Tránh dàn trải trong quy hoạch cây xanh đô thị

6 giờ trướcBài gốc

Đổi mới tư duy quy hoạch

Theo Bộ Xây dựng, điểm mới của dự thảo Nghị định về quản lý công viên, cây xanh, mặt nước, so với Nghị định số 64/2010/NĐ-CP ngày 11/6/2010 về quản lý cây xanh đô thị bao gồm: bổ sung đối tượng công viên, mặt nước; mở rộng quy định cho cả đô thị, nông thôn; bổ sung quy định khai thác tài sản quỹ đất công viên (dành tối đa 15% quỹ đất công viên để khai thác, kinh doanh loại hình phù hợp); quản lý, khai thác tài sản hạ tầng công viên, cây xanh (quy định về tài sản hạ tầng công viên, cây xanh và các hình thức quản lý, bàn giao, khai thác, sử dụng…).

Hà Nội đang ngày càng xanh - sạch - đẹp, văn minh, hiện đại. Ảnh: Trọng Hiếu

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu đổi mới tư duy quy hoạch và quản lý cây xanh đô thị, không thể tiếp tục cách làm cũ kiểu “có đường là trồng cây”, nhất là khi nhiều tuyến phố, vỉa hè không đủ điều kiện vẫn bị áp tiêu chí “trồng đủ mật độ”, dẫn đến đối phó. Việc trồng cây phải tuân thủ quy chuẩn cụ thể về hạ tầng, tầm nhìn giao thông và lựa chọn chủng loại phù hợp để tránh gãy đổ gây nguy hiểm.

Dẫn kinh nghiệm nhiều nước đã quy hoạch "rừng trong đô thị", với tỷ lệ cây xanh hợp lý, thay cho trồng dàn trải, thiếu hiệu quả, tiềm ẩn rủi ro, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc "cụm hóa", bố trí cây xanh tập trung thay vì rải rác. Cây xanh phải đồng bộ với hạ tầng, giao thông, kiến trúc. Trong khu đô thị, khu dân cư cần xác định rõ nơi trồng cây, loại cây phù hợp cảnh quan, khí hậu; quy định chặt hạ, thay thế, xử lý cây xanh nguy hiểm và trách nhiệm quản lý của các cấp chính quyền. Với khu dân cư mới, tái định cư, cây xanh, vườn hoa, công viên phải được quy định rõ trong quy hoạch chi tiết và thiết kế hạ tầng, tránh bị giảm trừ để tăng mật độ xây dựng.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng lưu ý cần bổ sung quy định bảo tồn hệ sinh thái cây bản địa, giữ lại cây cũ có giá trị và quy định riêng về các "khu rừng trong đô thị" - một loại tài nguyên cảnh quan cần bảo vệ. Quy hoạch quỹ đất không gian xanh trong các đô thị phải bảo đảm tỉ lệ tối thiểu theo quy chuẩn và không được điều chỉnh giảm trong vòng đời quy hoạch. Các TP lớn phải dành quỹ đất dự trữ phát triển công viên, hành lang sinh thái, tuyến cây xanh dọc sông hồ và tích hợp xanh hóa vào chương trình phát triển nhà ở, giao thông, hạ tầng kỹ thuật.

Hoàn thiện quy hoạch diện tích xanh cho Thủ đô

Hiện Hà Nội có khoảng 1,8 triệu cây xanh đô thị được quy hoạch trồng trên các tuyến phố, cơ quan, vườn hoa, công viên. Cây xanh gắn bó với quá trình phát triển, mang lại vẻ đẹp yên bình, tươi mát để Thủ đô đang ngày càng xanh - sạch - đẹp, văn minh và hiện đại.

Để có được kết quả đó, từ năm 2014, Quyết định số 1495/QĐ-UBND của UBND TP đã phê duyệt Quy hoạch hệ thống cây xanh, công viên, vườn hoa và hồ của Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050 (Quy hoạch 1495) xác lập khung hệ thống với 219 khu đất quy hoạch công viên mới. Quy hoạch này đã đặt nền móng cho hệ thống công viên, vườn hoa Thủ đô. Qua đó tạo nên diện mạo khởi sắc, số lượng công viên, vườn hoa được đầu tư xây mới, cải tạo vượt kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, diện tích xanh của TP Hà Nội vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Do đó, cùng với nhiều giải pháp khác, UBND TP Hà Nội và các sở, ngành đang tiếp tục rà soát, cập nhật quy hoạch, lập quy hoạch chi tiết các công viên, vườn hoa phù hợp với định hướng phát triển đô thị; bảo đảm quỹ đất, vị trí, quy mô hợp lý, đáp ứng nhu cầu thực tế. Giám đốc Sở QH - KT Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, Quy hoạch 1495 và Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011 xác định sơ bộ vị trí các công viên, nhưng lại thiếu thông tin cụ thể về diện tích, tính chất và các chỉ tiêu kiến trúc, điều này gây khó khăn trong việc triển khai các dự án đầu tư. Để khắc phục, Sở QH - KT đã tham mưu lập kế hoạch cụ thể hóa các đồ án quy hoạch phân khu, đồng thời giao các chủ đầu tư tổ chức lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Đến nay, danh mục 45 công viên, vườn hoa hiện có đã được cải tạo, nâng cấp, cùng với 6 công viên mới được xây dựng trong giai đoạn 2021 - 2025 và 6 công viên khác đang hoàn thiện thủ tục quy hoạch.

Để nâng cao tỷ lệ mảng xanh, Hà Nội đang tập trung vào các giải pháp trọng tâm. Trước hết, TP đẩy mạnh rà soát, cập nhật quy hoạch để bảo đảm tính đồng bộ giữa các quy hoạch phân khu và chi tiết. Quyết định số 1668/QĐ-TTg ngày 27/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ đã điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065, là cơ sở để cập nhật các quy hoạch phân khu và chi tiết. Theo đó, Sở QH - KT đã đề xuất lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 cho khoảng 60 công viên, gồm 32 công viên cây xanh và 28 công viên chuyên đề, mở ra cơ hội thu hút đầu tư và phát triển không gian xanh một cách bài bản.

Đặc biệt, Luật Thủ đô 2024 đã đặt mục tiêu tăng cường diện tích không gian xanh, cải thiện chất lượng môi trường sống và bảo vệ đa dạng sinh học. Nội dung liên quan đến không gian xanh trong Luật Thủ đô 2024 được quy định tại Điều 17 về Quy hoạch xây dựng, phát triển Thủ đô; Điều 18 về biện pháp bảo đảm thực hiện quy hoạch; Điều 28 về bảo vệ môi trường với những quan điểm chính về bảo đảm môi trường sống trong lành, an ninh nguồn nước với sông Hồng là trục xanh, cảnh quan trung tâm, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông. Tại khu vực nội đô lịch sử sẽ được xây dựng không gian công cộng, tăng tỷ lệ đất cây xanh sử dụng công cộng; bảo đảm tỷ lệ không gian xanh theo quy hoạch.

Tại Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, phát triển đô thị xanh, văn minh, hiện đại, giàu bản sắc được xác định là động lực phát triển chính của Thủ đô. Trong tổ chức không gian, TP Hà Nội xác định sông Hồng là trục xanh, trục cảnh quan trung tâm của Thủ đô. Mục tiêu cụ thể đến năm 2030, diện tích cây xanh đô thị phấn đấu khoảng 10 - 12m2/người. Về tầm nhìn đến năm 2050, phát triển xanh, tăng diện tích cây xanh, xanh hóa khu vực nội đô là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để bảo vệ môi trường, cảnh quan. Tại Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, TP tiếp tục cụ thể hóa và cập nhật các điểm mới của công tác quản lý phát triển không gian xanh đô thị.

Với hành lang pháp lý rõ ràng, sự chỉ đạo quyết liệt từ chính quyền và sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn xanh hóa đô thị. Người dân Thủ đô hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng rằng, trong tương lai không xa, Thủ đô sẽ trở thành "Thủ đô xanh - thông minh - đáng sống - có sức hút quốc tế" - nơi con người hòa quyện với thiên nhiên, văn hóa và hiện đại.

Những chủ trương, chính sách và quy hoạch nêu trên đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc quản lý và phát triển không gian xanh cũng như xác định rõ chỉ tiêu về diện tích cây xanh, số lượng công viên và chất lượng không gian xanh. Đồng thời, để thúc đẩy đa dạng hóa các loại hình không gian xanh, các quy hoạch đã khuyến khích việc phát triển không gian xanh công cộng, không gian xanh trong khu dân cư, không gian xanh đặc thù. Quan trọng hơn, các chính sách đã tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư của DN vào những dự án này.

Phó Giám đốc Sở QH - KT Hà Nội Nguyễn Bá Nguyên

Lại Tấn

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/tranh-dan-trai-trong-quy-hoach-cay-xanh-do-thi.745675.html