VCCI đề nghị xem xét lại các điều kiện kinh doanh mua, bán vàng miếng.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) đã đưa ra những góp ý đối với Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến.
Theo đó, về các điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng, dự thảo yêu cầu doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng bên cạnh giấy phép sản xuất, nhưng VCCI cho rằng, quy định này sẽ tạo ra tình trạng “giấy phép lồng trong giấy phép”.
Theo VCCI, yêu cầu này không hợp lý bởi sản xuất và kinh doanh là 2 hoạt động độc lập trong chuỗi cung ứng. Việc áp đặt thêm giấy phép không chỉ làm tăng chi phí tuân thủ mà còn kéo dài thời gian xử lý thủ tục hành chính.
Đồng thời, quy định về vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng được VCCI cho là rào cản quá lớn, hạn chế số lượng doanh nghiệp tham gia thị trường.
Đồng quan điểm, nên bản góp ý của VGTA đã đề xuất giảm mức vốn điều lệ xuống 500 tỷ đồng; đồng thời chú trọng vào năng lực sản xuất, uy tín thương hiệu và chất lượng sản phẩm thay vì chỉ tập trung vào quy mô tài chính. Nếu không điều chỉnh, quy định này có nguy cơ duy trì tình trạng độc quyền, giảm tính đa dạng nguồn cung và ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.
Về điều kiện kinh doanh vàng trang sức và thủ công mỹ nghệ, văn bản VCCI cho rằng việc duy trì các điều kiện kinh doanh là không phù hợp với Luật Đầu tư. Những ngành nghề chỉ nên bị áp đặt điều kiện khi ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng, trật tự xã hội hoặc sức khỏe cộng đồng.
Trong khi đó, vàng trang sức chỉ là hàng hóa tiêu dùng thông thường, không đòi hỏi các yêu cầu đặc biệt về an toàn hay quản lý. Các điều kiện hiện hành, như quy định về cơ sở vật chất hay trang thiết bị, không gắn với mục tiêu bảo vệ lợi ích công cộng, do đó không có căn cứ để duy trì.
Theo VCCI, việc bãi bỏ những quy định này không chỉ phù hợp với tinh thần cải cách hành chính theo Nghị quyết số 68/NQ-TW mà còn hỗ trợ định hướng phát triển Việt Nam thành trung tâm chế tác và xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao, như kết luận của Tổng Bí thư tại cuộc họp ngày 28/5/2025.
Liên quan đến nhập khẩu vàng miếng, Dự thảo quy định nhiều tầng nấc kiểm soát, bao gồm giấy phép xuất nhập khẩu, hạn mức hằng năm và giấy phép cho từng lần giao dịch.
Theo VCCI, các yêu cầu này tạo ra nhiều “giấy phép con”, làm tăng chi phí và giảm tính linh hoạt của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường vàng biến động mạnh. Đặc biệt, việc yêu cầu giấy phép cho từng lần nhập khẩu bị coi là không hợp lý khi đã có hạn mức hằng năm.
Cũng về vấn đề này, VGTA đề xuất bỏ giấy phép từng lần, chỉ duy trì hạn mức hằng năm và yêu cầu doanh nghiệp báo cáo định kỳ để đảm bảo giám sát.
Ngoài ra, quy định chỉ cho phép nhập khẩu vàng từ các nhà sản xuất được chứng nhận bởi Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA) bị VCCI đánh giá là hạn chế thương mại, thu hẹp lựa chọn của doanh nghiệp và làm tăng chi phí nhập khẩu. VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cần giải trình rõ căn cứ của quy định này để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.
VCCI cũng đề nghị xem xét lại các điều kiện kinh doanh mua, bán vàng miếng, vốn được quy định là ngành nghề có điều kiện theo Nghị định số 24/2012/NĐ-CP. Bởi hoạt động này chỉ đóng vai trò trung gian phân phối, không trực tiếp sản xuất vàng hay gây rủi ro cho lợi ích công cộng. Do đó, việc áp đặt điều kiện kinh doanh cần được giải thích rõ ràng, hoặc bãi bỏ nếu không đáp ứng các tiêu chí của Luật Đầu tư.
Tương tự, các quy định về hoạt động kinh doanh vàng khác, phái sinh vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản cũng bị VCCI chỉ ra là thiếu rõ ràng. Dự thảo chưa quy định cụ thể về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép cho các hoạt động này, dẫn đến rủi ro pháp lý và khó khăn trong triển khai thực tế.
Phía VGTA còn kiến nghị không nên cho phép các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất và kinh doanh vàng miếng. Bởi theo Luật Các tổ chức tín dụng, chức năng chính của ngân hàng là kinh doanh tiền tệ và cung ứng dịch vụ thanh toán, không bao gồm sản xuất vàng.
VGTA cũng cho rằng, nếu tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, ngân hàng thương mại buộc phải sử sụng nguồn vốn khá lớn, ảnh hưởng đến lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính. Đồng thời, các ngân hàng thương mại không phải là tổ chức chuyên sâu về sản xuất - kinh doanh vàng.
VGTA còn kiến nghị cho phép doanh nghiệp vàng trang sức được nhập khẩu vàng nguyên liệu, không hạn chế về khối lượng. Doanh nghiệp sẽ báo cáo với cơ quan nhà nước về kim ngạch nhập nguyên liệu và khối lượng bán vàng trang sức trong nước; kim ngạch xuất khẩu vàng trang sức.
Hương Dịu