Công nhân làm việc trên dây chuyền lắp ráp xe ô tô của Samsung tại nhà máy ở Pusan, Hàn Quốc. Ảnh: AFP/ TTXVN
Các cuộc tranh luận về hệ thống trả lương đang nóng lên ở Hàn Quốc, khi người lao động trong độ tuổi 20-30 bước vào giai đoạn năng suất cao nhất trong sự nghiệp, với mốc thời gian từ 5 - 10 năm làm việc.
Theo phóng viên TTXVN tại Seoul, hệ thống trả lương hiện nay của Hàn Quốc chủ yếu dựa theo thâm niên. Hệ thống này được xây dựng dựa trên giả định rằng thời gian làm việc dài hơn sẽ mang lại kinh nghiệm, lòng trung thành và kỹ năng tốt hơn. Tuy nhiên, cách trả lương dựa trên thâm niên được cho là không tạo động lực để nhân viên phát triển kỹ năng.
Hệ thống trả lương theo thâm niên đã được thiết lập trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và thị trường lao động mở rộng của Hàn Quốc vào những năm 1960-1970. Hệ thống này đã góp phần giảm tình trạng luân chuyển lao động không cần thiết và cũng phù hợp với văn hóa chịu ảnh hưởng của Nho giáo ở Hàn Quốc, vốn trọng dụng những người có thâm niên.
Tuy nhiên, theo Giáo sư kinh tế tại Đại học Quốc gia Seoul, Lee Jung Min, Hàn Quốc hiện có mức lương theo thâm niên cao nhất trong số các nước thành viên Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).
Trong bối cảnh dân số già hóa và vấn đề cạn kiệt quỹ lương hưu, Chính phủ Hàn Quốc gần đây đã tìm cách cải cách hệ thống này, đặc biệt khi tuổi nghỉ hưu được nâng lên. Theo Viện Nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc, chi phí lao động bổ sung cho người sử dụng lao động sẽ lên tới 30.200 tỷ won (20,9 tỷ USD) nếu tuổi nghỉ hưu được nâng từ 60 lên 65, theo hệ thống trả lương theo thâm niên.
Nghị sĩ Kweon Seong Dong, lãnh đạo đảng Quyền lực quốc dân (PPP) cầm quyền, cảnh báo: “Khi đến tuổi nghỉ hưu, nhân viên kiếm được nhiều hơn gần 3 lần so với người lao động trẻ tuổi. Nếu không cải cách hệ thống tiền lương, việc chỉ kéo dài tuổi nghỉ hưu sẽ làm giảm cơ hội việc làm của thanh niên”.
Một số công ty ở Hàn Quốc đã bắt đầu thay đổi hệ thống trả lương. Tháng 2 vừa qua, Kia đã áp dụng một phần hệ thống trả lương dựa trên hiệu suất cho nhân viên mới và nhân viên cấp dưới, cho phép mức lương tăng gấp đôi tùy vào hiệu quả công việc. Đại học Quốc gia Seoul cũng đang chuẩn bị triển khai hệ thống đánh giá hiệu suất đối với các giáo sư có thâm niên lâu năm.
Để thúc đẩy sự thay đổi, Bộ Lao động và Việc làm Hàn Quốc (MOEL) đã công bố kế hoạch mở rộng chế độ trả lương theo hiệu suất cho hơn 200 tổ chức công vào năm 2027. Các công ty tư nhân áp dụng hệ thống này sẽ được hưởng các ưu đãi thuế và hỗ trợ khác.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc cải cách sẽ gặp không ít khó khăn. Hệ thống trả lương theo thâm niên hiện vẫn chiếm ưu thế trong nhiều ngành nghề, vì vậy một sự thay đổi mạnh mẽ sẽ không dễ dàng.
Ngoài ra, sự phản đối mạnh mẽ từ các công đoàn lao động lớn vì lo ngại bị giảm lương cũng là một rào cản lớn. Tuy nhiên, nếu không giải quyết vấn đề này, Hàn Quốc sẽ phải chịu chi phí tài chính đáng kể.
Trần Quang/TTXVN