Trẻ nhỏ mâu thuẫn và cái 'đầu nóng' của phụ huynh (*): Ranh giới mong manh

4 giờ trướcBài gốc

Thời gian qua, không ít người thiếu đi nhận thức ôn hòa, vội vàng đáp trả ngay lập tức trong tình huống không vừa ý thông qua những cái tát, những nắm đấm, cú đá...

Cảm xúc lấn át lý trí

Theo ông Vũ Hải Trường, ThS ngành Khoa học dữ liệu tại Trường Liverpool John Moores (Vương quốc Anh), thực trạng này dễ xảy ra ở những nơi tập trung đông dân nhập cư từ nhiều vùng miền, nghề nghiệp và hoàn cảnh sống khác nhau. Sự đa dạng mang lại màu sắc xã hội phong phú nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ xung đột do cách biệt tập quán, lối sống và cách ứng xử. Tuy nhiên, không thể phủ nhận chính sự lấn át của cảm xúc và bản năng đã dẫn đến những hành vi đáng tiếc, gây nguy hại thể chất và tinh thần của người khác.

Là người nghiên cứu về các vấn đề chính sách, ThS Vũ Hải Trường chỉ ra lỗ hổng nhận thức khiến một số người không lường được hoặc coi thường hậu quả pháp lý nên tìm cách dùng nắm đấm thay lý lẽ khi gặp tình huống bất như ý, bỏ qua việc phải tuân thủ "giải quyết bằng con đường hòa giải hoặc pháp luật". Việc họ tự mình trừng phạt hoặc "cho đối phương một bài học" dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc. Ranh giới giữa "tâm lý bức xúc" và "hành xử phạm pháp" trở nên mong manh. Tâm lý bảo vệ con thái quá, bất chấp phân tích đúng - sai, sử dụng bạo lực chỉ thỏa mãn cơn nóng giận tức thời, cuối cùng vẫn không xử lý triệt để gốc rễ của xung đột.

Khi người lớn thiếu kiềm chế, sẵn sàng lao vào ẩu đả có thể gieo rắc những nhận thức sai lệch cho trẻ nhỏ. Minh họa AI: Ý LINH

Hành vi dùng vũ lực không chỉ xâm phạm quyền bất khả xâm phạm về sức khỏe, danh dự của cá nhân khác, mà còn có thể bị xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng hoặc các tội danh liên quan. Không ít trường hợp, hậu quả nặng nề là án tù, tiền bồi thường, chưa kể ảnh hưởng việc làm và uy tín.

Những trăn trở hiện hữu

Vụ xô xát tại chung cư Sky Central (TP Hà Nội) đặt ra nhiều suy nghĩ cho những ai quan tâm đến khía cạnh truyền thông. Đoạn clip gây phẫn nộ, trở thành tâm điểm tranh luận, bàn tán và vô hình trung biến hành vi bạo lực thành "món ăn" giải trí của một bộ phận người dùng mạng xã hội. Chỉ với vài thao tác đơn giản, clip đã lan truyền chóng mặt, vượt ngoài tầm kiểm soát của cơ quan chức năng và chính các nền tảng.

Theo ThS Lê Anh Tú, giảng viên Khoa Quan hệ công chúng - Truyền thông, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP HCM, trạng thái cảm xúc tiêu cực, luôn phòng vệ và giảm sút lòng tin vào con người có thể phát sinh khi những hình ảnh ẩu đả, thái độ hung hãn lan tràn. Khi người lớn thiếu kiềm chế, sẵn sàng lao vào ẩu đả có thể gieo rắc những nhận thức sai lệch cho trẻ nhỏ, gửi đến trẻ thông điệp về việc xem nhẹ các biện pháp xử lý ôn hòa, làm mất động lực rèn giũa khả năng giao tiếp, thương lượng để đạt được mục tiêu trong cuộc sống.

Mặt khác, việc dễ dàng xem lại các hình ảnh bạo lực có thể tạo nên tâm lý chai lì, coi những hành vi này là bình thường, hoặc tệ hơn là khơi gợi tâm lý bắt chước ở một số người, nhất là các bạn trẻ chưa hoàn thiện về tư duy và nhân cách. Chưa kể, hành động quay phim, phát tán clip ghi rõ mặt, danh tính khi chưa được sự đồng ý - dù người trong clip là nạn nhân hay người gây ra bạo lực - đều tiềm ẩn nguy cơ xâm phạm quyền về hình ảnh, đời tư cũng như làm khắc sâu thêm tổn thương tinh thần cho các bên liên quan.

Ý thức của cộng đồng trong việc tiếp nhận và lan truyền thông tin - nhất là hình ảnh, video bạo lực - là chìa khóa quan trọng để bảo vệ quyền nhân thân và xây dựng môi trường truyền thông lành mạnh. Hành vi "thượng cẳng chân, hạ cẳng tay", đặc biệt trước mặt trẻ nhỏ, là những cảnh tượng cần được loại bỏ. Một xã hội văn minh khó lòng dung chứa lối hành xử bạo lực. Không thể chỉ trông chờ vào quy định pháp luật hay sự vào cuộc của cơ quan chức năng, mỗi người hoàn toàn có thể góp phần thay đổi xã hội theo chiều hướng tốt đẹp hơn bằng cách đề cao đối thoại, sự thấu hiểu và tinh thần thượng tôn pháp luật.

Hành xử văn minh - cách bảo vệ con tốt nhất

Luật sư Nguyễn Văn Đông, Đoàn Luật sư TP HCM, cho rằng pháp luật bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trẻ em nhưng không chấp nhận việc cha mẹ hoặc người thân dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn thay con.

Cách bảo vệ con hiệu quả nhất chính là tuân thủ pháp luật và hướng con tới những phương thức ứng xử văn minh.

Ý.Linh

(Còn tiếp)

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 12-8

HỒ XUÂN HUY

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/tre-nho-mau-thuan-va-cai-dau-nong-cua-phu-huynh-ranh-gioi-mong-manh-196250813212547121.htm