Liên quan đến vụ việc người dân góp tiền làm mương tiêu bị yêu cầu xử lý, xảy ra tại xã Hồng Vân (Hà Nội), báo Tiền Phong đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ độc giả.
Theo đó, một tài khoản tên Dungvt cho biết, đang sinh sống tại khu vực xảy ra vụ việc. Con mương này là mương chính đầu nguồn tưới tiêu cho hàng chục ha sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, nguồn nước cấp về thì không chảy được, mùa mưa cũng không thoát úng ngập do không được khai thông hay cải tạo, nâng cấp. Theo thời gian, đoạn mương bị bồi đắp và cỏ mọc um tùm nên chức năng của mương gần như bằng 0.
Nhiều năm qua, người dân đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị nhưng không được cải thiện, trong khi sản xuất nông nghiệp liên tiếp bị thiệt hại. Cực chẳng đã, người dân mới phải hiến đất, góp tiền cải tạo nâng cấp đoạn mương, nhưng gần xong thì chính quyền địa phương yêu cầu phá dỡ vì không phép. Các bên đổi lỗi cho nhau, chỉ có người dân là thiệt đơn, thiệt kép.
Một tài khoản có tên Lam Lang cho rằng, hiện Nhà nước đang thực hiện chính xã hội hóa các vấn đề của xã hội nhằm giảm ngân sách nhà nước. Khi người dân góp tiền làm, chính quyền không cổ vũ động viên mà lại yêu cầu xử lý. Như thế, sau này vận động xã hội hóa các công trình khác kiểu gì?
Tài khoản Bùi Tín thì cho rằng, xã mới phải kế thừa và tiếp tục xử lý các tồn đọng của chính quyền 3 cấp trước đây. Vì thế, không thể nói chính quyền 2 cấp từ khi đi vào hoạt động chưa nhận được phản ánh, ý kiến từ dân. Bên cạnh đó, dân tự làm là sai, trái pháp luật, còn cán bộ không làm hết trách nhiệm thì xử lý như thế nào?
Trong vụ việc này, nếu xử lý không thấu tình, đạt lý sẽ đẩy người dân vào tình thế mất niềm tin vào chính quyền. Bao nhiêu năm bỏ bê, giờ người dân tự đứng ra làm để phục vụ cho lợi ích chung lại yêu cầu xử lý.
Đoạn mương tiêu người dân góp tiền làm gần xong thì bị yêu cầu xử lý
Độc giả Bùi Việt thì cho rằng, một cơ quan chuyên môn về nông nghiệp nhưng không chủ động trong việc giúp đỡ bà con nông dân, buộc họ phải tự góp kinh phí để làm mương, rồi lại viện lý do không xin phép để xử lý. Vậy trách nhiệm của Sở NN&MT ở đâu, người dân không có nước tưới tiêu, Sở có chịu trách nhiệm không?
Một số ý kiến khác thì cho rằng, pháp luật đã quy định rõ nên người dân không thể thích xây gì cũng được. Chính quyền cơ sở làm thế là đúng trách nhiệm, còn kinh phí xây dựng hệ thống tưới tiêu phải do thành phố phê duyệt.
Tài khoản Lữ Khách thì cho rằng, về lý thì đúng là xây dựng phải được cấp phép để tránh tạo tiền lệ xây dựng trái phép. Nhưng về tình thì công trình này nếu xác định là chỉ có lợi mà không gây hại thì thành phố cần xem xét chấp thuận theo hướng người dân tặng công trình này cho cơ quan quản lý.
Cần xem xét thấu tình, đạt lý
Luật sư Đinh Đức Duy, Giám đốc Công ty Luật Minh Nghiêm (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho rằng, theo Điều 89 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi bởi Luật Xây dựng 2020), người dân muốn xây dựng công trình cần phải được sự cấp phép của cơ quan có thẩm quyền. Do chưa được cấp phép, việc xây dựng công trình của người dân có thể bị xem là vi phạm thủ tục xây dựng.
Trong vụ việc trên, đoạn mương tiêu đã nhiều năm không được nạo vét dù người dân đã kiến nghị. Theo quy định tại Điều 3, Thông tư 05/2021/TT-TTCP, UBND cấp xã có nghĩa vụ tiếp nhận, xử lý, trả lời đơn kiến nghị của người dân; kịp thời, chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn (thủy lợi, xây dựng) và không để kéo dài, tồn đọng, đặc biệt với các vấn đề dân sinh.
Luật sư Đinh Đức Duy, Giám đốc Công ty Luật Minh Nghiêm
Theo luật sư Duy, UBND xã không triển khai dự án, không lập kế hoạch cứng hóa mương nhưng trong các buổi tiếp xúc cử tri, UBND xã đã đồng ý với đề xuất hoặc ủng hộ người dân tự làm mương. Điều này dẫn đến việc người dân hiểu nhầm rằng chính quyền đã chấp thuận và tự bỏ tiền, hiến đất để thực hiện công trình.
Theo quy định tại Điều 56 Nghị định 15/2021/NĐ-CP, UBND cấp huyện, xã chịu trách nhiệm về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn theo phân cấp, ủy quyền; theo dõi, kiểm tra, phát hiện sai phạm, kiểm tra công trình xây dựng từ khi tiếp nhận thông báo khởi công.
Tuy nhiên, thực tế công trình mương tiêu đã được thi công, khi gần hoàn thiện mới bị yêu cầu dừng gây bức xúc cho người dân sau khi họ đã bỏ tiền và hiến đất để cải thiện hạ tầng phục vụ sản xuất.
Sự việc này xuất phát do lỗi từ hai phía. Cụ thể, người dân khi xây dựng mương tiêu đã không thực hiện thủ tục xin phép, còn cơ quan thẩm quyền đã xử lý chậm, không sát sao, không thực hiện chức năng quản lý.
Đồng thời, chính quyền địa phương cũng không chủ động phối hợp với đơn vị liên quan để xây dựng công trình cho người dân. Đến khi Công ty Thủy lợi phát hiện ra sai phạm thì mới yêu cầu dừng toàn bộ công trình.
Do đó, trong vụ việc này, chính quyền cần kiểm tra, xem xét khả năng khắc phục hoặc hợp thức hóa theo quy định. Trường hợp bắt buộc phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần công trình, cần lập dự án, kế hoạch cứng hóa kênh mương phục vụ sản xuất để đảm bảo quyền lợi cho người dân, luật sư Đinh Đức Duy đề nghị.
Thanh Hiếu