Trước khi thế giới đóng cửa (vì covid-19), mọi người quan tâm rất nhiều đến thời lượng trẻ em và trẻ vị thành niên sử dụng thiết bị và mạng xã hội. Ngay lúc đó, các chuyên gia tính toán và những người làm cha mẹ cố tìm ra một thời lượng cân bằng lành mạnh.
Sau đó, khi nhiều người trong chúng ta trải qua đại dịch COVID-19, việc sử dụng thiết bị tăng vọt do trẻ em phải học trực tuyến và cha mẹ thấy mình cần sử dụng thiết bị nhiều hơn để kiểm soát con đồng thời cố gắng cân bằng với công việc làm từ xa tại nhà.
Với việc tăng cường thời gian sử dụng thiết bị, xuất hiện những lo lắng việc trẻ em sử dụng thiết bị sẽ tăng đáng kể. Và đúng vậy.
Thiết bị điện tử trở thành vật dụng quen thuộc với trẻ em. Ảnh: Parents Talks.
Tăng thời gian sử dụng thiết bị, trẻ em có ít thời gian hoạt động thể chất và ngoài trời hơn. Cũng tăng nguy cơ các vấn đề thể chất và hành vi như “các triệu chứng sức khỏe thể chất như mỏi mắt, ngủ không sâu giấc, hội chứng ống cổ tay, đau cổ, cũng như các vấn đề sức khỏe tâm thần, từ việc khó tập trung, bị ám ảnh, đến các bệnh về tâm thần có thể chẩn đoán được như lo lắng, chán nản, rối loạn tăng động giảm chú ý.
Dĩ nhiên, nhiều nhu cầu/ ham muốn sử dụng điện thoại tăng lên đó sẽ giảm khi trẻ em quay lại trường học và cha mẹ có thể không phải làm giáo viên tại gia và cân bằng hơn việc đi làm và trách nhiệm làm cha mẹ.
Nhưng vấn đề là, nhiều trẻ em và trẻ vị thành niên đã quen dùng iPad liên lạc trực tuyến với bạn bè và chơi trò chơi điện tử. Trẻ em bắt đầu sử dụng thiết bị truyền thông từ sớm, tại Mỹ, số trẻ sử dụng thiết bị tăng khoảng 32% trong vòng hai thập kỷ qua.
Số liệu thống kê thời gian sử dụng thiết bị điện tử giai đoạn dịch Covid-19 cho thấy, trẻ tuổi vị thành niên hiện dành gần tám tiếng trước màn hình điện tử, không bao gồm thời gian sử dụng cho mục đích học tập. Theo các nhà nghiên cứu tại trường Đại học California, San Francisco, hoạt động lúc rảnh rỗi phổ biến nhất là xem video hoặc quay phát trực tiếp video (streaming), chơi điện tử, và xem chương trình truyền hình.
Một nghiên cứu của Instagram vào năm 2020 phát hiện, một phần ba trẻ em gái tuổi vị thành niên đã nói “Instagram khiến các em cảm thấy tồi tệ hơn,” dù những em này “thấy không thể ngăn bản thân” đăng nhập Instagram. Thời gian trẻ em sử dụng thiết bị tăng được cho là một trong ba ảnh hưởng nghiêm trọng nhất sau thời đại dịch Covid-19.
Dù ngày càng có nhiều bằng chứng về tác hại của việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều, nhưng cha mẹ thật khó lấy đi thiết bị điện tử vốn đang là thứ thiết yếu và công cụ giải quyết vấn đề.
Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, tuyệt đối không cho trẻ từ 18 đến 24 tháng tuổi sử dụng thiết bị điện tử, trừ gọi điện hình ảnh. Đối với trẻ từ 2 đến 5 tuổi, cả hai tổ chức trên đều khuyến nghị thời gian sử dụng thiết bị trong một ngày là một giờ hoặc ít hơn.
Sau năm tuổi, chúng ta khó tìm ra số giờ khuyến nghị cụ thể. Nhưng rõ ràng, các gia đình nên xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị điện tử, sao cho hợp lý và tốt cho sức khỏe của trẻ em.
Khi xây dựng kế hoạch như vậy, luôn ghi nhớ những câu hỏi sau đây:
Bạn muốn trẻ hoạt động ngoài trời bao lâu một ngày?
Bạn thấy loại thiết bị nào phù hợp cho trẻ sử dụng trong tuần? Ví dụ, ở gia đình tôi, chúng tôi cho các con chơi những trò chơi điện tử phù hợp với lứa tuổi, nhưng chỉ được chơi vào cuối tuần. Thói quen này giúp chúng tôi tránh những cuộc tranh cãi cuối tuần xoay quanh chuyện chơi điện tử. Chúng tôi sẽ cho con xem một số chương trình truyền hình nếu phù hợp, nhưng chỉ sau khi các con hoàn thàn những lời hứa trước đó.
Dựa trên kinh nghiệm sử dụng mạng xã hội của bạn và chia sẻ trước đó của tôi về mạng xã hội trong chương trình này, theo bạn thời lượng sử dụng mạng xã hội của trẻ em (tất cả các mạng xã hội) bao nhiêu là phù hợp?
Nếu bạn đang cho phép con sử dụng mạng xã hội, thì bạn có giám sát con không?
Giá trị tổng thể của gia đình bạn là gì? Nếu bạn không biết giá trị tổng thể của gia đình (hoặc muốn định nghĩa rõ ràng hơn), thì đây là thời điểm tốt để bạn xây dựng Biểu đồ Giá trị Gia đình. Bạn hãy ngồi xuống và viết ra tất cả những ưu tiên trong gia đình bạn. Bạn thấy điều gì giá trị nhất? Hãy để mọi người tham gia ý kiến và viết ra tất cả những giá trị của bạn!
Laura Linn Knight/1980 Books-NXB Dân Trí