Công khai bán hàng giả
Trưa 31/5, tại chợ Bến Thành (quận 1, TPHCM) nườm nượp du khách trong và ngoài nước đến tham quan, mua sắm. Tại “thiên đường mua sắm” này, khách hàng có thể dễ dàng sở hữu những món hàng thời trang thuộc những thương hiệu nổi tiếng thế giới với giá chỉ vài trăm nghìn đồng, từ túi xách, mắt kính, đồng hồ, giày dép…
Vừa cầm đôi dép hiệu Cross của trẻ em, tiểu thương liền chào mời: “Đây là hàng xịn, bên em bán đúng giá 220.000 đồng/đôi. Có đủ các size, màu sắc dành cho các bé tha hồ lựa chọn”. Nhìn đôi dép được làm khá đẹp mắt nhưng không được êm nhẹ, đặc biệt logo thương hiệu chỉ được in dưới phần đế… người bán nói rằng đây là hàng công ty, họ giao sao bán vậy và khẳng định: “Đây là hàng xịn, chính hãng”.
Nhiều "hàng hiệu" tại chợ Bến Thành có giá chỉ vài trăm nghìn đồng/sản phẩm.
Càng đi sâu vào chợ, khách hàng càng choáng ngợp với vô vàn mẫu túi xách, bóp ví, quần áo… được quảng cáo “hàng loại 1”, “99%”, “chính hãng xách tay”… Tại một quầy kinh doanh túi xách thời trang, khách dễ dàng trả giá những chiếc túi LV, Dior từ 700.000 - 800.000 đồng xuống còn phân nửa, tầm 300.000 - 400.000 đồng/cái. “Tiểu thương kỳ kèo bảo rằng chị mua được giá bao nhiêu, nói giá đại đi cho em mở hàng. Do đó mình rất khó từ chối không mua. Tuy nhiên, mình nhìn qua là biết hàng nhái vì những thương hiệu này không thể có giá rẻ bèo như vậy tại các showroom chính hãng” - chị Phương Hoa (ngụ TP Thủ Đức) nói.
Ngày 1/6, chúng tôi trở lại Trung tâm thương mại Saigon Square (quận 1). Không khí buôn bán tại đây khá trầm lắng sau khi vừa bị lực lượng chức năng TPHCM kiểm tra và thu giữ lượng lớn túi xách, đồng hồ, giày dép nghi giả, nhái... Nhiều quầy hàng vẫn được đóng kín, tiểu thương ngồi xung quanh bên ngoài và luôn đề cao cảnh giác khi có khách hỏi mua hàng, nhất là với khách Việt. Khi thấy khách cầm điện thoại chụp ảnh, người bán liền tỏ thái độ khó chịu và yêu cầu không được chụp ảnh.
Tại chợ Bàn Cờ (quận 3), tiểu thương bày la liệt các loại mỹ phẩm thương hiệu cao cấp trên tấm bạt nhựa sờn bạc. Khách mua ngồi xổm dưới đất, lật lựa, nào nước hoa, sơn móng tay cho đến sữa tắm… tất cả đều có giá chỉ vài chục nghìn đồng. “Có nhiều sản phẩm là hàng xách tay, cũng có sản phẩm là hàng fake (hàng nhái), ai có nhu cầu thì mua” - người bán nói thẳng.
Các loại thực phẩm không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ cũng được bày bán nhiều tại chợ Bình Tây (quận 6), An Đông (quận 5)… Tại một quầy hàng kinh doanh yến sào ở chợ An Đông, tiểu thương giới thiệu đủ các mặt hàng, từ yến tươi đã qua sơ chế, đóng thành từng bánh nhỏ có giá từ 2,5 - 3 triệu đồng/lạng. Theo lời người bán, đây là yến đảo Khánh Hòa, hàng chính hãng rất tốt cho sức khỏe. Khách mua sẽ được đóng hộp sang trọng để làm quà biếu tặng. Tuy nhiên, các sản phẩm chỉ được bọc trong lớp nilon sơ sài, không có nhãn mác, thương hiệu… Tất cả thông tin đều phụ thuộc vào lời nói của người bán.
Kiểm tra là ra vi phạm
Mới đây, 6 Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường (QLTT) thuộc Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã kiểm tra đồng loạt Trung tâm Thương mại Saigon Square (quận 1, TPHCM). Ngay khi Tổ kiểm tra xuất hiện, hệ thống cảnh báo bộ đàm của đội ngũ bảo vệ tại Saigon Square lập tức được kích hoạt. Nhiều tiểu thương vội vàng đóng sập cửa nhằm né tránh kiểm tra.
Sau khi bị kiểm tra, sáng 1/6, một số quầy hàng ở Saigon Square vẫn đóng kín cửa, tiểu thương nâng cao cảnh giác với khách mua hàng. Ảnh: U.P
Dù vậy, hàng nghìn sản phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng thế giới như đồng hồ Rolex, Longines, Patek Philippe; túi xách và ví nhái của các hãng LV, Gucci, Dior, YSL, Celine, Goyard, Chanel, Hermès, Bottega Veneta, Prada; nhiều mẫu mắt kính gắn nhãn Gucci... đã bị lực lượng chức năng phát hiện và thu giữ ngay tại chỗ.
Đáng nói, hồi cuối năm 2024, lực lượng QLTT cũng thu giữ hàng nghìn sản phẩm giả mạo các thương hiệu nổi tiếng tại Saigon Square. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, tình hình vi phạm vẫn diễn ra phức tạp và có dấu hiệu tái diễn dù đã được xử lý nhiều lần.
Luật gia Phan Thị Việt Thu, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TPHCM nhận định, lý do hàng giả, hàng nhái dù bị truy quét quyết liệt nhưng vẫn còn “đất sống” là do chế tài còn quá nhẹ. “Mức phạt không tương xứng với lợi nhuận khổng lồ từ việc bán hàng giả nên không đủ sức răn đe. Hơn nữa, tâm lý dễ dãi của một bộ phận người tiêu dùng, dễ “bằng lòng” và thỏa hiệp với các sản phẩm hàng giả. Bởi trên thực tế, “có cầu thì mới có cung” - bà Thu nhấn mạnh.
Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TPHCM, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định số 17/2022/NĐ-CP) quy định mức xử phạt hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả có thể lên đến 200 triệu đồng với cá nhân và 400 triệu đồng với tổ chức, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự lên tới 15 năm tù. Tuy nhiên công tác kiểm tra vẫn còn hình thức, thiếu tính đột xuất, đôi khi còn bị “lộ bài”, tạo điều kiện để các gian hàng tạm ngưng hoạt động nhằm né tránh.
Tổng lực chống hàng giả, hàng nhái
Ông Trần Việt Hùng, Trưởng phòng Nghiệp vụ QLTT (Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương) cho biết, đợt kiểm tra tại Saigon Square là một phần của chiến dịch cao điểm do Bộ Công Thương chỉ đạo, hướng đến mục tiêu chấn chỉnh các điểm “nóng” trong trung tâm TPHCM là nơi thường xuyên đón khách quốc tế. “Không thể để hình ảnh một thành phố hiện đại lại bị hoen ố bởi nạn hàng giả, hàng nhái. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp làm ăn chân chính mà còn khiến người tiêu dùng mất niềm tin” - ông Hùng nhấn mạnh.
Trong 5 tháng đầu năm 2025, ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng QLTT TPHCM thông tin, tình hình buôn lậu, hàng cấm, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc vẫn rất phức tạp. Thủ đoạn ngày càng tinh vi: sử dụng mạng xã hội, thương mại điện tử, giao hàng công nghệ, ẩn danh qua nhiều tài khoản, phân tán hàng hóa về các khu dân cư, chung cư, vùng ven… Hàng hóa bị phát hiện đa dạng, từ pháo nổ, thuốc tân dược, thực phẩm chức năng cho đến mỹ phẩm, đồ điện tử…
Mới đây, UBND TPHCM đã thành lập tổ công tác chuyên trách, do Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được làm tổ trưởng. Tổ có nhiệm vụ chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị liên quan phối hợp thực hiện cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, kiểm điểm cả các đơn vị lơi lỏng quản lý, tiếp tay cho vi phạm.
Trước đó, UBND TPHCM đã ban hành kế hoạch tập trung đấu tranh, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả… trên địa bàn. Trong đợt cao điểm này (từ 15/5 đến 14/6), lực lượng chức năng đồng loạt kiểm tra các tuyến giao thông trọng điểm, cảng hàng không, chợ đầu mối, trung tâm thương mại và các nền tảng thương mại điện tử... Những hành vi buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ ( đặc biệt với các mặt hàng thuốc, thực phẩm chức năng, sữa, dược phẩm…) sẽ bị xử lý nghiêm.
Uyên Phương