giữ lại được số uranium làm giàu để tiếp tục tăng cấp độ lên đến 90% trong vài tháng tới.
Việt Dũng
Theo New York Times/ The Times