Trần Lê Thiện Nhân - Niềm tự hào của Việt Nam tại Olympic Vật lý châu Á 2025

13 giờ trướcBài gốc

Trần Lê Thiện Nhân xuất sắc đoạt Huy chương Bạc Olympic Vật lý châu Á - APhO năm 2025.

Đội tuyển quốc gia Việt Nam có 8 học sinh dự thi Olympic Vật lý châu Á - APhO năm 2025, trong đó Trần Lê Thiện Nhân là một trong hai đại diện đến từ thành phố Huế và xuất sắc đoạt Huy chương Bạc. Trước đó, Thiện Nhân cũng là học sinh đạt nhiều giải thưởng cấp tỉnh, cấp quốc gia liên quan đến môn Vật lý. Thành tích của Thiện Nhân khẳng định tinh thần hiếu học, sáng tạo và vươn xa của học sinh thành phố Huế trên đấu trường quốc tế, đồng thời là nguồn cảm hứng cho các thế hệ học sinh tiếp tục nuôi dưỡng đam mê khoa học và chinh phục tri thức.

Ngã rẽ bất ngờ đưa Thiện Nhân đến với tình yêu Vật lý

Sinh ra và lớn lên tại tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) - mảnh đất giàu truyền thống hiếu học, Trần Lê Thiện Nhân mang trong mình giấc mơ chinh phục tri thức. Khi còn là học sinh cấp 1 và cấp 2, Thiện Nhân cũng như bao học sinh khác đều ấp ủ mong muốn được học tại Trường THPT Chuyên Quốc Học - Huế, ngôi trường danh tiếng, giàu truyền thống gắn liền với niềm tự hào của mảnh đất Cố đô.

Thiện Nhân chụp ảnh kỷ niệm cùng các bạn trong lễ tri ân và trưởng thành.

Hành trình đến với môn Vật lý của Thiện Nhân cũng bắt đầu từ một ngã rẽ bất ngờ. Cuối năm lớp 8, sau khi không thể giành suất vào đội tuyển Tin học cấp tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế), Thiện Nhân đã quyết định chuyển hướng sang môn Vật lý. “Mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chọn Vật lý để thi chuyên. Nhưng cũng từ đó, mình nhận ra rằng đây chính là đam mê thực sự của bản thân”, Nhân thổ lộ. Vượt qua những bước ngoặt đầu đời bằng sự kiên định và đam mê học hỏi, Thiện Nhân đã không ngừng nỗ lực và chạm đến những thành tích ấn tượng.

Góp phần vào thành công chung, khắc ghi kỷ niệm tại APhO 2025

Khi được hỏi về cảm xúc lúc biết tin đoạt Huy chương Bạc Olympic Vật lý châu Á, Thiện Nhân tâm sự chân thành: “Lúc có kết quả là vào sáng sớm, mọi thứ đến khá bất ngờ và mình cũng chưa kịp nghĩ gì nhiều”. Tuy nhiên, khoảnh khắc đứng trên sân khấu nhận huy chương đã để lại cho Nhân những cảm xúc khó quên. “Lúc ấy, mình rất tự hào và cảm thấy bản thân thật may mắn khi có cơ hội góp một phần nhỏ vào thành công chung của đoàn Việt Nam tại kỳ thi năm nay”, Thiện Nhân bày tỏ.

Thiện Nhân chụp ảnh kỷ niệm tại tại Saudi Arabia.

Trong suốt kỳ thi Olympic Vật lý châu Á, khoảnh khắc để lại ấn tượng sâu đậm nhất với Thiện Nhân chính là buổi lễ Reunion Ceremony diễn ra ngay sau khi kết thúc bài thi cuối cùng. Buổi tiệc được tổ chức tại một tòa nhà truyền thống mang đậm bản sắc truyền thống của Saudi Arabia từ kiến trúc, cách trang trí cho đến các điệu nhảy.

Chia sẻ về các phần thi tại Olympic Vật lý châu Á, Thiện Nhân cho biết phần thi thực hành là phần mang lại thử thách lớn nhất trong kỳ thi lần này: “Mình gặp khó khăn ở phần thực hành, vì thiết bị đo mà Ban tổ chức cung cấp khá mới lạ. Đó là một loại đồng hồ kết hợp giữa đồng hồ vạn năng và dao động ký, rất hiện đại nhưng cũng phức tạp. Mình đã phải dành khá nhiều thời gian để đọc hướng dẫn sử dụng, tuy nhiên vẫn chưa kịp hiểu hết các chức năng của nó”. Do chưa thành thạo trong thao tác và lựa chọn thang đo, Nhân không thu được đủ số liệu cần thiết, dẫn đến việc mất điểm đáng tiếc trong phần thi này.

Trong hành trình học và ôn thi Olympic Vật lý, khó khăn lớn nhất đối với Thiện Nhân không đến từ độ khó của kiến thức mà chính là việc duy trì động lực học tập lâu dài. “Có những thời điểm mình nghi ngờ bản thân, nhất là khi làm một đề thi mà ra nhiều đáp án khác nhau hoặc khi thấy bạn bè tiến bộ nhanh hơn mình. Cảm giác bị bỏ lại phía sau khiến mình rất áp lực”, Nhân chia sẻ. Những lúc như vậy, Nhân thường chọn cách tạm dừng lại, tìm lại cảm hứng qua các video Vật lý, Toán học trực quan qua những kênh yêu thích như: Veritasium, 3Blue1Brown hoặc trao đổi thêm với thầy cô, bạn bè để có được góc nhìn mới. “Mình nhận ra rằng điều quan trọng không phải là mình giỏi ngay lập tức mà là vẫn kiên trì học đều đặn mỗi ngày”, Nhân nói. Chính tinh thần đó đã giúp Nhân vượt qua những giai đoạn hoài nghi, tiếp tục nỗ lực và đạt được kết quả xứng đáng.

Thầy cô đón và chúc mừng 2 học sinh của Trường THPT Chuyên Quốc Học - Huế sau kỳ thi.

Không chỉ học tập trong sách vở và các giờ ôn luyện chính thức, Thiện Nhân còn chủ động rèn luyện tư duy Vật lý thông qua nhiều hình thức khác nhau ngoài giờ học. Cậu bạn thường xuyên tham gia hỏi đáp trên các diễn đàn học thuật và câu lạc bộ Vật lý trực tuyến như: XPhO, physicsforum - nơi quy tụ nhiều học sinh giỏi và những người đam mê khoa học từ khắp nơi trên thế giới. “Việc trao đổi với các bạn có chung đam mê giúp mình nhìn nhận vấn đề dưới nhiều góc độ và học được cách giải quyết bài toán một cách sáng tạo hơn”, Nhân cho biết. Ngoài ra, cậu bạn còn tham gia một số hội thảo khoa học cả trực tuyến và trực tiếp để lắng nghe các thầy cô, anh chị trình bày các nghiên cứu mới. Những trải nghiệm đó không chỉ giúp Nhân mở rộng kiến thức mà còn nuôi dưỡng niềm yêu thích với Vật lý như một ngành khoa học khám phá thế giới.

Chia sẻ về sự khác biệt giữa kỳ thi Olympic Vật lý châu Á (APhO) và các kỳ thi học sinh giỏi trong nước, Thiện Nhân cho biết: “APhO khác biệt rõ rệt ở cả cách ra đề, mức độ tư duy và phương pháp đánh giá”. Theo Nhân, các đề thi trong nước thường tập trung vào kỹ năng vận dụng công thức, giải bài theo lối quen thuộc, còn đề thi APhO lại đi sâu vào bản chất Vật lý và khả năng mô hình hóa hiện tượng. Có những bài đòi hỏi thí sinh phải hình dung hiện tượng xảy ra trong không gian ba chiều, đưa ra giả thuyết và kiểm tra tính đúng đắn của mô hình. Đặc biệt, kỳ thi còn có phần thực hành và đo lường thí nghiệm, đây là điều mà phần lớn các kỳ thi học sinh giỏi trong nước chưa tổ chức thường xuyên. “Phần thi này đòi hỏi khả năng quan sát, phân tích dữ liệu, đánh giá sai số và sử dụng thiết bị thí nghiệm, đây là những kỹ năng rất thực tế và thiết yếu trong nghiên cứu khoa học”, Nhân chia sẻ.

Trong suốt kỳ thi Olympic Vật lý châu Á, Thiện Nhân đã có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với nhiều thí sinh quốc tế đến từ các đội tuyển như: Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Hồng Kông... “Điều khiến mình ấn tượng nhất là đội Hồng Kông - nơi quy tụ những thí sinh rất trẻ, có bạn chỉ sinh năm 2009 - 2010, trong khi tuổi trung bình của các thí sinh khác là sinh năm 2007-2008. Dù còn nhỏ tuổi, các bạn ấy đã xác định được đam mê và bắt đầu tự học từ rất sớm. Đáng ngạc nhiên hơn, một số bạn không chỉ học giỏi Vật lý mà còn có niềm yêu thích về lịch sử, trong đó có sự am hiểu tương đối sâu về các giai đoạn của lịch sử Việt Nam”, Nhân chia sẻ.

Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á không chỉ là cơ hội thử thách kiến thức chuyên môn mà còn giúp Thiện Nhân học hỏi được nhiều điều từ các thí sinh quốc tế. Điều khiến Nhân ấn tượng nhất chính là tinh thần cởi mở, thân thiện của các bạn. “Có bạn trong đội tuyển Nga dù nói tiếng Anh không tốt nhưng vẫn rất tích cực dùng ngôn ngữ cơ thể để giao tiếp, tạo cảm giác gần gũi và vui vẻ cho mọi người,” Nhân kể.

Không chỉ học để thi, ước mơ nghiên cứu và khám phá thế giới qua lăng kính Vật lý

Thiện Nhân bắt đầu hành trình ôn luyện cho Olympic Vật lý từ năm lớp 10, Nhân nhận ra rằng việc giải các bài toán nâng cao không chỉ giúp rèn luyện kỹ năng mà còn giúp hiểu sâu hơn bản chất của các hiện tượng Vật lý, vượt xa việc chỉ ghi nhớ công thức. Lộ trình học tập của Nhân được xây dựng cụ thể: Khởi đầu bằng việc nắm vững lý thuyết cơ bản trong các giáo trình đại cương, sau đó chia nhỏ từng chuyên đề để luyện tập qua các sách bài tập nâng cao, đặc biệt là tài liệu nước ngoài. “Đầu năm lớp 11, mình bắt đầu làm quen với đề thi học sinh giỏi quốc gia các năm trước và các đề Olympiad từ những quốc gia có thế mạnh về Vật lý. Lên lớp 11 và 12, mình tiếp tục lặp lại chu trình này, học các chủ đề còn bỏ sót, dành nhiều thời gian cho việc luyện đề và củng cố kỹ năng xử lý các dạng bài khó, phức tạp”, Nhân cho biết.

Khi được hỏi điều gì khiến bản thân yêu thích Vật lý, Thiện Nhân không ngần ngại chia sẻ: “Mình nghĩ điều quan trọng nhất để học tốt Vật lý là sự tò mò”. Với nam sinh, Vật lý không chỉ là môn học khô khan với công thức và định luật mà là chiếc chìa khóa mở ra lời giải cho những hiện tượng gần gũi trong tự nhiên và cuộc sống. Từ những dải cầu vồng sau mưa, tiếng sấm chớp vang dội, đến âm thanh cọt kẹt của cánh cửa hay sự cân bằng khi đạp xe… tất cả đều khơi dậy cho Nhân những câu hỏi và thôi thúc cậu đi tìm câu trả lời. Thiện Nhân bày tỏ: “Dù còn rất nhiều điều mình chưa hiểu, nhưng mình tin rằng, nếu tiếp tục học, mình sẽ dần khám phá được thêm những quy luật kỳ diệu ẩn sau thế giới xung quanh. Và đó cũng chính là động lực lớn nhất để mình gắn bó với môn học này”.

Chia sẻ về định hướng tương lai, Thiện Nhân cho biết tấm Huy chương Bạc Olympic Vật lý châu Á không chỉ là niềm tự hào mà còn là dấu mốc quan trọng giúp cậu thêm vững tin vào con đường mình đã chọn.

Nhân chụp ảnh cùng mẹ tại lễ tri ân và trưởng thành.

Khi được hỏi về lời nhắn gửi dành cho các bạn học sinh đang theo đuổi các kỳ thi Olympic và kỳ thi học sinh giỏi các cấp, Thiện Nhân bộc bạch: “Mình mong các bạn luôn giữ ngọn lửa tò mò không ngừng về thế giới xung quanh. Tìm cho mình một động lực đủ lớn để đứng dậy mỗi khi gặp thất bại, bởi đó chính là chìa khóa giúp ta vượt qua khó khăn. Hãy luôn sẵn sàng suy nghĩ khác biệt, không ngại thử thách và nếu cần, đừng ngần ngại đập đi xây lại nền tảng từ đầu để tiến bộ hơn”.

Với Thiện Nhân, tấm huy chương là minh chứng cho nỗ lực trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, theo nam sinh thành công thật sự trong học tập chính là sự trưởng thành về tư duy và khả năng duy trì niềm tò mò, đam mê học hỏi bền bỉ ngay cả khi kỳ thi đã qua đi. Đó cũng là cách Nhân gửi lời tri ân sâu sắc đến ba mẹ, thầy cô - những người đã không ngừng dạy dỗ, đồng hành và nuôi dưỡng cho cậu bạn trong hành trình học tập.

Một số thành tích nổi bật của Thiện Nhân:

- Huy chương Bạc Olympic Vật lý châu Á (APhO) năm 2025;

- Huy chương Vàng Olympic Vật lý Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ năm học 2023-2024;

- Huy chương Vàng Olympic Khoa học Tự nhiên năm học 2023-2024 và 2024-2025;

- Giải Nhì kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh Thừa Thiên Huế bộ môn Vật lý năm học 2023-2024;

- Giải Nhất kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh Thừa Thiên Huế bộ môn Vật lý năm học 2024-2025;

- Giải Ba kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia bộ môn Vật lý năm học 2023-2024;

- Giải Nhì kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia bộ môn Vật lý năm học 2024-2025.

Ảnh: NVCC

Thu Mai

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/tran-le-thien-nhan-niem-tu-hao-cua-viet-nam-tai-olympic-vat-ly-chau-a-2025-post1748614.tpo