Tranh Van Gogh bị bỏ quên trong chuồng gà

4 giờ trướcBài gốc

Bác sĩ Félix Rey (1867-1932), người từng điều trị cho Vincent van Gogh tại Arles, được khắc họa trong tác phẩm Portrait of Doctor Rey (1889). Ảnh: Heritage Image Partnership Ltd/Alamy Stock Photo và DailyArt Magazine.

Ngày nay, việc dùng một bức tranh của Vincent van Gogh để vá lỗ chuồng gà có lẽ là điều không tưởng. Tuy nhiên, gia đình bác sĩ Félix Rey, người từng điều trị cho Van Gogh, đã làm điều này trong suốt một thập kỷ, trước khi bức tranh được cất giữ trong gác xép, theo Artnet.

Vincent van Gogh hiện được biết đến là danh họa người Hà Lan nổi tiếng, nhưng trong suốt cuộc đời, ông lại không được công nhận xứng đáng. Cuộc gặp gỡ giữa ông và bác sĩ Rey diễn ra tại bệnh viện ở Arles (miền Nam nước Pháp), khi vị bác sĩ đảm nhận việc điều trị cho Van Gogh sau sự cố tự cắt một phần tai trái vào tháng 12/1888.

Sự kiện này là một trong những câu chuyện nổi tiếng và bi kịch nhất trong lịch sử nghệ thuật. Vào năm 1888, Van Gogh (35 tuổi) đã tự cắt tai mình sau một cuộc cãi vã với họa sĩ Paul Gauguin, người bạn và cộng sự của ông vào thời điểm đó.

Hai người đã sống cùng nhau trong ngôi nhà vàng nổi tiếng ở Arles suốt 66 ngày, với mối quan hệ đầy căng thẳng. Vụ việc cắt tai được xem là bước ngoặt quan trọng, dẫn đến việc Gauguin rời Pháp và bắt đầu một cuộc sống mới ở Tahiti 3 năm sau đó.

Tác phẩm The Yellow House (The Street) (1888) của Van Gogh khắc họa ngôi nhà màu vàng và quang cảnh quanh nơi ông sống tại Place Lamartine, Arles, miền Nam nước Pháp. Ảnh: Van Gogh Museum.

'Chân dung bác sĩ Rey' và mối liên hệ với Van Gogh

Sau sự cố, Van Gogh đã mang phần tai còn lại đến cho Gabrielle Berlatier, nữ hầu trong một nhà thổ mà ông thường xuyên đến. Sáng hôm sau, ông được phát hiện trong tình trạng bất tỉnh và được đưa đến bệnh viện, nơi bác sĩ Rey tiến hành điều trị. Khi đó vị bác sĩ chỉ mới 21 tuổi và đang là thực tập sinh.

Theo một sử gia nghệ thuật, bác sĩ Rey đã lưu giữ phần tai của Van Gogh trong một lọ cồn trên bàn làm việc trước nó khi bị đánh cắp.

Vào thời điểm đó, bác sĩ Rey chẩn đoán Van Gogh mắc bệnh động kinh, sau khi vừa điều trị cho một bệnh nhân động kinh bị chấn thương tai. Ông đã chăm sóc Van Gogh rất tận tâm, đến mức Van Gogh yêu cầu người em trai Theo gửi tặng bác sĩ Rey một bản sao bức tranh Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp (1632) của họa sĩ Rembrandt như một món quà, theo một bài viết trong tạp chí y khoa.

Trong suốt thời gian điều trị tại bệnh viện, Van Gogh vẫn trao đổi thư từ với em trai và gửi kèm các bức thư từ bác sĩ Rey. Trong một lá thư ngày 2/1/1889, bác sĩ Rey đã trấn an Theo rằng: "Tôi rất vui khi thông báo rằng những nhận định của tôi đã đúng, và sự kích động này chỉ là tạm thời".

Gia đình Van Gogh vẫn nhắc đến bác sĩ Rey trong các bức thư liên quan đến tình trạng sức khỏe của Vincent cho đến giữa năm 1889. Trong khi đó, bác sĩ Rey tiếp tục theo dõi và chăm sóc Van Gogh trong lần nhập viện tiếp theo của nghệ sĩ tại Arles.

Về sau, bác sĩ Rey đã khuyên Van Gogh tìm cách điều trị tại bệnh viện Saint-Remy-de-Provence (miền Nam nước Pháp), nơi danh họa đã sáng tác bức tranh nổi tiếng The Starry Night (1889) khi nhìn từ cửa sổ phòng bệnh.

Lá thư từ Vincent van Gogh và Félix Rey gửi Theo van Gogh. Ảnh: Van Gogh Museum.

Chân dung bác sĩ Félix Rey được Van Gogh thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 7/1 (thời điểm ông rời bệnh viện Arles) đến ngày 17/1/1889. Bức tranh được ký tên bằng sơn dầu màu đỏ với dòng chữ "Vincent, Arles, tháng 1/1889".

Trong lá thư gửi em trai vào ngày 7/1, Van Gogh nhắc đến bác sĩ Rey cùng "hai người bạn bác sĩ" đã đến thăm để xem một bức tranh của ông. Đến ngày 17/1, trong một bức thư khác, ông cho biết đã tặng bác sĩ Rey tác phẩm Portrait of Doctor Rey (Chân dung bác sĩ Rey) như một món quà kỷ niệm.

Tuy nhiên, bác sĩ Rey và gia đình ông không cảm thấy ấn tượng với bức tranh, thậm chí họ đã từ chối lời đề nghị của Van Gogh về việc vẽ một bức tranh khác. Mẹ của bác sĩ Rey cho rằng tác phẩm không giống con trai mình, nên đã dùng nó để che lỗ hổng trong chuồng gà suốt hơn một thập kỷ. Sau đó, bức tranh có thể đã được cất giữ trên gác xép trước khi được chuyển nhượng vào tháng 4/1901.

Bức tranh sau đó được bác sĩ Rey bán cho họa sĩ người Pháp Charles Camoin, người này nhanh chóng bán lại nó cho nhà buôn nghệ thuật Paris, Ambroise Vollard, thông qua một đại lý tại Marseille (miền Nam nước Pháp), với giá chỉ 150 francs.

Mặc dù gia đình bác sĩ Rey không đánh giá cao bức tranh, nhiều năm sau, một đồng nghiệp cũ của ông vẫn nhận định đây là "hình ảnh chân thực nhất" về bác sĩ Rey mà ông từng thấy. Sau này, bác sĩ Rey trở thành một chuyên gia hàng đầu về bệnh lao và được chính phủ Pháp trao huy chương bạc vì những đóng góp của ông trong việc chống lại đại dịch dịch tả.

Hành trình của tác phẩm bị lãng quên

Sau khi được bán cho Ambroise Vollard, tác phẩm Chân dung bác sĩ Rey đã trải qua nhiều giao dịch và biến mất một thời gian. Bức tranh tái xuất vào năm 1908 và được mua đi bán lại 2 lần trong cùng năm. Sau Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, bức tranh bị chính phủ Xô Viết tịch thu.

Bức chân dung tự họa của Van Gogh với một bên tai bị băng (bên trái) và tác phẩmPortrait of Doctor Gachet(bên phải). Ảnh: Van Gogh Museum và Wikimedia Commons.

Bức tranh ban đầu được ghi nhận mơ hồ là "chân dung của một người đàn ông", và chỉ đến năm 1924, khi nhà sử học Jacob Baart de la Faille nghiên cứu bộ sưu tập tác phẩm của Van Gogh, ông mới xác định người trong tranh là bác sĩ Rey. Hiện nay, tác phẩm này được trưng bày tại Bảo tàng Pushkin ở Moscow (Nga).

Sau khi Van Gogh qua đời năm 1890, em dâu ông, bà Jo Van Gogh-Bonger, đã công bố những lá thư giữa ông và em trai Theo, giúp danh tiếng của danh họa ngày càng lan rộng. Các tác phẩm của Van Gogh sau đó được đấu giá với giá trị lên đến hàng triệu USD, mặc dù trong suốt cuộc đời, ông chỉ bán được một bức tranh và sống chủ yếu nhờ sự hỗ trợ tài chính từ Theo.

Một bức tranh khác về bác sĩ Paul Gachet, người đã điều trị cho Van Gogh sau khi ông tự bắn mình ở Auvers-sur-Oise vào năm 1890, đã lập kỷ lục là tác phẩm của Van Gogh có giá bán cao nhất tại một cuộc đấu giá. Bức tranh này được bán với giá 83 triệu USD vào năm 1990, tương đương khoảng 204 triệu USD tính theo giá trị hiện tại.

Tường Uyên

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/tranh-van-gogh-bi-bo-quen-trong-chuong-ga-post1537967.html